Hagskýrslur um manntöl - 01.01.1926, Blaðsíða 16

14
Manntalið 1910
1901 —10. Þetta stafar af því, að kaupstaðirnir nema hærri hundraðs-
hluta af íbúatölunni heldur en áður, svo að þeir hafa meiri áhrif til
hækkunar á útkomuna heldur en áður.
Við manntalið 1920 voru í kaupstöðunum (7) 29 056 manns, en
19 986 við manntalið 1910, svo að fjölgunin hefur verið alls 9 070 eða
um 45°/o. I sömu stöðum að frádregnum Siglufirði voru við manntalið
1910 19 332 manns, en 11 343 við manntalið 1901, svo að fjölgunin
hefur þá verið 7989 eða um 70°/o.
Enda þótt fólksfjölgunin í kaupstöðunum hafi verið tiltölulega miklu
minni síðastliðinn áratug heldur en þann næsta á undan, þá hefur hún
samt yfirleitt verið mjög mikil, tiltölulega mest í nýju kaupstöðunum,
Vestmannaeyjum og Siglufirði (um 6°/o að meðaltali á ári), en einnig mikil
í Reykjavík og Hafnarfirði (yfir 4°/o), töiuvert minni á Akureyri (um 20/o),
en lítil á Isafirði (2/3°/o) og á Seyðisfirði hefur orðið nokkur fólksfækkun.
I sýslunum var mannfjöldinn við manntalið 1910 alls 65 634. Hafði
hann aðeins hækkað um 437 manns síðan 1910. Aðeins í 8 sýslum hefur
fólki eitthvað fjölgað á þessu tímabili, en fjölgunin er allsstaðar lítil, nema
í Suður Múlasýslu. En þar stafar fjölgunin öll frá vexti verslunarstaðanna
í sýslunni. Á þessu tímabili hefur mannfjöldinn í allri sýslunni vaxið um 579
en aðeins í þrem stærstu kauptúnunum þar, Nesi í Norðfirði, Eskifirði og
Búðum í Fáskrúðsfirði, hefur hann vaxið samtals um 500. I 10 sýsium
hefur fólki fækkað á þessu tímabili, tiltölulega mest í Dalasýslu (um 8°/o
á öllu tímabilinn), en þar næst í Árnes- og Rangárvallasýslum (um 6°/o).
3. Mannfjöldi í bæjum og sveit.
Population urbaina et rurale.
í sveitarstjórnarlögunum frá 1905 er svo ákveðið, að hver versl-
unarstaður, sem hafi yfir 300 íbúa, hafi rjett til að verða hreppur út af
fyrir sig, og hafa ýmsir verslunarstaðir notað sjer þá heimild og gerst
sjerstök sveitarfjelög. Þetta er ástæðan til þess, að komist hefur á sú
venja hjer á landi, að telja verslunarstaði með yfir 300 íbúa til bæja, en
þá sem minni eru til sveita. Við tvö síðustu manntölin hefur mannfjöld-
fjöldinn samkvæmt því skifst þannig milli bæja og sveita.
Beinar tölur HlutfallstÖlur
1910 1920 1910 1920
Reykjavík 11 600 17 679 13.6 »/o 18.7 °/o
Aðrir kaupstaðir 6413 11 377 7.5 - 12.0 —
Verslunarstaðir (með yfir 300 íbúa) 9 451 11 389 11.1 — 12.0 —
Bæir samtals 27 464 40 445 32.2 % 42.7 %
Sveitir 57 717 54 245 67 8 — 57 3 —
Alt landið 85 183 94 690 100.0 °/o lOO.o %