Fréttablaðið - 04.12.2014, Side 56

Fréttablaðið - 04.12.2014, Side 56
4. desember 2014 FIMMTUDAGUR| MENNING | 44 BÆKUR ★★★★ ★ Þrír sneru aftur Guðbergur Bergsson JPV Titill þessarar nýjustu skáld- sögu Guðbergs Bergssonar vísar í að minnsta kosti tvær áttir – kannski þrjár. Í sögunni birtast þrír útlending- ar, tveir Bret- ar og Þjóðverji, allir koma þeir í hei ms ók n á sög usvið - ið, afskekkt- a n í s lensk- an sveitabæ, og allir snúa þeir aftur sem gamlir menn. Titillinn vísar líka til dular- fullrar skáld- s ö g u s e m ekki finnst í n e i n u m spjaldskrám bókasafna en er lesin upp til agna í sögu Guð- bergs. Bókin sú heit i r Þrír sneru aftur og fjallar um hrakninga skipbrotsmanna. En þar með eru möguleikar titils- ins ekki tæmdir. Lesandi gæti alveg skilið sumar persónur sög- unnar þannig að þær snúi aftur (eða gangi aftur) persónur úr fyrri bókum Guðbergs. Líkt og í mörgum öðrum bókum sínum er hann meðal annars að skrifast á við sjálfan sig, skrifa sig og verk sín inn í nýjan tíma og tengja hann við eldri verk. Hlandblautur afinn í sögunni sem eyðir stærst- um hluta ævinnar á dívan minnir t.d. meira en lítið á karlfauskinn Tómas Jónsson. Sögusviðið er líka kunnuglegt. Bærinn sem er í sögumiðju stend- ur við sjó, stutt frá litlu þorpi. Þar hefst sagan í kreppunni miklu og við fylgjum fjölskyld- unni á bænum allt til samtímans þegar allur búskapur er fyrir bí annar en túr- istaútgerð. Umfram allt er það þó aðferð bókar- innar sem ber sterk einkenni höfundarins. Mörg merk- ust u verk a Guðbergs eru táknsögur, allegóríur, þar sem afmark- aður og inni- lokaður heimur er látinn endur- spegla stærra samhengi. Svo er einnig í þess- ari sögu. Hér er sögð saga aldar eða tæp- lega það þar sem fjölskyldan á bænum stendur sem hluti fyrir heild íslensku þjóðarinnar. Við fylgjumst með því hvernig fjöl- skyldan stækkar en klofnar jafn- óðum, börn fæðast föðurlaus og eru yfirgefin af mæðrum sínum, og ekki síst fylgjumst við með því hvernig umheimurinn mótar þetta örsamfélag, allar breyting- ar koma að utan, frá erlendum gestum, hermönnum, túristum. Saman við þessa stóru sögu fléttast þroskasaga þriggja barna, fyrst tveggja stúlkna, systradætra sem alast upp á bænum og svo stráksins sem kemur fyrst sem gestur en verð- ur hluti af fjölskyldunni. Lýsing- in á þroska þeirra og menntun er merkileg og margræð. Gamla konan á bænum kennir þeim undir próf upp úr kennslubókum frá Ríkisútgáfu námsbóka sem fá í sögunni sess menningar sem ekki verður metin til fjár, á for- síðu þeirra stendur: „Bók þessa má ekki selja“. Þessar bækur og úrvinnsla Guðbergs á sagna- minninu um hina fróðu gömlu konu eru meðal þess áhugaverð- asta í bókinni og ekki einfalt að skera úr um hvort þar sé bullandi írónía eða bláeygasta einlægni á ferð. Þrír sneru aftur hefur marga af stærstu kostum Guðbergs sem skáldsagnahöfundar, en líka suma af göllunum. Tákn- sagan eða allegórían býður heim þeirri hættu að persónurnar í henni verði einhliða og sögumað- ur sýnir þeim kulda sem stundum jaðrar við fyrirlitningu. Hann á það líka til að þusa, þus og nöldur getur verið skemmtilegt og Guð- bergur hefur fyrir löngu gert það að listgrein en það virkar ekki alltaf. Það breytir hins vegar ekki því að þetta er sterkasta og merkileg- asta bók Guðbergs í langan tíma, bók sem kallar á mann aftur til frekari umhugsunar, íhugunar og greiningar. Jón Yngvi Jóhannsson NIÐURSTAÐA: Táknsaga um íslenska þjóð á tuttugustu öld sem ber mörg bestu einkenni höfundarins. „Þessa bók má ekki selja“ GUÐBERGUR BERGSSON „Sterkasta og merkilegasta bók Guðbergs í langan tíma, bók sem kallar á mann aftur til frekari umhugs- unar, íhugunar og greiningar,“ segir Jón Yngvi um bókina Þrír sneru aftur. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI Gerðu sjónvarpið snjallara Xtreamer Wonder Verð: 24.990 kr. Fartölva Dell Inspiron 3531 Verð: 54.990 kr. Merktu hluti - Finndu þá Chipolo - Margir litir 1 stk - verð: 3.990 kr. 3 stk - verð: 8.990 kr. Hörðustu pakkarnir fást hjá Advania Guðrúnartúni 10, Reykjavík Mánudaga til föstudaga frá 8 til 17 Tryggvabraut 10, Akureyri Mánudaga til föstudaga frá 8 til 17 advania.is/jol Kíktu til okkar í kaffi – við tökum vel á móti þér í verslunum okkar Far- og spjaldtölva Dell Inspiron 7347 Verð: 179.990 kr. Fartölvutaska Bogart 13V Verð: 8.990 kr. Leðurtaska Tiding Vintage Verð: 26.990 kr. Heyrnartól - þrír litir Jabra Revo Stereo Verð: 29.990 kr. Heyrnartól Urbanears Pla an - margir litir Verð: 10.490 kr.

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.