Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 81

Skýrsla stjórnar JÖRFI1998
rannsóknaferðum á Vatnajökul. Hann kom að jökla-
rannsóknum árið 1957 þegarreistur var skáli á Gríms-
fjalli, starfaði síðan í ferða- og skálanefnd og var í
nær áratug fararstjóri í jöklaferðum. Magnús skipu-
lagði leiðangra af mikilli nákvæmni og þekking hans
á fjarskiptum kom sér vel þegar eingöngu var unnt
að ná sambandi við umheiminn um gömlu Vatnsenda-
stöðina. Magnús var fararstjóri í ferðum sem könnuðu
Grímsvötn viðjökulhlaupin 1960 og 1965, þegaraflað
var gagna sem sýna að þá voru Grímsvötn mun stærri
en síðar varð. Frá þeim tíma dró þar úr afli jarðhita
uns gaus s. 1. haust. Magnús bar gæfu til að stjóma
rannsóknaferðum við þessi þáttaskil í Grímsvötnum
og greina frá þeim í tímaritinu Jökli. Kona hans var
Hanna Brynjólfsdóttir, ljósmyndari, og var með þeim
jafnræði.
í Reykjavík vann Magnús mikið að nefnda- og
fræðslufundum og skipulagði ýmsar sumarferðir fé-
lagsins t. d. gönguferðir í Esjufjöll og hellaskoðunar-
ferðir. Hann ferðaðist mikið um allt land, var glögg-
ur náttúruskoðandi og kunnugur mörgum þáttum ís-
lenskrar náttúru, grösum jafnt sem fuglum, jarðfræði,
sögu og örnefnum. Kvikmyndir gerði hann á ferðum
sínum, m. a. um jökla og íslenska örninn. Jöklarann-
sóknafélagið stendur í mikilli þakkarskuld við þennan
frumherja sinn.
LOKAORÐ
Tímamót eru nú að verða í þessu félagi. Fyrir tveimur
árum hvarf úr stjórn Stefán Bjarnason, sem í þrjá ára-
tugi hafði manna mest unnið að því að efla félagsanda
í okkar röðum. I fyrra fór úr stjórninni Einar Gunn-
laugsson, sem unnið hafði feykimikið að skipulags-
málum félagsins, m. a. var hann frumkvöðull að frétta-
bréfi. Nú hverfur úr stjórn Jón E. Isdal, gjaldkeri, sem
unnið hefur þrekvirki fyrir þetta félag með því að afla
fjár og virkja félaga til skálabygginga í Kverkfjöllum,
í Kirkjubóli í Langjökli, á Goðabungu, í Esjufjöllum
og Grímsvötnum. Jón og Erla Engilbertsdóttir, kona
hans, héldu af mikilli rausn og gestrisni ár eftir ár uppi
vinnubúðum á heimili sínu á Sunnuflöt í Garðabæ, þar
sem skálar voru reistir og minningin um þá góðu daga
verður þeim ætíð lífsfylling sem að því komu. Þess-
um höfðingjum, Erlu og Jóni, á Jöklarannsóknafélag
íslands mikið að þakka. En auk alls þessa starfaði Jón
af sama skörungsskap og hiklausa áhuga í stjóm fé-
lagsins að öllum málefnum þess. Sem formaður leyfi
mér að þakka ykkur Jón og Erla fyrir mikil störf fyr-
ir Jöklarannsóknafélag Islands. Sem almennur félagi
þakka ég ykkur heilindi við mig frá fyrstu kynnum.
Um leið og ég sé að baki þremur félögum úr
stjóm, sem unnið hafa með mér árum saman að mál-
um félagsins, hef ég ákveðið að hverfa einnig úr stjóm
þess. Líf áhugamannafélags er að því leyti líkt mann-
lífi að báðum er nauðsynlegt að endurnýjast. Þótt fé-
lög jafnt sem menn safni eignum og auki þekkingu,
sem afhenda má þeim sem við vilja taka á hverjum
tíma, nær það ekki til reynslu. Hennar verður hver
kynslóð að afla sér og í því felst jafnframt endumýj-
unin. Endurnýjun, sem felst í því að átta sig, læra af
reynslunni, einnig mistökum því að enginn þroskast
án þeirra; en ungt fólk hefur ráð á þeim. Endurnýj-
un félags er ekkert öðruvísi en mannlífsins að þessu
leyti enda tilgangur þess ekki annar. Ný verkefni bíða
hins vegar okkar sem hverfum úr stjórn og forða okk-
ur vonandi frá stöðnun hinnar langvinnu reynslu. Við
það bind ég vonir og til þess hlakka ég.
Mín fyrstu afskipti af þessu félagi voru sumarið
1963 þegar stofnandi þess, Jón Eyþórsson, fékk mig
til þess að sinna veðurathugunum sumarlangt í Jök-
ulheimum. Fyrir áhrif frá Jóni og Sigurði Þórarins-
syni fór ég síðan í nám erlendis og starfaði ekki með
félaginu fyrr en eftir 1970. Þá voru jöklaferðir enn
þrekvirki, margar jökulár óbrúaðar, engir vegir að jök-
uljöðmm, snjóbflar vanmegnugir, leiðsögutæki eng-
in nema áttaviti og vegalengdarmælir, ferðabúnaður
allur óhentugur, skálar fáir og gista þurfti í tjöldum
hvernig sem viðraði. Þá var orðið til tvítugt Jökla-
rannsóknafélag íslands. Fólk með ólíkan bakgrunn,
en sameiginlegan áhuga á ferðalögum um óbyggðir
landsins hafði flykkst í það félag til sjálfboðastarfa að
könnun jökla og uppbyggingu skála til þess að auð-
velda rannsóknastörf og ferðalög. Þá var einungis far-
ið um hálendið á vetrum í brýnustu neyð, leiðangr-
ar á jökla í snjóbílum voru langir og fámennir. Þátt-
taka í vorferðum Jöklarannsóknafélagsins var nánast
eina tækifæri sem almenningi gafst til ferða um jökla.
Vísindamenn komust þannig til rannsókna á fáförnum
slóðum, en aðrir félagar sáu um flutninga og leystu
hin margvíslegu vandamál sem upp komu við ferða-
JÖKULL No. 48 79