Peningamál - 01.02.2014, Blaðsíða 14

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
1
14
fjárlagafrumvarp gerði ráð fyrir. Tekjur og gjöld eru jafnframt
áætluð 25 ma.kr. hærri vegna aðgerða til lækkunar verðtryggðra
skulda heimilanna sem komu fram í þriðju umræðu um fjárlögin.
Samkvæmt fjárlögum verður afgangur af heildarjöfnuði 0,9 ma.kr.
en afgangur af frumjöfnuði 57,5 ma.kr. Fjáraukalög voru einnig
samþykkt en halli á rekstri ríkisins samkvæmt fjárlögum ársins
2013 átti að nema 3,7 ma.kr. en er nú áætlaður 19,7 ma.kr. Áður
hafði fjármála- og efnahagsráðuneytið áætlað að hallinn gæti
orðið 30 ma.kr.
• Fjárfesting á þriðja ársfjórðungi jókst um 5,3% frá fyrra ári.
Þetta er heldur minni aukning en áætlað var í nóvember, en þá
var spáð tæplega 7% aukningu. Á fyrstu níu mánuðum ársins
dróst fjárfest ing saman um 7,1% sem er í takt við nóvemberspá
bankans. Íbúða fjárfesting og fjárfesting hins opinbera jókst milli
ára á tímabilinu en atvinnuvegafjárfesting dróst saman um rúm
13%. Þróunin í at vinnuvegafjárfestingu er að miklu leyti til
komin vegna mikils samdráttar í fjárfestingu í skipum og flug-
vélum. Stóriðjufjárfesting var þó minni en búist var við en almenn
atvinnu vegafjárfesting var meiri.
• Í þessari spá er áætlað að atvinnuvegafjárfesting á síðasta ári
hafi dregist saman um tæplega 12% frá fyrra ári og að fjár-
festing í heild hafi dregist saman um 4,3% sem er lítil breyting
frá nóvember. Samdráttur atvinnuvegafjárfestingar er þó rúmlega
2 prósentum minni en búist var við í nóvember en á móti kemur
að nú er áætlað að vöxtur íbúðafjárfestingar og fjárfestingar hins
opinbera hafi verið heldur minni en spáð var í nóvember.
• Horfur eru á að fjárfesting atvinnuveganna verði minni á þessu ári
samanborið við það sem gert var ráð fyrir í nóvemberspá bankans.
Það helgast aðallega af því að nú er gengið út frá u.þ.b. árs
seinkun á fjárfestingu í tengslum við álver í Helguvík sem veldur
því að fjárfesting í orkufrekum iðnaði verður minni í ár en áður
hafði verið áætlað. Á hinn bóginn er búist við að almenn atvinnu-
vegafjárfesting aukist um rúmlega 13% samanborið við 10%
vöxt í nóvemberspánni auk þess sem nú er gert ráð fyrir meiri
fjárfestingu í skipum og flugvélum en í nóvember. Þessir liðir ná
þó ekki að vega upp breytinguna í áætluninni um stóriðjutengda
fjárfestingu og er búist við tæplega 1% vexti atvinnuvegafjár-
festingar á árinu í stað 5% vaxtar í nóvember.
• Á næsta ári er einnig útlit fyrir að vöxtur atvinnuvegafjárfestingar
verði umtalsvert minni en gert var ráð fyrir í nóvember. Það má
rekja til minni almennrar atvinnuvegafjárfestingar og meiri sam-
dráttar fjárfestingar í skipum og flugvélum. Á móti þessu vegur
að stóriðjutengd fjárfesting vex meira en áður vegna fyrr-
greindrar tilfærslu framkvæmda milli ára. Gangi spáin eftir mun
atvinnuvegafjárfesting aukast um fjórðung á næsta ári í stað 31%
í nóvember en á móti verður vöxturinn meiri árið 2016 þar sem
þungi stóriðjutengdrar fjárfestingar hefur færst yfir á það ár.
• Eins og fyrr segir er áætlað að fjárfesting í heild hafi dregist saman
um 4,3% á síðasta ári. Á þessu ári er spáð um 5½% vexti fjár-
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd 24
Hagvöxtur og framlag undirliða 2010-20161
1. Grunnspá Seðlabankans 2013-2016.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Einkaneysla
Samneysla
Fjármunamyndun
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
2016201520142013201220112010
Birgðabreytingar
Utanríkisviðskipti
Landsframleiðsla
1. Grunnspá Seðlabankans 2013-2016.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd 22
Þróun fjármunamyndunar og framlag
helstu undirliða hennar 2010-20161
Fjármunamyndun alls
Atvinnuvegir án stóriðju,
skipa og flugvéla
Stóriðja
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
2016201520142013201220112010
Skip og flugvélar
Íbúðarhúsnæði
Hið opinbera
Mynd 23
Fjárfesting í hlutfalli af VLF 2008-20161
1. Grunnspá Seðlabankans 2013-2016.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af VLF
Atvinnuvegafjárfesting PM 2014/1
Atvinnuvegafjárfesting PM 2013/4
Heildarfjárfesting PM 2014/1
Heildarfjárfesting PM 2013/4
0
5
10
15
20
25
201620152014201320122011201020092008