Glóðafeykir - 01.11.1971, Síða 28

28
GLÓÐAFEYKIR
— Já, ágætlega. Starfið féll mér vel og Briem var ágætur húsbóndi
og þau hjónin bæði. Þetta var, eins og ég sagði áðan, í öndverðri
fyrri heimsstyrjöldinni. Innfluttar vörur fóru mjög hækkandi í verði
og var það tilfinnanlegt fyrir fólk, því að kaup hækkaði ekki né held-
ur innlendar framleiðsluvörur, a. m. k. ekki landbúnaðarafurðir.
\rerðhækkanir voru svo örar árið 1917, að t. d. sykur fór úr 1 kr. kg.
upp í 4—5 kr., eftir því livort um melís eða strásvkur var að ræða.
Mér finnst undravert, nú þegar ég lít til baka, hvernig menn hér í
Króknnm fóru að því að lifa á þessum árum. Atvinnuleysi mátti í
raun og veru heita hér algert yfir veturinn. Nú, á vorin var það svo
fuglaveiðin við Drangey og dálítið um róðra. Menn gátu lagt inn
ögn af fiski og söltuðu svo ofurlítið handa sér til vetrarins. En yfir-
leitt var mjög erfitt fyrir fjölskyldufólk og mundi vera kölluð alger
neyð nú. En, — eins og þar stendur: Neyðin kennir naktri konn að
spinna. Þegar fastast svarf að, tóku menn að leita nýrra lífsbjargar-
leiða. Og fangaráðið varð — að fá sér kýr. Þar var þó mjólkurdrop-
inn. Og smátt og smátt komu menn sér upp nokkrum bústofni, kúm
og sauðfé. En heyskapur var því miður ekki nærtækur, sízt til að
byrja með. Menn fengu lánaðar engjar frammi á Eylendi og var
þar oft fjöldi manna héðan úr Króknum við heyskap, lengri eða
skemmri tíma. Svo fóru menn að fá útmælda bletti hér í nágrenninu
og brutu til túnræktar. Raunar voru það nú kannski einkum liinir
efnaðri þorpsbúar, sem á því höfðu ráð. Ég tel engan vafa á því, að
þetta framtak, þessi búskapur, bjargaði mörgum frá hreinum sulti á
þessum árum. Peninga höfðu menn yfirleitt enga handa á milli. En
menn höfðu í sig og á. Kröfurnar voru litlar og fólk sýndist hafa
það furðu gott. Ég kom víða á heimili manna á þessum dögum, var
víða kunnugur og held ég geti nokkuð um þetta borið. En húsnæðið
var víða hörmulegt, einkum tóku þrengslin út yfir. Ekki var ótítt að
heilar fjölskyldur byggju í einu herbergi og elduðu þar jafnvel einn-
ig. Okkur finnst ótrúlegt nú, að þetta skyldi geta gengið. Og auð-
vitað var þetta ekki heilsusamlegt. En þrátt fyrir peningaleysi og
húsnæðisskort finnst mér að fólkið hafi ekki aðeins verið furðulega
ánægt, það var hreint og beint glaðlegt, miklu glaðara en nú. Ég
heyri t. d. fólk því nær aldrei hlæja eins hjartanlega né mikið og
það gerði þá. Fólkið var fátækara en glaðara. Bezt gæti ég trúað að
áhyggjurnar vaxi með vehneguninni.
— Hvaða verzlanir voru í Króknum þegar þú byrjaðir hjá Briem?
— Þegar é°; kom hinoað voru hér Höfnersverzlun, sem Tómas
o o o