Félagsbréf - 01.12.1963, Blaðsíða 54

hann,“ kvað einn þeirra hafa hrópað
upp, en annar hafði komizt að því, að
allt sálarskyn hans og viðhorf við
konu sinni og liörnum, móður og föð-
ur, bræðrum og systrum og vinum
væri „ekki aðeins eðlilegt, heldur
mjög til eftirbreytni“, — og loks
tókst prestinum, sem vitjaði hans
reglulega í fangelsið eftir málsvörn-
ina fyrir hæstarétti, að fullvissa alla
sem hlýða vildu, að Eichmann væri
„mjög jákvæður persónuleiki“.
Að baki gamanleiks sálarsérfræð-
inganna lá sú óhaggandi staðreynd,
að hér var augsýnilega ekki um að
ræða siðferðilega og þaðan af síður
lagalega vitfirringu. Og það sem verra
var: Eichmann var bersýnilega ekki
haldinn hatri á Gyðingum, né of-
stækisfullri kynþáttaandúð eða tillærðri
kreddu. „Persónulega“ hafði hann
aldrei haft neitt á móti Gyðingum;
þvert á móti hafði hann fjöldann all-
an af „einkaástæðum“ lil að vera ekki
Gyðingahatari.
Því miður trúði honum enginn.
Saksóknarinn trúði honum ekki vegna
:þess að það var ekki í hans verka-
hring. Verjandinn skeytti þessu engu,
'því að hann, ólíkt Eichmann sjálfum,
hafði sýnilega engan áhuga á sam-
vizkuspurningum. Og dómararnir
trúðu honum ekki vegna þess að þeir
voru of góðir menn og etv. einnig
of vel vitandi um eiginlegar undir-
stöður starfs síns til að viðurkenna,
að venjulegur, „eðlilegur“ maður,
hvorki veikgeðja, kreddubundinn né
blygðunarlaus, gæti verið gjörsam-
lega ófær um að greina rétt frá
röngu. Þeir kusu að draga þá ályktun
50 FÉLAGSBRÉF
að hann væri lygari, með því að stöku
sinnum brá hann fyrir sig ósannind-
um, — og þeim yfirsást stærsta sið-
ferðilega og jafnvel lagalega viðfangs-
efni alls réttarhaldsins.
3 Hvers vegna Gyðingar veittu
aðstoð sína.
Mótsetningin milli hetjuhugar lsra-
ela og auðmýktar Gyðinganna sjálfra
er þeir gengu í dauða sinn — þeir
létu ekki á sér standa þegar flytja
átti þá í fangabúðirnar, gengu sjálfir
að aftökustaðnum, grófu eigin grafir,
afklæddust og lögðu föt sín í snyrti-
lega stafla, lögðust hlið við hlið og
biðu þess að verða skotnir — virtist
allrar gaumgæfni verð, og saksóknar-
inn gerði sér þann mat úr henni sem
fremst mátti verða og spurði vitni
eftir vitni: „Hvers vegna þrjózkuðuzt
þið ekki við?“; „Hvers vegna fóruð
þið upp í lestina?“; „Þarna stóðu
fimmtán þúsund manns og nokkur
hundruð verðir — hvers vegna gerðuð
þið ekki uppreisn og réðuzt til atlögu?“
Hin raunalega 'staðreynd er sú, að
þessi framsetning var heldur haldlítil,
því að engir aðrir, einstakur hópur
né þjóð, brugðust öðruvísi við. Fyrir
16 árum lýsti David Rousset, fyrrum
fangi í Buchenwald. sem enn mundi
hörmungarnar fersku minni, því sem
við vilum að gerðist í öllum fanga-
búðum:
„Sigurfullnæging S.S. býður að
kvalið fórnardýrið láti teyma sig
möglunarlaust að hengingarólinni, að
það afneiti sjálfu sér og ofurselji sig
unz það hættir að viðurkenna per-
sónulega tilveru sína. Og þetta er ekki