Jökull - 01.12.1968, Blaðsíða 22

Mynd 5. Þrívetnisstyrkur í vatni og ís. Punktalína sýnir þrívetni í Langjökli, stöplarit þrívetni
í vetrarúrkomu á Rjúpnahæð og stakir punktar þrívetni í sumarúrkomu á Rjúpnahæð.
Fig. 5. Tritium concentration in water and ice. Tlie dotted curve shows tritium in Langjökull,
columns tritium in winter precipitation on Rjupnc.haed and single dots tritium in summer pre-
cipitation on Rjupnahaed.
hæð, en það eru gildar ástæður til að ætla, að
þar greini ekki nema um 20% mest á milli.
Þá er þykkt vetrarlagsins valin þannig, að þetta
línurit passi sem bezt við þrívetnisstyrk bor-
kjarnans, en greinilegasta einkenni hans er
stökkið á 13 metra dýpi úr 220 Þ.E. upp í 550
Þ.E. Þetta stökk svarar sennilega til haustlags-
ins 1965, og hefur þrívetnisstyrkur úrkomunn-
ar á Rjúpnahæð vetrarmánuðina október—
marz verið dreginn á Mynd 5 í samræmi við
það. Þau gildi fyrir þrívetnisstyrk úrkomunnar.
sem jrarna eru sýnd, liafa verið leiðrétt vegna
þeirrar dofnunar, sem orðið hefði í þeim fram
til 1. júní 1968, en við þann dag eru jökul-
sýnin miðuð. Punktarnir á Mynd 5 sýna meðal-
þrívetnisstyrk úrkomunnar marz—september, en
þetta vatn seitlar væntanlega allt niður í gegn-
um jökulinn. Þessi mynd sýnir greinilega, að
miklu munar, að vetrarúrkoman gefi rétta mynd
af þrívetnisstyrk íslaga jökulsins. Þessi mismun-
ur getur vart stafað af öðru en því, að veruleg
samsætuskipti verði milli vatns og íss. Þetta
sannast helzt á því, hve djúpt verulegur jjrí-
vetnisstyrkur teygir sig.
En hve náin eru skiptin milli vatnsins og
356 JÖKULL lö. ÁR
íssins og hve langt teygja þessi skipti sig nið-
ur?
1 jöklunum eru oftast nálægt haustlögunum
veruleg ísalög, og er því ósennilegt, að regn og
leysingavatn seitli jafnt niður nema í gegnum
efsta vetrarlag. Sennilegt er, að strax og vatnið
kemur að næstefsta vetrarlagi, taki það að safn-
ast saman í rásir, en þá hljóta samskiptin milli
vatnsins og jökulsins að verða mun minni. Um
bæði Jressi atriði má væntanlega fá verulegar
upplýsingar af fyrrgreindum mælingum.
BÁRÐARBUNGA
Eins og að framan greinir, var borað í Bárð-
arbungu niður á 40 metra dýpi með bræðslu-
bornum. Borstaðurinn liggur i um 1800 metra
hæð. Niðurstöður mælinganna eru sýndar á
Mynd 6. Þar er einnig sýnt Jrrívetnið í úrkomu
á Rjúpnahæð síðasta áratug, en niðurstöður
mælinganna umreiknaðar til 1. júní 1968, þ. e.
breytt vegna þeirrar dofnunar, sem hefði orðið
frá úrkomumánuði til 1. júní 1968. Þá hefur
mælikvarði tímaássins (sem fellur saman við ás
dýptarinnar) verið valinn þannig, að sem bezt