Jökull - 01.11.1998, Blaðsíða 75

mælingar segja ekki alla söguna, en mega ekki
gleymast þótt nýjar aðferðir uppgötvist við afkomu-
mælingar. Greini sporðamælingar á við aðrar niðurstöður
um afkomu jökuls eru minnstar líkur á að sporðurinn
gefi villandi mynd.
Framhlaup Tungnaárjökuls.
Arið 1955 var byrjað að mæla sporð Tungnaárjökuls
á vegum Jöklarannsóknafélagsins og hefur ekki fallið
niður mæling þar eitt einasta ár síðan. Kunnugt var að
jökuljaðarinn gekk hraustlega fram 1945-46 en frá því
að mælingar félagsins hófust hefur þar einungis mælst
hop þar til síðast liðið ár. Raunvísindastofnun Háskól-
ans hefur fylgst með skriðhraða jökulsins síðan 1985.1
upphafi þeirra mælinga reyndist jökullinn skríða mjög
hægt, raunar svo hægt að hann gat ekki skilað því sem
þurfti ofan af hájöklinum niður til leysingar. Arið 1990
urðu menn varir við smá sprungur uppi á jöklinum sem
þóttu merki um að hann væri að herða á sér. Þegar frá
leið þótti sýnt að gangurinn myndi skila sér fram í
jaðarinn veturinn 1994-95. Haustið 1994 mældist að
jaðarinn hafði hörfað um 17 m, en þá var jökullinn allur
orðinn hrikalega bólginn og sprunginn, enda hljóp
hann fram næstu mánuðina á eftir og síðast liðið haust
hafði hann náð 1175 m framar en árið á undan. Frá því
jökullinn gekk síðast fram í stríðslok hafði hann hopað
um 3 km og verður því að áætla að hann hafi rýmað
nokkuð í heildina á þeim tíma sem leið milli
framhlaupa.
FUNDIR
Að afloknum aðalfundarstörfum 28. febrúar sýndi
Ragnar Th. Sigurðsson myndir frá jöklaferðum og
framhlaupsjöklum, en Ari Trausti skýrði myndimar og
sagði frá tilurð þeirra. Á vorfundi félagsins 25. apríl
flutti Magnús Már Magnússon snjóflóðafræðingur
fyrirlestur um snjóflóð og Jón Gunnar Egilsson tækni-
fræðingur sýndi myndir af snjóflóðum.
Haustfundur félagsins var haldinn 7. nóvember í
sýningarsal Ferðafélags íslands, Mörkinni 6. Haukur
Tómasson jarðfræðingur flutti erindi um Kötluhlaupið
1918. Ragnar Th. Sigurðsson og Ástvaldur Guðmunds-
son sýndu myndir úr síðustu vorferð.
ÚTGÁFA JÖKULS
í ágúst kom út 43. árgangur Jökuls, 88 síður að
stærð. Ritstjórar voru Helgi Bjömsson, Leó Kristjáns-
son og Bryndís Brandsdóttir. Byndís sá jafnframt um
umbrot á heftinu félaginu að kostnaðarlausu.
Eins og fram kom á síðasta aðalfundi hafa verið til-
nefndir ritstjórar að einstökum heftum, sem fjalla um
valin efni. Freyr Þórarinsson ritstýrir hefti um
jarðskorpu Islands, Tómas Jóhannesson um jökla-
breytingar og Bryndís Brandsdóttir og Áslaug Geirs-
dóttir um Kötlu.
Nú er verið að vinna að útgáfu 44. árgangs, en
borist hefur nægt aðsent efni í það hefti. Ritstjóri þess
heftis er Áslaug Geirsdóttir. Vonir standa til að auk
þessa heftis náist að koma út hefti um jarðskorpu
Islands eða jöklabreytingar á þessu ári.
FRÉTTABRÉF
Oddur Sigurðsson, ritari félagsins, annaðist útgáfu
Fréttabréfsins og kom það reglulega út.
SKOÐUNARFERÐ AÐ
TUNGNAÁRJÖKLI
Vegna framhlaups Tungnaárjökuls efndi félagið til
skoðunarferðar að Tungnaárjökli dagana 24. og 25.
júní. Um 40 manns tóku þátt í ferðinni. Farið var í 5-6
klst. göngu inn með Jökulgrindum til að komast í
snertingu við jökuljaðarinn. Veður var hið besta og var
farið um Veiðivötn í bakaleiðinni. Fararstjóri var Helgi
Björnsson.
HAUSTFERÐ
Haustferð félagsins í Jökulheima var dagana 15,-
17. september. Fyrri hluta laugardags var gengið inn
með Jökulgrindum að Jökulkróki í Innri Tungnaár-
botnum. Þar kom í Ijós djúpur farvegur með myndar-
legum fossum sem skorist hafði niður í ölduna framan
við jökuljaðarinn. Fyrir ofan hafði tæmst lón með fyrr-
greindum afleiðingum. Seinnihluta dags var ekið inn
Bláfjallaslóðina sem liggur að Sylgjujökli. Á sunnu-
deginum var komið við í Veiðivötnum og Gjánni í
JÖKULL, No. 46, 1998
73