Gerðir kirkjuþings - 2010, Qupperneq 33

33
Kirkjuþing fær nú það verkefni að breyta samþykktum um innri málefni þjóð-
kirkjunnar til samræmis við hina breyttu löggjöf og gerir það vafalaust með reisn og
sóma. Margir hafa sjálfsagt átt von á því – og jafnvel bundið við það vonir – að þetta
verkefni yrði þjóðkirkjunni ofviða. Sú er ekki raunin og kirkjan getur fyllilega tekist á
við breytta skilgreiningu hjónabandsins í lögum. Það gerir hún að sjálfsögðu með
þeim kærleika og umburðarlyndi sem er undirstaða kristinnar trúar um leið og
samviskufrelsi einstakra þjóna kirkjunnar verður virt. Það er mikilvægt að þjóðkirkjan
gangi hér fram með jákvæðum og opnum huga og lýsi fullum og óskoruðum vilja
sínum til að hafa áfram vígsluvald og stuðla þannig að áframhaldandi samfylgd kirkju
og þjóðar í hjúskaparmálum. Hinu mega menn svo ekki gleyma að áður en til þessarar
breytingar á hjúskaparlögum kom hafði þjóðkirkjan íslenska þrátt fyrir allt þegar
skipað sér í hóp þeirra lútersku kirkna á heimsbyggðinni sem lengst gengu í því að
virða stöðu og réttindi samkynhneigðra.

VII.
Við setningu kirkjuþings fyrir ári setti ég fram hugmynd um almennan kosningarétt
þjóðkirkjufólks við val á þingfulltrúum. Því miður fékk sú hugmynd enga sérstaka
umfjöllun á þinginu vegna þess að tillaga frá kirkjuráði að nýjum starfsreglum um
kjör til kirkjuþings hlaut þau fátíðu örlög að falla við fyrri umræðu og löggjafarnefnd
þingsins fékk þannig ekki tilefni til að huga að breyttum og bættum kosningareglum.
Kirkjuþing samþykkti þó að tillögu allsherjarnefndar þá ályktun að kannaðar yrðu
leiðir til að rýmka kosningarétt og auka á þann hátt lýðræði innan þjóðkirkjunnar.
Undir þetta hefur leikmannastefna þjóðkirkjunnar tekið með afgerandi hætti fyrr á
árinu.

Fráfarandi kirkjuráð leggur til við kirkjuþing að nú þegar verði hafist handa við að
endurskoða reglur um kjör til þingsins. Það er vissulega mikilvægt að huga alvarlega
að þessu þýðingarmikla máli þegar í upphafi starfstíma nýrra kirkjuþingsfulltrúa svo
að góður tími gefist til að finna viðunandi lausn. Það er að mínum dómi alveg ljóst að
núgildandi kosningareglur fullnægja á engan hátt þeim kröfum sem gera verður til
sanngirni og réttlætis í því fulltrúalýðræði sem er undirstaða æðstu valdastofnunar
þjóðkirkjunnar, kirkjuþingsins, sérstaklega ekki reglur um kosningu vígðra þjóna.
Við þessa fyrirhuguðu endurskoðun þarf að velta við öllum steinum og ræða bæði
stærð kjördæma og rýmkaðan kosningarétt, hvernig kosningar geti best farið fram,
hvort taka beri upp listakosningar eða halda persónukjöri og hvernig framboðum skuli
þá vera háttað og hvort nokkur ástæða sé til þess lengur að gera þann greinarmun að
leikmenn kjósi eingöngu leikmenn og vígðir þjónar kirkjunnar eingöngu vígða menn.
Öllu þessu þarf að gefa góðan gaum og þjóðkirkjan verður umfram allt að efla til
muna lýðræði innan vébanda sinna og kosta kapps um að leikreglur endurspegli vilja
þeirra og viðhorf sem láta sig málefni kirkjunnar einhverju varða.

VIII.
Kirkjuþing kemur saman að þessu sinni á miklum umbrota- og átakatímum í
þjóðfélaginu. Þung áföll hafa dunið yfir, bæði af manna völdum og náttúru, og tilvera
margra hefur skekist og brotnað eins og gjarnan hendir mannvirki í miklum
landskjálftum. Séra Jón Steingrímsson á Prestsbakka á Síðu skrifaði árið 1788 um
undanfarandi Skaftárelda og móðuharðindi:

Áður en þessi landplága yfir féll voru mikil landgæði og árgæska, þó best væri það
seinasta ár með grasvöxt og veðurspekt til lands og sjávar, eins fiskiafla. En