Jökull - 01.12.1974, Qupperneq 70

17. gerði stórfellda rigningu og asahláku. Þann
dag skömmu eftir hádegi féll vatns- og aur-
skriða úr svokölluðu Búðargili upp af þorpinu
og skömmu síðar varð annað hlaup, en hvorugt
þeirra var mikið. Skömmu fyrir kl. 4 síðdegis
hljóp svo geysimikil aurskriða fram úr gilinu
og fylgdi henni gífurlegt vatnsflóð. Var breidd
auröldunnar, er hún brauzt fram úr gilkjaft-
inum, 80—100 m og hæðin um 80 m á að gizka.
A skriðuvængnum niður undan gilinu var
spennibreytistöð fyrir rafleiðsluna til Bíldudals
og stefndi hlaupið beint á hana og virtist
nrundi sópa henni burtu, en áður en til þess
kæmi, klofnaði hlaupið um urðarhrygg fram
undan gilinu og hlóðst þar upp nokkuð af ruðn-
ingnum, en meginhluti hlaupsins fór fram hjá
spennistöðinni í vart meira en 10 m fjarlægð,
en minni aurlækir miklu nær. Hlaupið sópaði
burtu um 50—60 m kaíla af veginum að spenni-
stöðinni, streymdi síðan niður í þorpið og fór
þar yfir margar húsalóðir og færði á þær aur,
er sums staðar var í ökla, en annars staðar hné-
djúpur. Mest var þetta á svæðinu frá Kurfu-
bletti til Valhallar, utarlega í þorpinu. Þá
flæddi inn í nokkur hús, svo sem læknisbústað-
inn, kennarabústaðinn, íbúðarhús Þórshamars
o. fl. Við læknisbústaðinn tók flóðið upp á
miðja hurð á neðri hæð. í frystihúsinu rann
aurleðjan um öll gólf.
Hlaupið brunaði áfram allt til sjávar og leir-
litaði allan voginn, sem þorpið stendur við.
Annað áþekkt hlaup kom úr svonefndu Gils-
bakkagili, er flæddi yfir nærliggjandi tún og
inn í íbúðarhúsið á Sælandi. Þá fór flóðið yfir
veginn og stórskemmdi hann. Götur í þorpinu
stórskemmdust í þessum hlaupum.
Augljóst er, að skriður hafa fallið úr hlíðum
giljanna og stíflað vatnsrennslið, þar til vatns-
þunginn ryður öllu fram.
(.Skriða á Seyðisfirði. Heimild: Tíminn 25. sept.)
Þetta er einangruð klausa, sem stendur við
mynd af einlyftu húsi með kvisti, livítmáluðu
og umkringdu grjóturð. Klausan hljóðar þann-
ig: „Það þykir ekki (meiri) tíðindum sæta, þótt
skriða falli á Seyðisfirði, að ekki var getið uxn
það í fréttum, þegar skriða féll á húsið, sem
myndin er af, nú í sumar. Fólkið flutti úr húsinu
og flytur ekki í það aftur. Það stendur því autt
og yfirgefið í hinu þrönga nábýli við skriðuna,
sem eyddi garðinum undir stafni þess, en vann
ekki ýkja miklar skemmdir á því sjálfu. (Ljós-
myndina tók G. Ágristsson.)“
Ekki hef ég getað grafið upp, hvenær á sumr-
inu þetta skriðuhlaup varð eða getað staðsett
það nánar, en af fregninni má ráða, að nokkuð
sé um liðið síðan atburðurinn gerðist.
(Skriðuföll í Óshlíð. Veðráttan sept. 1959.)
Veðráttan segir, að 9. sept. hafi Óshlíðar-
vegur lokazt vegna skriðufalla. Ekki hef ég fund-
ið þessa getið annars staðar.
(Skriðuföll á Austurlandi og víðar 25. sept.
Heimild: Tíminn 27. sept. 1959.)
Mikið regn gekk yfir Austur- og Suðurland
föstudaginn 25. sept. og fram á laugardagsnótt
þ. 26. og fylgdi allmikið livassviðri. Urðu
skemmdir af vatnavöxtum og skriðuföllum víða
um austanvert landið. Skriður hlupu á eftir-
töldum stöðum. I Oddsskarði á Norðfjarðavegi,
Njarðvíkurskriðum á Borgarfjarðarvegi, á Fá-
skrúðsfjarðarvegi og á Fagradal. Öll munu
skriðuföll þessi hafa verið tiltölulega smá, en
auk þeirra urðu mikil tjón af vatnavöxtum.
í þessu sama úrfelli og á sama tíma hljóp
skriða úr Hemruhamri, milli Flögu og Skaftár-
tungu. Var skriða þessi stórgrýtt og erfið við-
fangs, en var þó fljótlega rudd.
Úrkoman á föstudaginn og laugardagsnóttina
varð 59 mm á Fagurhólsmýri, en 52 mm á Dala-
tanga.
(Skriðuföll i Neskaupstað o. v. 21. okt. Heim-
ild: Morgunbl. 22. okt. 1959.)
Á Norðfirði gerði um kl. 6 árdegis þ. 21. sept.
aftaka rigningu, sem fór vaxandi með auknu
hvassviðri, er leið á morguninn, og stóð svo
fram um hádegi. Hlupu þá fram allir lækir í
hlíðinni ofan við bæinn, fylltu öll vatnsból bæj-
arins af aur og leðju. Fjörðurinn, sem áður
hafði verið blár og tær, varð nú kolbrúnn á
skömmum tíma og náði korgurinn langt fram
á fjörð. Nokkrir lækir hlupu á götur bæjarins
og eitt ræsi fylltist af framburði og eyðilagðist,
en með harðfylgi tókst að halda götunum fær-
um fyrir umferð. Lá nærri, að stórtjón yrði á
byggingum og öðrum mannvirkjum í bænum.
í sama sinni var einnig úrhellisrigning á
Reyðarfirði, er olli miklum vatnavöxtum.
FIlupu þá skriður á Fagradalsveginn og jarð-
síminn milli Reyðarfjarðar og Egilsstaða slitn-
aði.
66 JÖKULL 24. ÁR