Peningamál - 01.02.2014, Blaðsíða 6

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
1
6
ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
ári. Bjartari horfur en í októberspá sjóðsins má að mestu rekja til
betri horfa meðal iðnríkja. Hagvaxtarhorfur fyrir helstu viðskipta-
lönd Íslands hafa að sama skapi batnað. Nú er gert ráð fyrir 2%
vexti í ár í stað 1,8% í nóvemberspánni. Horfur fyrir næsta ár hafa
einnig lítillega batnað og er nú gert ráð fyrir 2,3% vexti en árið
2016 er spáð 2,4% hagvexti líkt og í nóvember.
• Horfur eru á minni verðbólgu í helstu viðskiptalöndum Íslands
en gert var ráð fyrir í síðustu Peningamálum. Mestu munar
um evrusvæðið þar sem verðbólga í janúar mældist einungis
0,7%. Verðbólga mælist einnig lítil í Bandaríkjunum eða 1,5%
í desember og í Bretlandi hefur hún hjaðnað tiltölulega hratt og
var við 2% markmið Englandsbanka. Í Japan hefur verðbólga
hins vegar aukist nokkuð hratt eftir þráláta verðhjöðnun og stóð í
1,6% í desember og hefur ekki verið meiri frá árinu 2008.
• Stýrivextir á evrusvæðinu voru lækkaðir um 0,25 prósentur í
0,25% skömmu eftir útgáfu síðustu Peningamála í nóvember. Þá
gaf Seðlabanki Evrópu til kynna að efnahagsreikningur bankans
yrði hugsanlega notaður til að draga enn frekar úr taumhaldi
peningastefnunnar ef þess gerðist þörf. Bandaríski seðlabankinn
hefur hins vegar dregið úr skuldabréfakaupum sínum í ljósi batn-
andi efnahagshorfa þar í landi. Þá ákvað Englandsbanki að halda
vöxtum óbreyttum í febrúar en atvinnuleysi þar nálgast þau mörk
sem bankinn hefur vísað í sem viðmiðunargildi fyrir að bankinn
meti hvort tilefni sé til viðsnúnings til hærri vaxta.
• Kastljós fjárfesta hefur á ný beinst að nýmarkaðsríkjum í kjölfar
þess að bandaríski seðlabankinn hóf að draga úr skuldabréfa-
kaupum sínum, áþekkt því sem gerðist sl. sumar þegar fyrstu
vísbendingar um fyrirætlanir bankans um að draga úr örvunarað-
gerðum komu fram. Fjármagn hefur flætt frá nýmarkaðsríkjum
með tilheyrandi þrýstingi á gengi gjaldmiðla þeirra, auknum verð-
bólguþrýstingi og hertari fjármálalegum skilyrðum. Nýmarkaðsríki
með miklar erlendar skuldir og viðskiptahalla hafa orðið fyrir
mestum áhrifum, eins og við er að búast, og hafa seðlabankar
þeirra brugðist við með vaxtahækkunum og/eða inngripum á
gjaldeyrismarkaði. Áhyggjur fjárfesta beinast þó ekki síður að
efna hagshorfum í Kína og hættu á minnkandi hagvexti þar í landi,
ekki síst sakir hugsanlegs fjármálalegs óstöðugleika í kjölfar örs
útlánavaxtar utan bankakerfisins.
• Þrátt fyrir að hagvöxtur hafi sótt í sig veðrið í iðnríkjum og efna-
hagsbatinn víða verið umfram væntingar, er óvissa um alþjóðlegar
hagvaxtarhorfur áfram nokkur og óróleiki á alþjóðlegum fjár-
málamörkuðum hefur aukist á ný, sérstaklega í tengslum við fyrr-
nefndan óróleika í nýmarkaðsríkjum. Hlutabréfaverð í iðnríkjum
hefur hækkað talsvert sl. ár, t.d. hækkaði það um ríflega þriðjung
í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu. Á sama tíma lækkaði það um
2% að meðaltali í nýmarkaðsríkjum. Samfara auknum óróleika á
fjármálamörkuðum hafa sveiflur í hlutabréfaverði aukist á ný.
• Þótt hagvaxtarhorfur í viðskiptalöndum Íslands hafi batnað
lítillega er gert ráð fyrir að innflutningur í þessum löndum vaxi
1. Þegar vísitalan er undir 0 eru hagvísar verri en gert hafði verið ráð
fyrir og á móti sýnir vísitala yfir 0 að hagvísar eru jákvæðari en gert hafði
verið ráð fyrir. Vísitalan segir ekki til um hvort hagvísarnir séu jákvæðir
eða neikvæðir.
Heimild: Macrobond.
Mynd 2
Vísitala um óvænta þróun hagvísa1
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 7. febrúar 2014
Vísitala
Bandaríkin
Evrusvæðið
Nýmarkaðsríki
-120
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
20122011 20132010
1. Byggt á spám 250 stofnana sem vegnar eru saman.
Heimildir: Consensus Forecasts, Global Insight.
%
Mynd 3
Hagvaxtarspár fyrir árin 2014 og 20151
Marsspá 2013
Ágústspá 2013
Októberspá 2013
Janúarspá 2014
2014 2015
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
Br
et
la
nd
Ba
nd
ar
ík
in
Ja
pa
n
Ev
ru
sv
æ
ði
ð
Br
et
la
nd
Ba
nd
ar
ík
in
Ja
pa
n
Ev
ru
sv
æ
ði
ð
Heimild: Macrobond.
12 mánaða breyting (%)
Mynd 4
Verðbólga meðal nokkurra iðnríkja
Janúar 2004 - desember 2013
Bandaríkin
Evrusvæðið
Japan
Bretland
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
‘13‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04