Skólavarðan - 01.11.2001, Blaðsíða 40

Í markmiðakafla kjarasamnings framhalds-
skólakennara segir m.a. að mat á menntun
kennara til launaröðunar sé einfaldað jafn-
framt því sem fleiri möguleikar verði á að
byggja launaröðun á einstökum verkefnum
og frammistöðu. Þetta kemur skýrt fram í
megintextanum; annars vegar í
grein um grunnröðun sem ein-
göngu miðar við formleg loka-
próf og hins vegar í opnum
greinum um viðbótarflokka sem
gert er ráð fyrir að verði útfærð-
ar heima í héraði, þ.e. í einstök-
um skólum. Hér hafa samnings-
aðilar látið okkur, sem störfum í
skólunum, eftir að reka smiðs-
höggið á kjarasamninginn og
niðurstaðan kann að verða mis-
munandi eftir skólum. Miklu
skiptir að við lítum á þessa opn-
un sem tækifæri en ekki ógn og
föllum ekki í þá freistni að end-
urreisa gamla kjarasamninginn
með öllum sjálfvirku ákvæðunum
um mat á námskeiðum, deildar-
stjórn o.s.frv.
Hvað er maðurinn að fara - er
hann að mæla með því að kennurum
sé mismunað af misvitrum skóla-
meisturum? Að nokkru leyti, já, en
ég leyfi mér þá bjartsýni að halda að
hinir misvitru skólameistarar með
kennara í liði með sér beri gæfu til
að mismuna á miklu málefnalegri
forsendum en þeim sem tíðkuðust til
skamms tíma. Til að átta okkur bet-
ur á þessu skulum við líta á feril
tveggja kennara, jafnaldranna A og
B. Á námsárunum reyndi A fyrir sér
í ýmsum greinum í HÍ, náði ævin-
lega prófum en festi hvergi yndi.
Eftir fimm ár, þar af þrjú í læknis-
fræði, fór hann í kennsluréttindanám
og tók síðan að kenna líffræði í sama
framhaldsskóla og B. Þá hafði B
kennt við skólann í tvö ár að loknu
námi, BS prófi í líffræði og kennslu-
réttindanámi, án hliðarspora. Vegna
lengra háskólanáms fékk A strax
tveggja launaflokka forskot á B þrátt
fyrir að menntun B í kennslugrein-
inni væri meiri. Fljótlega fékk A
orð á sig fyrir að sinna kennslu með
lágmarksfyrirhöfn og fara eigin
leiðir án samvinnu við aðra líffræði-
kennara skólans. Hann fór aldrei á
kennaranámskeið í líffræði en var þeim
mun duglegri við að sækja alls kyns nám-
skeið sem lutu að áhugamálum hans, lista-
sögu og ítölsku; dvaldi hann oft sumarlangt
í málaskólum á Ítalíu og sendi jafnharðan
vottorð til námsmatsnefndarinnar sálugu.
Þótt B færi á flest endurmenntunarnám-
skeið fyrir líffræðikennara sem buðust jók
A launaforskot sitt með árunum með ríku-
legri ástundun hugðarefna sinna. Þessu
mátti B una og skipti þá engu þótt hann
legði sig fram af lífi og sál og væri stólpi í
kennaraliði skólans. Eldri samn-
ingur, miðlægur, ósveigjanlegur
og ómótmælanlegur, skipaði
launum A og B einfaldlega með
þessum hætti. Skv. núverandi
samningi raðast þessir kennarar
aftur á móti í sama launaflokk í
byrjun en skólinn hefur mögu-
leika á að hækka lítillega þann
sem skarar fram úr.
Þótt álitamál séu mörg og lín-
ur sjaldnast svona afgerandi
megum við ekki vera feimin við
umræðu um fyrirmyndar-
kennarann sem við viljum umb-
una. Við skulum líka sætta okk-
ur við að réttu svörin eru ekki til
og allir mælikvarðar eru
brigðulir. Gleymum ekki að það
tekur tíma fyrir ný viðhorf að vinna
sér sess og sú hugsun sem samning-
urinn byggist á er framandi í ís-
lensku skólasamfélagi. Nauðsynlegt
er að glöggva sig á hvaða vinnu-
brögð og árangur kennara við telj-
um skipta mestu máli þannig að í
hverjum skóla verði til sameiginleg
sýn sem vísar veginn. Ég legg til að
dagleg störf kennarans verði í
brennidepli en ekki fortíðin, beitt
verði huglægu mati að hluta, þar eð
mælingar ná illa yfir ýmsa þá alúð
sem kennarar leggja í starfið og er
launa verð, og að í viðmiðum verði
innbyggð hvatning til kennara um
að leggja sig stöðugt fram.
Að lokum þetta: Fram undan eru
fyrstu skrefin í að greiða framhalds-
skólakennurum laun eftir svokall-
aðri frammistöðu og þau skref verða
harla smá í fyrstu miðað við fjár-
hæðina sem er ætluð til þess arna.
Þeir sem ráða fjárveitingum til skóla
munu jafnóðum leggja mat á sam-
eiginlega frammistöðu okkar í þeirri
göngu. Gefum þeim ekki tilefni til
annars en að hækka fjárhæðina þeg-
ar fram líða stundir.
Lárus H. Bjarnason
Höfundur er rektor Menntaskólans
við Hamrahlíð
Smiðshöggið
46
Hvað er maðurinn að fara - er hann að
mæla með því að kennurum sé mismun-
að af misvitrum skólameisturum? Að
nokkru leyti, já, en ég leyfi mér þá bjart-
sýni að halda að hinir misvitru skóla-
meistarar með kennara í liði með sér
beri gæfu til að mismuna á miklu mál-
efnalegri forsendum en þeim sem tíðk-
uðust til skamms tíma. Til að átta okkur
betur á þessu skulum við líta á feril
tveggja kennara, jafnaldranna A og B...
Framhaldsskólinn:
Nýr samningur - ný tækifæri