Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.11.2009, Blaðsíða 50

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 85. árg. 200946
eru vöruð við þeim afleiðingum sem
stórfelldur niðurskurður á Landspítala
getur haft í för með sér. Fram kemur
meðal annars í ályktuninni að mikilvægt
sé að tímabundnir erfiðleikar í íslensku
efnahagslífi verði ekki til þess að stoð­
unum sé kippt undan heilbrigðiskerfinu
til lengri tíma. „Rannsóknir hafa sýnt
að sérþekking hjúkrunarfræðinga stuðlar
ekki aðeins að betri þjónustu heldur
getur fyrirbyggt innlagnir, stytt legutíma
og komið í veg fyrir fylgikvilla og er
þannig þjóðhagslega hagkvæm,“ segir
enn fremur í ályktuninni. Skorað er á
stjórnvöld að standa vörð um íslenska
heilbrigðiskerfið.
Hvernig fór með St. Jósefsspítala?
Gripið var til fyrstu niðurskurðaraðgerðar
stjórnvalda þegar í vor. Þáverandi heil­
brigðisráðherra hugðist breyta starf­
semi St. Jósefsspítala í Hafnarfirði
en mætti mikilli mótstöðu. Sagt var frá
því í Tímariti hjúkrunarfræðinga 1. tbl.
2009. Eftir fall ríkisstjórnarinnar sagðist
nýi heilbrigðisráðherrann vera algjörlega
mótfallinn þessari aðgerð. Í sumar var
hins vegar verktakasamningum við 14
skurðlækna spítalans sagt upp. Á sama tíma
hafði lítið heyrst af áætlun heilbrigðisyfir­
valda. Nýi heilbrigðisráðherrann, sem nú er
fyrrverandi heilbrigðisráðherra, var sakaður
um að leggja spítalann niður hægt og hljótt
þvert á áður gefin loforð. Margt bendir til
að í heilbrigðisráðuneytinu hafi í raun verið
tekin ákvörðun um að loka skurðdeild
St.Jósefsspítala um næstu áramót.
Einnig virðist liggja fyrir að starfsemin á
meltingarsjúkdómadeild verði skert.
Áætlað er að framlag ríkisins lækki um 54
milljónir milli ára.
Í október sl. skrifuðu skurð­ og svæfinga­
hjúkrunarfræðingar á St. Jósefsspítala
opið bréf til heil brigðis ráðherra þar
sem ítrekuð var fyrri beiðni um fund
til þess að ræða framtíð spítalans. Í
bréfinu er lögð sérstök áhersla á að ef
af þessari lokun verði sé það aðför að
heilbrigði kvenna. Á sjúkrahúsinu sé mikil
starfsemi í kvenlækningum ásamt öðrum
sérgreinum. Sjúklingar séu meðal annars
konur með ýmis vandamál í grindarbotni,
til dæmis vegna þvagleka, legsigs og
endaþarmssigs. Mikil fagleg þekking og
áratuga reynsla fari forgörðum ef þessari
starfsemi verði hætt.
Svanhildur Jónasdóttir, skurðhjúkrunar­
fræðingur á St. Jósefsspítala, segir að
starfsfólkið viti lítið þó að stöðugt komi ný
skilaboð sem hafa svo ekki verið staðfest.
„Við erum í algjörri biðstöðu, vitum ekki
hvort við fáum öll uppsagnarbréf um
mánaðamótin eða hvort handlækninga­
deildin og skurðstofan munu starfa
eitthvað áfram,“ segir Svanhildur. Tveim
skurðstofuhjúkrunarfræðingum hefur nú
þegar verið sagt upp og hætta þeir um
áramót. Ekki hefur fengist svar við bréfinu
sem sent var til heilbrigðisráðherra né
viðtal við hann.
Sameining á Vesturlandi og
niðurskurður á Norðurlandi
Til stóð að sameina heilbrigðisstofnanir
á Vesturlandi í ár en það hefur dregist.
Í fjárlögum fyrir 2010 er gert ráð fyrir að
ljúka þeirri sameiningu. Það er vel vitað
að sameining hefur kostnað í för með sér
en samt er 130 milljóna hagræðingarkrafa
á heilbrigðisstofnun Vesturlands og það
samsvarar um 5% niðurskurði. Stofnunin
hefur litlar leiðbeiningar fengið um
hvernig eigi að forgangsraða til þess að
þetta gangi upp. Á samráðsfundi með
hjúkrunarfræðingum á Akranesi 19. október
sl. var greinilegt að fólk er áhyggjufullt. Að
sögn hjúkrunarframkvæmdastjóra verði
reynt í lengstu lög að segja ekki upp
fólki. Á fundinum kom þó upp umræða
um hvort sé betra – að allir minnki
við sig eða að einhverjum verði sagt
upp. Hjúkrunarfræðingur, sem nálgast
eftirlaun, greindi frá áhyggjum sínum af
því að eftirlaun myndu skerðast ef launin
lækkuðu síðustu árin.
Sjúkrahúsinu á Akureyri er gert að spara
149 milljónir en það eru um 3,5% af
fjárframlögum ríkisins til sjúkrahússins.
Sjúkrahúsið hefur ekki verið beðið um
að skila tillögum heldur virðist heil­
brigðisráðuneytið gera ráð fyrir að þetta
verði leyst innanhúss. Á Akureyri segja
menn að búið sé að hagræða stíft í mörg ár
og að nú verði að hætta einhverri starfsemi.
Það sama á við um heilbrigðisstofnunina á
Blönduósi en hún tekur á sig óvenjumikinn
niðurskurð. Nemur hann um 44 milljónum
eða um 10%.
Reynsluleysi við nýjar aðstæður
Um leið og harðnar á dalnum virðast
stjórnendur reyna ýmislegt til þess að
halda niðri kostnaði. Kemur þá í ljós
þekkingarskortur á ákvæðum kjara­
samninga. Starfsfólk er hrætt við að
missa vinnuna og sættir sig gjarnan við
óeðlileg skilyrði. Það er til dæmis beðið
um að vinna fram eftir án þess að skrá
yfirvinnu. Fólk er svo sent heim í frí
þegar það hentar vinnuveitandanum og
sagt að það sé greiðsla fyrir yfirvinnu. Á
Landspítala hafa menn verið hvattir til þess
að taka út útistandandi frí – hugsanlega
til þess að minnka lokagreiðslur ef
kemur til uppsagnar. Sums staðar hefur
kaffitíma verið sagt upp án þess að
vinnuveitandinn átti sig á að hann er hluti
af kjarasamningi. Einnig hefur komið fyrir
að starfsmönnum í fæðingarorlofi hafi
verið sagt upp. „Síminn stoppar ekki,“
segir Cecilie Björgvinsdóttir, sviðsstjóri
kjara­ og réttindasviðs hjá FÍH. „Fjöldi
slíkra kvartana hefur stóraukist. Ég held
að stjórnendur séu stundum komnir fram
úr sjálfum sér. Fólk hefur enga reynslu af
því að takast á við aðstæður þar sem eru
gerðar svona miklar hagræðingarkröfur
og hefur ekki gefið sér tíma til að kynna
sér hvað má og hvað má ekki,“ segir
Cecilie. Hún hvetur hjúkrunarfræðinga til
að hafa samband við trúnaðarmann ef
upp koma ágreiningsmál.
Atvinnulausir hjúkrunarfræðingar
Algjör umsnúningur hefur átt sér stað í
atvinnumálum hjúkrunarfræðinga. Í fyrsta
Verður St. Jósefsspítali hægt og rólega togaður
í burtu?