Lögmannablaðið - 01.06.2014, Blaðsíða 14

14 LÖgmannaBLaðið TBL 02/14
lAGADAGUrinn 2014
Hlutverk verjenda í sakamálum
mÁLSTOFAn um HLuTVeRK
verjenda í sakamálum fór vel af stað
á Lagadaginn 2014 þar sem Sigurður
Tómas magnússon prófessor kynnti
þátttakendur og varpaði fram þeim
spurn ingum sem ætlunin var að ræða.
enginn var með framsögu heldur
náðust á flug mjög góðar umræður
með þátttöku allra, bæði við pallborðið
og í salnum. Sigurði Tómasi er einkar
lagið að stjórna umræðum sem þessum
og „ná með sér salnum“.Honum brást
heldur ekki bogalistin í þetta sinn.
má verjandi ræða við vitni?
Fyrsta spurningin var um hvort
verjend um væri heimilt að ræða við
vitni áður en kemur að vitnaleiðslum
fyrir dómi. Hér er um að ræða raun-
hæft álitamál, samanber nýfallinn dóm
í svokölluðu Al-Thani máli sem hefur
verið áfrýjað til Hæstaréttar.
Karl Axelsson hrl. taldi að verjend-
um væri beinlínis skylt að afla upp-
lýsinga frá vitnum, öðruvísi væri þeim
ekki gert kleift að gæta hagsmuna
umbjóðenda sinna, en áréttaði að
upplýsingasöfnun ætti að vera hlutlæg
því auðvitað væri óheimilt að hafa
áhrif á vitnið. Sigríður Friðjónsdóttir
ríkissaksóknari var ósammála og taldi
að verjendum væri þetta óheimilt
enda væri engin „pósitíf“ heimild til
að ræða við vitni í lögum um meðferð
sakamála. ekki væri hægt að draga
aðra ályktun en þá að þar með væri
slíkt óheimilt. Sigríður lýsti því jafnframt
Velkomin í Háskólann á Bifröst
– hvar sem þú ert!
Lögfræðingar með nýja sýn
BS nám í viðskiptalögfræði við Háskólann á Bifröst hefur verið í boði við skólann frá 2001 og ML í lögfræði
frá 2004. Grunnnámið tekur mið af þróun viðskiptalífsins, samfélagsins og viðfangsefnum líðandi stundar.
Meistaranámið er sniðið að þörfum þeirra sem lokið hafa grunnnámi í viðskiptalögfræði en vilja hasla sér völl
á hefðbundnum starfsvettvangi lögfræðinga. Það veitir jafnframt rétt til að þreyta próf til lögmannsréttinda.
Lögfræðisvið Háskólans á Bifröst tekur þátt í alþjóðlegu verkefni sem nefnist LawWithoutWalls með sumum af
virtustu lögfræðideildum heims um nýsköpun á sviði lögfræði.
www.nam.bifrost.is
F.v. Sandra Baldvinsdóttir, guðrún Sesselja arnardóttir, Sigurður Tómas magnússon, Sigríður Friðjónsdóttir og karl axelsson.
að sækjendur ræddu aldrei við vitni
fyrir aðalmeðferðir. guðrún Sesselja
Arnardóttir hrl. sagðist að jafnaði ekki
ræða við vitni fyrir aðalmeðferðir og
varpaði fram þeirri spurningu hvort
það væri í raun æskilegt, óháð því hvort
það væri leyfilegt eða bannað, og tók
Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari
undir það. Hún taldi þetta á gráu
svæði og vissulega vandmeðfarið.
Að hennar mati færi betur á því að
sönnunarfærslan, þ.e. vitnaleiðslan,
færi fram fyrir dóminum en ekki á
skrifstofum lögmanna. Karl áréttaði
að vel væri hægt að setja ákvæði í
siðareglur lögmanna um slík samtöl
við vitni að norrænni fyrirmynd. Hann
áréttaði jafnframt þá skoðun sína að
það væri hluti af grundvallarréttinum
sakaðs manns að fá að vita hvað á hann
væri borið og það væri ótækt að enginn
vissi hvað vitni hefðu fram að færa fyrr
en í dómsal væri komið, ekki síst fyrir
verjendur.
Á þessum tímapunkti kvaddi Jón
Steinar gunnlaugsson hrl. og fyrrum
hæstaréttardómari sér hljóðs og taldi
að hér væri verið að gera einfalt mál
flókið. Það væri klárt í hans huga að
verjandi mætti alls ekki hafa áhrif á
vitni en það væri liður í vörn að tala
við vitni til að fá upplýsingar um hvað
þau ætluðu sér að segja fyrir dóminum.
Þá taldi Jón Steinar að þar sem lög um
meðferð sakamála bönnuðu ekki með
berum orðum slík samtöl væru þau
verjendum heimil.
mega verjendur segja sig frá
málum?
Fleiri spurningum og álitaefnum var
varpað fram með þessum hætti af hálfu
Sigurðar Tómasar og urðu áhugaverð
og skemmtileg skoðanaskipti um
þau öll, venjulega með þeim hætti
að fyrrnefndur Jón Steinar hafði
lokaorðið.
Vert er að gera hér skil umræðum
um álitaefnið hvort verjendum væri
heimilt að segja sig frá málum meðan
þau væru undir rekstri héraðsdóms,
eins og nýleg dæmi eru um. Þar lýsti
Sigríður Friðjónsdóttir m.a. þeirri
skoðun sinni að verjendum væri þetta
alls óheimilt enda heimiluðu lög um
meðferð sakamála það ekki. Það væri
dómari sem skipaði verjenda í starf sitt
og einungis hann gæti leyst verjanda
undan starfinu. Flestir viðstaddir tóku
undir það sjónarmið og að ef verjandi
óskaði eftir lausn frá starfi þá væri það
dómarans að meta hvort málefnalegar
ástæður lægju að baki slíkrar beiðni.
ef hann hafnaði beiðninni þá yrði
verjandinn að halda áfram.
öðrum spurningum og álitaefnum
var fleygt fram og rædd frá ýmsum
hliðum. Sem fyrr segist urðu úr
skemmti legar og áhugaverðar um-
ræður með þátt töku margra í salnum.
Voru allir á einu máli um að vel hefði
tekist til þennan lagadaginn.
Þyrí Steingrímsdóttir hrl.