Skírnir - 01.01.1983, Blaðsíða 177

SKÍRNIR
RITDÓMAR
171
Með þessu riti er gildum þætti aukið í vitneskju okkar um fiskveiðar
útlendinga hér við land. Veigamikið getur talist, hve margt er byggt á
frumheimildum, sem fyrr hefur lítið verið vitað um. Jóni lætur vel að nýta
sér þetta efni og skipa því þannig, að það tengist í samfellu án óþarfa frá-
vika. Hann er laus við vangaveltur, lætur annaðhvort heimildirnar tala
eða tekur merginn úr þeim og ályktar í samræmi við hann. Skýringar Jóns
eru Ijósar og lausar við málróf. Stíll hans er látlaus og lipur, engu klambrað
saman eða farið í leit að torgætum orðum. Heimildatilvísanir eru eins og
best verður á kosið, eða neðanmáls á hverri síðu. Að bókarlokum er gerð
nánari grein fyrir heimildum og endað með skrá yfir heiti manna og staða.
Þannig verður ekki annað séð en vel sé að verki staðið.
Þakka ber Jóni Þ. Þór fyrir þetta myndarlega framlag hans til rannsókna á
fiskveiðum útlendinga við ísland og Bókmenntafélaginu fyrir útgerð ritsins.
Lúðvik Kristjánsson
SICURÐUR A. MACNÚSSON
í SVIÐSLJÓSINU
Lcikdómar 1962-1973
Mál og menning 1982
Það hljóta að teljast þó nokkur tíðindi fyrir þá sem eitthvað gefa sig við
sögu íslenskrar leiklistar þegar með skömmu millibili koma út tvær bækur
um leikhúslíf höfuðborgarinnar á sjöunda áratugnum. Arið 1981 gaf Iðunn
út leikdómasafn Ásgeirs Hjartarsonar, Leiknum er lokið, sem er að vísu að-
eins úrval úr leikdómum hans frá árunum 1959—1972, og í fyrra kom út hjá
Máli og menningu úrval úr leikdómum Sigurðar A. Magnússonar frá svip-
uðum tíma. Að sjálfsögðu væri gleðiefni ef útkorna þessara tveggja bóka
reyndist vísbending um vaxandi áhuga íslenskra lesenda á ritum um leik-
listarsögu og leikhúsmál, en best mun þó að fullyrða sem minnst um það
að svo stöddu.
Tilgangurinn með útgáfu á leiklistargagnrýni, setn upphaflega birtist í
blöðum eða öðrum fjölmiðlum og fjallar einungis um ákveðnar leiksýningar,
hlýtur í meginatriðum að vera tvíþættur: að varpa ljósi á þróun leiklistar
og leikmenningar á þeirn tíma, sem gagnrýnin tekur til, og gefa mönnum
kost á að kynnast skoðunum og vinnubrögðum mikilhæfustu gagnrýnenda.
Áhugamenn eiga tæpast völ á skemmtilegra lestrarefni um leiklist en gagn-
rýni sem er yfirveguð og rituð af þekkingu, smekkvísi og andlegu fjöri og
skiptir þá oft ekki miklu máli hvort þeir muna sjálfir það sem gagnrýnin
snýst um. Um þetta getur undirritaður vel borið af eigin raun og skulu
einkunr nefndir gagnrýnendurnir Frederik Schyberg, sem skrifaði um danskt
leikhús á árunum 1930—1950, og Kenneth Tynan, einn þekktasti gagnrýn-
andi hins enskumælandi heims, en hann tók að skrifa um breska leiklist um
og upp úr 1950. Báðir voru þeir Schyberg og Tynan áhrifamiklir leikhús-