Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 19

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 19
An ice-dammed lake in Jökulsárgil: predictive modelling and geomorphological evidence Fiona S. Tweed Division of Geography, Staffordshire University, College Road, Stoke-on-Trent, Staffordshire, ST4 2DE, U.K. Abstract — At Sólheimajökull, southern Iceland, a river has previously been dammed by the glacier, forming an ice-dammed lake in Jökulsárgil from which major jökulhlaups last occurred in the 1930s. Currently, the river maintains a tunnel through the glacier for most ofthe yecir. Geomorphological evidence indicates that an ice-dammed lake is occasionally formed in Jökulsárgil at present, probably when the river discharge is low. This indicates that tunnel closure occurs for a part of the year, resulting in the formation of an ice-dammed lake that could present the risk offlooding on drainage. This paper discusses tunnel closure processes and ice-dammed lake formation using models oftunnel dynamics, in conjunction withfield data, and identifies the physical conditions required for tunnel closure at Sólheimajökull. The models predict that tunnel closure is most likely in the winter when river discharges are low enough to be incapable of ojfsetting conduit closure by ice overburden pressure. Ice conduit cross-sectional geometries commonly specified in existing models are unrepresentative ofthe tunnel at Sólheimajökull which has a broad and low cross-sectional form with a much lower strength than the circular or semi-circular tunnels often used in existing models. INTRODU CTION Subaerial and subglacial ice-dammed lakes are prevalent in Iceland (e.g. Grænalón, Grímsvötn) and the sandar bear witness to the power and impact of the jökulhlaups that result from the often catastrophic drainage of such lakes (Einarsson et al. 1980; Maizels, 1989, 1991; Russell et al. 1997). The floods (jökul- hlaups) that are frequently the product of ice-dammed lake drainage can cause damage to property, land and transport links and have implications for the installati- on of hydro-electric power stations and pipelines (e.g. Young, 1980; Rist, 1983; Sturm and Benson, 1985; Björnsson, 1992). The recent outburst from Gríms- vötn in 1996 highlights the destructive nature of this type of flooding and illustrates the importance of developing predictive criteria by which the formati- on of ice-dammed lakes and their flooding probability can be assessed. This paper analyses the potential for ice-marginal ice-dammed lake formation at Sólheima- jökull. Geomorphological evidence for the temporary existence of an ice-dammed lake is presented and simple models are used to analyse the broad thres- holds required for such a lake to occur. SÓLHEIMAJÖKULL: BACKGROUND AND HYDROLOGICAL CHARACTERISTICS Sólheimajökull is a 9 km long, non-surging outlet glacier of Mýrdalsjökull southem Iceland (Figure 1). Sólheimajökull has not always echoed the behaviour of other glaciers in the area, sometimes advancing whilst other outlets from Mýrdalsjökull have retrea- ted. Dugmore and Sugden (1991) ascribe this behavi- our to ice divide migration; as the ice cap thins, the catchment area of Sólheimajökull increases, thus resulting in glacier expansion. Ice divide migration is cited as a possible reason for the advance of Sólheima- jökull in the 1980s. The total glacier advance since JÖKULL No. 48 17
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.