Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 3

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 3
Ground deformation at Katla: Results of precision levellings 1967-1995 Eysteinn Tryggvason Ásgarðsvegi 10, 640 Húsavík Abstract — The volcano Katla in South Iceland is known to have erupted about twice each century in historic time. The last large eruption occurred in 1918 but a minor eruption probably occurred in 1955. Three optical levelling tilt stations were constructecl in 1967 in the vicinity of Katla, to detect and observe any ground deformation which mightprecede the next Katla eruption. Two oftliese stations were located near the east edge ofthe Mýrdalsjökull glacier, and one near the south edge, all at a distance of 10 km or more from the volcanic vent which erupted in 1918. These stations were levelled once eacli year from 1967 to 1973. No observations were madefrom 1973 to 1986, when the levellings were resumed. The results ofthese repeated levellings at the optical levelling tilt stations near Katla are that ground tilt caused by annual variation of the glacier load is observed at the stations near the east edge ofthe glacier. Ground tilt related to the volcano Katla has not been observed, although uplift towards west or north-west at a rate of 0.1 prad per year at the station Kötlukriki is vaguely suggested. INTRODUCTION The volcano Katla is covered by the glacier Mýrdals- jökull in South Iceland. During eruptions of Katla, voluminous floods (jökulhlaup) of melt water flow over the Mýrdalssandur plain towards the south coast of Iceland. Eruptions have occurred twice each cent- ury during the last several hundred years with the last eruption in 1918, and earlier eruptions in 1860, 1823,1755,1721,1660,1625, and 1580 (Thoroddsen, 1925). Prior to 1580, eruption frequency was probably similar, but historic records are incomplete. A flash flood on June 25, 1955 was considered to be caused by a small sub-glacial eruption which did not melt its way to the glacier surface (Tryggvason, 1960). In addition to the jökulhlaup which inundate most of the Mýrdalssandur plain, each Katla erupti- on causes serious, sometimes disastrous, ash fall in the areas surrounding the volcano. The floods, which arrive at about the same time as visible eruption, flow over the main route of land transport and travel in the area. The floods begin very suddenly, causing danger to those on the road across Mýrdalssandur, especially if eruption begins during weather of limited visibility. Description of earlier eruptions of Katla mention rather strong earthquakes a few hours before the visi- ble eruption, but otherwise, no signs of the com- ing eruption are known. However, it is considered as certain that some underground processes precede the eruptions, probably lasting for months or years. If some observations or measurements can be desig- ned to detect these assumed premonitory processes, prediction of coming eruptions could be feasible. The most probable subsurface process to precede erupti- ons of Katla is pressure increase in a magma chamber beneth the volcano. If pressure increases in some volume within an el- astic solid, the surface of this solid will be displaced in direction away from this volume. For a source, small relative to its depth, the flat surface of this elastic solid will be uplifted according to the Mogi equation (Mogi, 1958), which says that the surface particles JÖKULL No. 48 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.