Iðjuþjálfinn - 01.06.1993, Blaðsíða 37

35
uppörva, fylgjast með framförum og
breytingum til hins betra eða verra.
Fyrir utan góða þekkingu á sjúkdóm-
um og anatomi handarinnar er nauð-
synlegt að handþjálfari hafi góða
þekkingu á spelkumeðferð og smíði
spelkna. Spelkur eru eitt af mikilvæg-
ustu hjálpartækjunum við meðferð
handskaða.
Það er nauðsynlegt að þjálfarinn sé í
góðu sambandi við lækninn sem veitir
upplýsingar um ástand sjúklingsins,
hvort eða hvenær eigi að hefja þjálfun
og síðast en ekki síst hversu mikið
álag höndin þolir.
Áður en meðferð hefst eru gerðar
nauðsynlegar mælingar á ástandi
handarinnar. Nauðsynlegt er að fram-
kvæma þetta mat með reglulegu milli-
bili til að fylgjast með framförum og
öðrum breytingum. Þegar þjálfarann
grunar að ekki standi allt rétt til þarf
að hafa samband við
viðkomandi lækni áður en meðferð er
haldið áfram. í handmati er alltaf
lögð áhersla á aktífa hreyfigetu en
passíf hreyfigeta getur eigi að síður
veitt mikilvægar upplýsingar. Fyrir
utan hreyfigetu þarf að skoða eymsli,
bjúgmyndun, hugsanlegar breytingar á
skynhrifum, örmyndanir og að sjálf-
sögðu þá þætti í ADL sem skaðinn
hefur áhrif á. Mælingar á handstyrk
eru minna mikilvægar þar sem sjaldan
er hægt að meta raunverulegan
vöðvastyrk vegna ástands handarinnar.
Sjúklingur má oft ekki, eða getur ekki
framkallað fullan vöðvastyrk. Ég legg
því alltaf fremur litla áherslu á æf-
ingar til að auka styrk. Hann kemur
oftast að sjálfu sé þegar viðkomandi
fer að taka fullan þátt í athöfnum
daglega lífsins.
Meðferð
Það er erfitt að staðla meðferð á
handasjúklingum en þó eru nokkur
grundvallaratriði sem hafa ber í huga:
Reyna eftir megni að nota virkar æfingar og
forðast passífar æfingar
(frá þessu eru undantekningar)
Gera æfingar með höndina í hástöðu
til að mótverka bjúgmyndun
Þjálfa ekki sársauka
Forðast hitameðferð
Hvetja sjúklinginn til að nota höndina
við allar eðlilegar aðstæður
Benda sjúklingi á að heimavinnan sé ein af
mikilvægustu þáttum þjálfunarinnar