Víkurfréttir - 18.12.1980, Blaðsíða 33

VÍKUR-fréttir
JÓLABLAÐ
Fimmtudagur 18. desember 1980
Jón Böövarsson, skóiameistari:
Fræðsluskipan
I framtlðinni
öðru hverju verða í fjölmiöl-
um miklar umræður um skóla-
mál. Þótt margt beri þar á góma
er sjaldan fjallað um hver er
grundvöllur skóla, til hvers skóli
er.
Skólakerfi tekur á hverjum
tima miö af menningarmynstri
og atvinnuháttum samfélagsins,
endurspeglar umhverfi og tiðar-
anda á hverjum stað. Við skulum
íhuga þessa staðhæfingu
nokkuö.
( íslensku samfélagi hafa at-
vinnugreinar lengst af verið til-
tölulega fáar og breytingar inn-
an þeirra fremur hægfara. öll
skipan skólamála tók mið af
þessu. Bæði i almennum skólum
og sérskólum var nemendum
skipt í bekki þar sem allir læröu
sömu námsgreinar á sama tíma
og á sama hátt. (framhaldsskól-
um var námsefni ákvaröaö í sam-
ræmi við þarfir starfsstétta og
nöfn skólanna vitnuöu um hverj-
ar þær voru: iðnskóli, verslunar-
skóli, loftskeytaskóli o.s.frv. Alls
staðar var gengið að þvi gefnu aö
menn stunduðu sömu atvinnu-
grein með svipuöum hætti frá
upphafi starfsferils til elliára.
Þótt menntaskólar teldust
naumast sérskólar var námsefni
þannig valiðað nemendurfengju
nasasjón af helstu greinum há-
skólanáms. Þetta reyndist
fremur auðvelt vegna þess að i
Háskóla íslandsvaraöeinskennt
til embættisprófs i fáum grein-
um, og fáir höfðu efni á að
stunda háskólanám erlendis.
Allir vita að ör tækniþróun hef-
ur umbylt atvinnuháttum hér-
lendis. Fjölmargir stunda störf
sem óþekkt voru fyrir tveim til
þrem áratugum, og úrelt eru
önnur sem fyrir skömmu þóttu
álitlegur starisvettvangur. Fyrir
nokkrum árum þurftu loftsigl-
ingafræðingar að vera i áhöfn
hverrar flugvélar. Tölvur hafa
komið í þeirra stað. Til skamms
tíma þótti handfljótt flökunarfólk
eftirsóknarveröasti starfskraftur
í frystihúsum, en vélar hafa aö
mestu leyst það af hólmi. Nú eru
þeir mikilvægari sem þenfHg
kunna aö stilla vélar, aö sem
minnst hráefni fari til spillis viö
vinnsluna.
En ekki er öllum Ijóst hve
gagngerar breytingar hafa víða
oröið Innan starfsgreina.
Tökum tvö dæmi. Skipasmíöi
er löggilt iðngrein. Lengst af
gátu þeirsem iðnina læröutreyst
því að mestalla starfsævi þeirra
yrðu tréskip smíðuð á sama hátt
og með sömu verkfærum og þeir
vöndust í námi, og að smávægi-
legar breytingar í vinnubrögð-
um eða verkfæranotkun yllu ekki
umtalsverðum vandkvæðum. En
nú heyrirtréskipasmíöi fortíöinni
til. Nú eru skip smíöuð úr stáli
eða plasti. Tréskipasmiðir sem
námi luku fyrir einum áratug fá
ekki lengur vinnu við nýsmíði í
iðngreininni. Þeirra biöurannað
hvort viðgeröarvinna meðan tré-
skip eru viö lýöi ellegar að skipta
um starfsgrein.
Skammt er síðan prentsmiðjur
urðu að vera í rúmgóðum, vel
loftræstum sölum vegna þess að
setjaravélar voru mikil vélabákn
og vinnan óholl sökum mikillar
blýnotkunar. En nú eru setjara-
vélar naumast stærri en meöal
ritvélar með skjá, og vinnan
krefst annars konar kunnáttu og
þjálfunar en áður. Góður vélrit-
ari er í reynd hæfari til þess að
sinna starfinu en lærðursetjari á
gamla mátann. Vandasöm
handsetning er hins vegar enn
eölilegt verksvið læröra prent-
iönaöarmanna.
Hver veit hvaða breytingar
verða í bókagerð á næstunni?
Hver veit hvaða starfsgrein úr-
eldist næst?
Hver getur treyst þvi að hans
starf haldist i vanaskorðum uns
starfsferli hans lýkur?
Og hvernig bregst samfélagiö
við nýjungum í atvinnulífinu?
Nýskipan skólamála hlýtur að
verða þáttur í þeim viöbrögðum,
- hvort sem mönnum er það Ijúft
eöa leitt.
Menn geta horft með söknuði
til fortíöarinnar og taliö horfna
lífshætti betri en þá sem samtíöin
Valtýr Guðjónsson er reiknlngshaldari og raunverulega fjármálaróð-
herra Fjölbrautaskólans.
Jón Böðvarsson, skólamelstarl
þvingar menn til þess að lúta, en
slfk hyggja hrífur engan burt úr
heimi bifreiða og sjónvarps.
Endurminning um logariöma-
töflur i fornhelgum latínuhá-
skóla forðar engum frá því að
horfast í augu við örtölvubylting-
una.
Gamla skólakerfið er úrelt, -en
deila má um hvað koma skuli i
staðinn.
Margir telja að áfangakerfið
sem nú er við lýði i fjölbrauta-
skólum og viðar, sé fullgilt svar
við breyttum námskröfum í sam-
félaginu. Víst er það hagnýtara
en bekkjarkerfið gamla, - m.a.
vegna þess að nemendurgetaað
talsveröu leyti skipulagt sitt nám
sjálfir, ráðið námshraða og valiö
námsgreinar innan ákveðinnar
umgjörðar. En ekki held ég að
núverandi námstilhögun í
áfangaskólum henti í framtíö-
inni.
Ég hygg að námskerfi verði
með talsvert öðrum hætti er fram
líða stundir.
Aukin áhersla mun lögð á
trausta kunnáttu í almennum
greinum, einkum móðurmáli, er-
lendum málum, stærðfræði,
eölisfræöi og vélritun, - og
öðrum greinum sem auðvelda
mönnum að skipta um starfs-
greinar. Sérgreinakennsla og
þjálfun mun að mestu færast i
námskeiöaform. Þau munu i æ
ríkara mæli tengjast atvinnulíf-
inu og dreifast á starfsævina.
Fullorðinsfræðsla verður einn
veigamesti þáttur menntakerfis
þjóðarinnar i stað þess ástands
sem nú rikir aö aöstaöa til
menntunar sé að mestu sérrétt-
indi barna og unglinga.
Góð aöstaöa er nú fyrlr kennara Fjölbrautaskólans I risl hússlns
Ragnar Kristinsson blfreiöastjóri, flytur flugnema dag hvem frá
Reykjavikur til Keflavikur og til baka aö kvöldi. Biðtimann notar hann
til þess aö fjölrita ýmls gögn fyrir Fjölbrautaskólann.