Iðjuþjálfinn - 01.11.2007, Blaðsíða 10

10 • IÐJUÞJÁLFINN 2 / 2007
Hvernig er að vera nýútskrifaður iðju­
þjálfi og takast á við að móta nýtt starf?
Hvernig er að vera iðjuþjálfi og vinna úti
í samfélaginu? Hvað skiptir máli þegar
tekist er á við ný verkefni? Eru einhver
tækifæri í kringum okkur sem við
verðum að grípa? Þetta eru nokkrar
spurningar sem að mínu mati er mikil­
vægt að velta fyrir sér til að hægt sé að
þróast áfram í lífi og starfi. Mig langar
að gefa ykkur nokkra innsýn í þau
verkefni sem ég þarf að takast á við í því
hlutverki að starfa sem iðjuþjálfi úti í
samfélaginu. Einnig langar mig að varpa
fram nokkrum hugleiðingum sem flog ið
hafa í gegnum hug minn í því hlut verki.
Þó nokkrir iðjuþjálfar hafa tekið þátt
í að móta og þróa ný störf og held ég að
í flestum tilvikum hafi það gengið vel,
en það er krefjandi. Þegar ég var í námi
í iðjuþjálfun við Háskólann á Akureyri
hvarflaði að mér að snúa aftur heim á
Blönduós að námi loknu en oft hugsaði
ég líka að það væri bara draumur sem
ekki gæti orðið að veruleika eða yrði
frekar að veruleika síðar á starfsferli
mínum. Rétt áður en ég útskrifaðist,
vorið 2005, fékk ég það frábæra tækifæri
upp í hendurnar að snúa aftur á mínar
heimaslóðir og starfa þar sem iðjuþjálfi.
Í mínum huga var þetta einstakt tæki­
færi og enginn vafi var á að á þessu
svæði vildi ég starfa og nýta krafta mína
til að efla samfélagið sem heild og ein­
staklinga þess. Því greip ég tæki færið!
Ég hóf störf hjá Félagsþjónustu
Austur­ Húnavatnssýslu sem deildar­
stjóri í dagvist fyrir fatlaða og sem
ráðgjafi í málefnum fatlaðra, en þessi
störf eru fjölbreytt og enginn dagur
eins. Störfin fela t.d. í sér að vera með
ráðgjöf inni í skólakerfinu, bæði leik­
og grunnskóla, sjá um að fatlaðir fái þá
þjónustu sem þeim ber, rekstur og
starfsmannahald, og að halda utan um
ýmis úrræði sem tengjast fötluðum, t.d.
liðveislu, stuðningsfjölskyldur og
atvinnu tengd úrræði, þjálfun, teymis­
vinnu og dagvistarúrræði. Þessi störf
eru ekki eyrnamerkt iðjuþjálfum og
hefði verið auðvelt að láta það stoppa
sig. Ég fékk verðugt verkefni sem fól
meðal annars í sér að móta störfin út frá
hugmyndafræði iðjuþjálfa. Í dag er enn
töluvert í land en samt upplifi ég að ég
njóti meiri viðurkenningar en þegar ég
byrjaði og einstaklingar sam félagsins
eru hægt og rólega að átta sig á hvað
iðjuþjálfi gerir. Að vera fædd og uppalin
á svæðinu hjálpaði mér mikið og gaf
mér ákveðið forskot því ég þekki margt
og marga í samfélaginu.
Stuttu eftir að ég byrjaði að takast á
við þessi störf fann ég að auðvelt var að
láta deigan síga og gefast upp. Kröfurnar
voru miklar og væntingarnar ekki
minni, en auðvitað bjó ég þær til sjálf
að hluta til. Sem betur fer var ég með­
vituð um þetta og ákvað strax að mikil­
vægt væri, þar sem ég er eini iðjuþjálfinn
á stóru svæði, að mynda góð tengsl við
aðra iðjuþjálfa og annað fagfólk í þess­
um geira. Mér finnst mikilvægt að
minna sjálfa mig á að ég þarf ekki alltaf
að finna upp hjólið, þá yrði ég fljót að
brenna út. Stuðningur frá öðrum iðju­
þjálfum er mjög nauðsynlegur og því
kostur hvað iðjuþjálfar standa þétt
saman og eru tilbúnir að aðstoða hver
annan.
Oft hefur verið rætt um hvað kerfið
er flókið fyrir fatlaða einstaklinga og
hve margar hindranir eru á vegi þeirra
þegar þeir leita réttar síns. Eftir að hafa
unnið á vegum félagsþjónustunnar og
hafa verið í því hlutverki að styðja skjól­
stæðinga í gegnum kerfið er ég enn
meðvitaðri um hvað kerfið er þung­
lama legt og það getur verið erfitt að
horfa upp á það. Það gefur auga leið að
þetta bitnar mest á þeim sem þurfa á
þjónustunni að halda. Mér finnst samt
að ekki megi líta fram hjá því að það
bitnar líka á þeim sem veita þjónustuna.
Ég hef upplifað að hendur mínar eru
oft bundnar. Margir rammar eru til
staðar og eftir þeim á að starfa. En þá
spyr ég, fyrir hverja er kerfið eiginlega
gert ef það er bæði óhentugt fyrir þá
sem nýta sér þjónustuna og þá sem veita
hana? Oft og tíðum passa ramm arnir
ekki einu sinni saman og jafnvel vinna
ómeðvitað hver á móti öðrum, hvernig
er þá hægt að starfa í þessu kerfi? Ég vil
samt taka fram að auðvitað þurfa þessir
rammar að vera til staðar að einhverju
leyti svo starfsfólk viti til hvers sé ætlast
af þeim og svo að þjón ustan verði
markviss. En ég tel að ramm arnir, eins
og þeir eru í dag, dragi frekar úr gæðum
þjónustunnar og nýtingu á fagfólki. En
hvaða leið á að fara til að breyta þessum
römmum? Í dag veit ég það ekki
nákvæmlega en ég veit að það verður
barátta. Ég sem iðjuþjálfi og starfsmaður
í þessu kerfi tel mig knúna til að leggja
mitt af mörk um til að breyta þessu.
Verkefni mín sem iðjuþjálfi á þessu
svæði eru fjölbreytt og krefjandi en
jafnframt mjög skemmtileg, eflandi og
spennandi. Ég hef komið auga á aukin
sóknarfæri iðjuþjálfa hér á svæðinu og
nú þarf að stíga skrefi lengra og sýna og
sanna að iðjuþjálfar eigi heima á þeim
stöðum með hagsmuni íbúa samfélags­
ins að leiðarljósi. Tækifærin eru fyrir
hendi og nú er það í okkar valdi að nýta
þau til að efla okkur sem einstaklinga
og sem fagstétt. Ég hef lært á þessum
stutta tíma hér sem iðjuþjálfi að það að
vera með opinn huga og jákvæða
hugsun kemur okkur enn lengra í starfi
sem og einkalífi. Því vil ég hvetja alla þá
iðjuþjálfa og iðjuþjálfanema sem eiga
sér draum um ákveðin störf eða verkefni
að láta ekki deigan síga heldur takast á
við það, grípa þau tækifæri sem gefast,
trúa á sjálfan sig og leita eftir aðstoð til
annarra.
Að vera iðjuþjálfi og þurfa að sýna
sig og sanna
■ Helga Kristín Gestsdóttir
Fyrrum ráðgjafi í málefnum fatlaðra og
deildarstjóri í dagvist fyrir fatlaða.
Starfar nú hjá Greiningar- og
ráðgjafastöð ríkisins