Jökull - 01.12.1952, Blaðsíða 18

the later. (A pollen analysis was made of the
clays between the ash layers by Mr. Pearson but
without result, no pollen being present).
From these results it can be shown that during
the time immediately preceding the coloniza-
tion, just pre-900 A. D., drainage of the lake
was over col 4, as only then could ash have been
deposited in the north east basin. This supports
Thorarinsson’s evidence that post-glacial drain-
age was mainly over that col. The presence of
a deeply-cut gorge, and wide outwash fan at col
4 also support this theory.
The advance of the ice to block col No. 4
could only have occurred twenty or thirty years
before 1693, at the earliest, for only about ten
or twelve varves were noted below the 1693 ash
layer. This col remained blocked until well
after 1766, for the ice did not reach its maxim-
um extent till later — for many varves above the
1766 ash layer lie in the contorted sediments in
front of the moraines.
These results obtained only confirm the pre-
vious work of Thorarinsson in the same district.
I am deeply grateful to Dr. Thorarinsson for
much help and useful advice given to me in
working out the dating of the various ash layers,
and in their correlation.
REFERENCES:
1. Carruthers, R. G.: „On Northern Glacial
Drifts; some Peculiarities and their Signi-
ficance”. Q. J. G. S. London, vol. xcv, 1939,
p. 299-330.
2. Thorarinsson, S.: Tefrokronologiska studier
pá Island. Geografiska Annaler. Stockholm
1944.
3. Thorarinsson, S.: „The Ice-dammed Lakes
of Iceland”. Geografiska Annaler. Stock-
holm 1940.
4. Thorarinsson, S.: „Some Tephrochrono-
logical Contributions to the Volcanology
and Glaciology of Iceland”, from „Glaciers
and Climate”. Geografiska Annaler 1949.
5. Wright, J.: „The Hagavatn Gorge“. Geogr.
Jour. vol. 86, London 1935.
ÁGRIP :
SETLÖG MYNDUÐ í HAGAVATNI
Höfundur eftirfarandi greinar, R. Green, var
þátttakandi í leiðangri Rannsóknafélags Dur-
ham Háskóla (Durham Exploration Society) til
Hagavatns sumarið 1950. Leiðangursmenn voru
sex og leiðangursstjóri I. W. F. Paterson. Aðal-
verkefni Greens var að athuga botnlög á svœði
því, sem Hagavatn hefur náð yfir, er það hafði
mesta útbreiðslu, í þeim tilgangi að fá með þvi
ákvarðaðan aldur vatnsins, en af þvi má draga
mikilvœgar ályktanir um breytingar á Haga-
fellsjökli eystri, því að stærð Hagavatns er að
mestu háð stærð þessa skriðjökuls.
Ekki reyndist mögulegt að ákvarða aldur
botnlaganna með hvarfatalningu (geókrónó-
lógiu) einni saman, en það bœtti úr skák, að í
botnseti vatnsins fundust öskulög, og varð þvi
öskutimatali (tefrókrónólógiu) við komið. I vest-
urhluta vatnsbotnsins, sem nú er þur, fundust
öskulögin frá Heklugosunum 1693 og 1766 og
aska úr Kötlugosinu 1721. Undir 1693-öskulag-
inu voru 10—12 hvörf, og þar af má draga þá
mikilvægu ályktun, að þarna var stöðuvatn þegar
um 1680, þ. e. Hagafellsjökull lokaði þá nú-
verandi útrás vatnsins, og er því jökullinn mun
minni nú en hann var um 1680. I setlögunum,
sem jökullinn hefur ýtt upp úr botni eystri
hluta Hagavatns, fann Green Ijóst öskulag,
sem samkvæmt frjólínuriti Sig. Þórarinssonar
úr Þjórsárdal myndaðist skömmu fyrir land-
námsöld. Þegar þetta lag féll, hefur Hagafells-
jökull verið minni en hann var á 18. og 19. öld.
GENGIÐ Á HERÐUBREIÐ
Þrír menn gengu á Herðubreið 23. júlí s. 1.
sumar, tveir Islendingar og einn Norðmaður.
Norðmaðurinn, Björn Lyche yfirverkfræðing-
ur, sem sótti hingað mót norrænna rafmagns-
verkfræðinga, er vanur fjallgöngumaður. Hann
vildi kynnast íslenzkum öræfum áður en hann
hyrfi héðan. Sem ferðafélaga fékk hann Olaf
Jónsson og Sigurjón Rist.
Fjallgangan gekk mjög vel. Gengið var á
fjallið að norðvestan. Þótt vorað hefði seint, var
lítill snjór í Herðubreið, en virtist meiri í
Dyngjufjöllum. Á kollinum voru allir hávaðar
komnir upp, og snjólag frá síðasta vetri var
mjög þunnt. Smávægilegur jökulskafl er norð-
an undir hátindinum og í gígnum sunnan við
tindinn. Á sléttum jöklinum í gígbotninum
mátti sjá vatnsbláa bletti og vatn stóð þar í
jökulsprungum.
Sigurjón Rist.
16