Iðjuþjálfinn - 01.11.2007, Blaðsíða 7

IÐJUÞJÁLFINN 2 / 2007 • 7
þessari stundu er mér hugsað til minna
eigin barna sem líklega voru á þeirri
stundu sofandi í örmum föður síns
undir hlýrri dúnsænginni sem kostaði
svo mikið að hún hefði getað fætt allt
Ger­hverfið í vikutíma eða svo.
Ég finn að ég mun aldrei verða söm
eftir þessa ferð. Ég hef líka fundið til
ábyrgðar minnar og finn að verkefni
mínu er hvergi nærri lokið. Það getur
ekki verið rétt að stór hluti heims­
byggðarinnar þurfi að lifa á hveiti­
blönduðu vatni og við þessar hörm­
ungar aðstæður. Ég fyllist eldmóði fyrir
hönd þessarar þjóðar, sem er svo rík af
menningu, visku og glaðlyndi. „Við
verð um að gera eitthvað,“ segi ég upp­
hátt. Allir í bílnum horfast í augu og
við bindumst þöglu samkomulagi. Við
verð um að gera eitthvað!
*Ger­hverfi eru fátækrahverfin sem byggst
hafa utan um borgir og bæi í Mongólíu. Orðið
„ger“ þýðir hefð bund ið mongólskt hirðingja­
tjald.
Tilurð verkefnisins
Tilurð þess að ég tók að mér að vera
verkefnisstjóri fyrir þetta verkefni er sú
að í desember 2006 var ég stödd ásamt
Guðjóni Sigurðssyni, formanni MND
félagsins, á ráðstefnu í Yokohama í
Japan. Guðjón hitti fyrir Otgonbat
Ishdagva, formann nýstofnaðra sam­
taka MND veikra í Mongólíu, sem
tjáði hon um hve bágbornar aðstæður
MND veikra í Mongólíu væru.
Guðjón sem er mikill baráttumaður
fyrir bættum hag MND veikra og fat­
laðra almennt, sá að við það mátti ekki
una. Íslendingar yrðu að bregðast við
og aðstoða þessa frændur okkar í
köldustu höfðuborg heims, Úlan Bat­
or. Ég hef ávallt haft mikinn áhuga á
að vinna að þróunarverkefnum og var
því ekki lengi að hugsa mig um þegar
Guðjón bauð mér að taka að mér stjórn
þessa verkefnis. Ég hef frá barn æsku
tileinkað mér þann hugsunarhátt að
hugsa heiminn sem eina heild. Ég hef
þá skoðun að við séum samábyrg fyrir
hverju því sem á okkur dynur, hvort
sem það er velsæld eða eymd. Ég var
ekki ýkja gömul þegar ég fann mitt
slagorð, „sá sem ávallt fetar í fótspor
annarra kemst aldrei fram úr“. Slag­
orðið mitt sem er upphaflega frá Ind­
landi gefur mér það að ég hef ákveðna
stefnu sem ég leitast við að feta í lífinu
þó að stundum sé það afar freistandi
að detta inn í þægindahringinn og feta
í fótspor annarra og auðvitað á maður
ekki alltaf að vera að „finna upp hjól­
ið“. Það segir sig sjálft.
Hvað Mongólíuverkefnið snertir var
ekki möguleiki á að feta í fótspor ann­
arra. A.m.k. ekki Íslendinga. Við
ætluð um að senda gám fullan af hjálp­
artækjum og öndunarvélum frá Íslandi
til Mong ólíu. Skemmst er frá því að
segja að innan mánuðar frá því að við
komum heim frá Japan vorum við
búin að fá ýmsa samstarfsaðila í málið,
s.s. Actavis, LSH, Byko og Swiss
Agency for Deve lopment and Coop­
eration (Svissnesku þróunar samvinnu­
stofnunina) auk þess að íslensk fyrir­
tæki og stofnanir brugð ust gríðarlega
vel við þeirri bón að gefa hjálpartæki
sem ekki voru lengur í notk un.
Þann 16. janúar 2007 lagði fullur 40
feta gámur af búnaði sem allur var yfir­
farinn og vottaður af Tryggingastofnun
ríkisins upp í langferð sem áætlað var
að taka myndi sex til átta vikur. Til að
tryggja að tækin nýttust sem best var
ákveðið að hópur fagfólks frá LSH
myndi fylgja búnaðinum eftir. Iðju­
þjálfi og tveir hjúkrunarfræðingar
ásamt tækni mönnum fylgdu verkefninu
eftir svo og dagskrárgerðarmenn frá
Stöð 2 sem gerðu heimildainnslag um
verk efnið.
Við settum okkur strax markmið um
það sem við ætluðum okkur að gera en
þau voru að:
• Afhenda 40 feta gám fullan af hjálp­
artækjum og öndunarvélum að gjöf
frá MND félagi Íslands til MND
félagsins í Mongólíu.
• Kenna/leiðbeina heilbrigðisstarfsfólki
taugadeilda sjúkrahúsanna þriggja í
Úlan Bator hvernig á að nota önd­
unarvélarnar.
• Koma á samstarfi milli starfsfólks og
lækna taugadeildanna og MND
félags Mongólíu.
• Leiðbeina MND félagi Mongólíu
við að stofna hjálpartækjamiðstöð
(leið beina starfsfólki/sjálfboðaliðum
hjálp ar tækjamiðstöðvarinnar í réttri
notk un hjálpartækjanna (helst að
tengja iðjuþjálfa verkefninu)).
• Gefa taugadeildum spítalanna
þriggja þau tæki og búnað sem ekki
nýtast í hinni nýju hjálpartækja mið­
stöð.
Mongólía
Mongólía er stórt land umlukið
Rúss landi, Kasakstan og Kína. Landið
er sextán sinnum stærra en Ísland eða
um 1,56 milljón ferkílómetrar. Íbúar
Mong ólíu eru í kringum 2,6 milljónir
manna. 60% Mongóla eru hirðingjar
sem eiga alla sína afkomu undir sól og
frosti og ferðast um með aleiguna í
tjaldi. Vanmáttur mongólsks samfélags
á sér að mínu mati þrenns konar rætur.
Í fyrsta lagi eru vetur í landinu oft á
tíðum gríðarlega harðir og mikil ógn
við hirðingjalífið. Þeir hafa oft drepið
megnið af búfénaði hirðingjanna og
leitt til þess að hirðingjarnir leiti inn til
höfuðborgarinnar í von um atvinnu.
Þar sem húsnæði er af skornum
skammti hafa byggst upp hverfi í
kring um borgina, Ger­hverfin. Þar búa
marg ir utan af landi. Í öðru lagi hefur
sú hraða umbreyting sem átt hefur sér
stað síðastliðinn áratug, frá miðstýrðri
Sovétstjórn yfir í lýðræðislega stjórn­
unar hætti og frjálst markaðshagkerfi,
tekið sinn toll af mongólsku þjóðinni
og leitt af sér mikla fátækt. 36% þjóð­