Fréttablaðið - 29.10.2016, Blaðsíða 94

Það Þarf að horfa
til Þess hversu
gríðarlegum tekjum riff
skilar í raun til ríkisins en
við sem rekum hátíðina
getum Þetta ekki mikið
lengur við óbreyttar
aðstæður.
Undanfarin ár hefur Kvikmyndahátíðin í Reykjavík, Reykjavik International Film Festival, átt vaxandi vinsældum að fagna
í menningarlífi landsmanna. Á ell-
efu dögum á hverju hausti flykkist
fólk í bíó til þess að sjá fjölbreyttar
kvikmyndir frá öllum heims-
hornum sem eiga það sameiginlegt
að auðga líf okkar með einum eða
öðrum hætti. Eða eins og Hrönn
Marinósdóttir, stofnandi og stjórn-
andi hátíðarinnar, bendir á þá trúa
aðstandendur hátíðarinnar því að
kvikmyndir geti breytt heiminum
til hins betra.
Mikilvægt hlutverk
„Það er gaman að gefa Íslendingum
tækifæri til þess að sjá allar þessar
myndir og kynnast alþjóðlegri kvik-
myndagerð eins og hún gerist best.
Fókusinn hefur verið á splunku-
nýjar framsæknar kvikmyndir, það
er sérstaða hátíðarinnar ásamt sér-
viðburðum á borð við sundbíó og
fleira skemmtilegt sem vekur athygli
víða um heim. Þess vegna m.a. sér
erlent fagfólk ástæðu til að koma
hingað og eins erlendir blaðamenn
sem fjalla um hátíðina í sínum stóru
miðlum víða um heim.
En RIFF gerir líka miklu meira en
það. Kvikmyndagerð er ört vaxandi
atvinnugrein á Íslandi, bæði með
innlendri og erlendri framleiðslu, og
RIFF á sinn þátt í þeim vexti. Þátt í
því að koma Íslandi á kortið, halda
því þar og vinna stöðugt að vexti og
viðgangi greinarinnar.“
Hrönn segir að Reykjavík henti
mjög vel sem kvikmyndahátíðar-
borg og að hátíðin sé ákaflega mikil-
vægur hlekkur í því a byggja hér upp
kvikmyndaiðnað og geti gert enn
betur í þeim efnum. „RIFF er komin
á hið alþjóðlega kvikmyndahátíða-
kort, er virt hátíð og kvikmynda-
gerðarmenn keppast við að senda
okkur myndirnar sínar, yfir 1.000
á hverju ári. Á vegum RIFF er líka
unnið heilmikið kynningarstarf á
kvikmyndalandinu Íslandi og við
sýnum íslenskar myndir í útlönd-
um nokkrum sinnum ári. Margir
erlendir kvikmyndagerðarmenn
leita til RIFF eftir upplýsingum
um þjónustu hér á landi, þann-
ig að hátíðin er með bæði beinum
og óbeinum hætti innspýting inn í
þessa ört vaxandi grein.“
Menning fyrir ekkert
Þrátt fyrir þetta segir Hrönn að
það sé alls ekki sjálfgefið að RIFF
lifi. „Eins og fjárhagsstaðan er þá
ER hátíðin borin uppi af sjálfboða-
liðum og hugsjónastarfi. Yfir 100
manns starfa að RIFF hvert ár og
fæstir á launum. RIFF er óháð hátíð
og rekin án hagnaðar, nýtur stuðn-
ings fjölda fyrirtækja og stofnana,
án þeirra væri RIFF ekki til, en
grunninn vantar. Hann verður að
koma frá opinberum aðilum, eins
og var fyrir hrun. Það gildir það
sama hér og til dæmis á hinum
Norðurlöndunum og á langflestum
öðrum kvikmyndahátíðum sem við
berum okkar saman við, grunnur-
inn að rekstrinum kemur frá opin-
berum aðilum.
Launin sem starfsmenn RIFF fá
eru ekki samkeppnishæf. Ég hef
lofað starfsfólki því að það vinni
ekki lengur á þessum forsendum.
Launin eru stærsti kostnaðarliður-
inn, hátíðin í ár var töluvert minni
en árin á undan, við fækkuðum um
tvo bíósali en hátíð á þessu kalíberi
þarf samt ákveðið umfang til þess að
ná alþjóðlegri athygli og virðingu. Í
sumar sömdum við sérstaklega við
erlenda samstarfsaðila okkar svo
sem sölu- og dreifingaraðila, sem
við höfum verið að byggja upp sam-
starf við og traust í mörg ár, um að
fá myndir gegn engu eða litlu gjaldi
því hátíðin væri í miklum vanda.
Það er ekki hægt ár eftir ár að vera
á undanþágu.
Spurningin á fyrst og fremst að
snúast um hvort stjórnvöld hér vilji
hafa metnaðarfulla alþjóðlega kvik-
myndahátíð og ef svo er þá þarf að
greiða fyrir það. Hér virðist stemn-
ingin hjá ríkisvaldinu vera að menn-
ingin eigi að fást fyrir ekki neitt.“
Minnkandi framlag
Hrönn leggur áherslu á að RIFF
hafi skilað því margfalt til baka
sem hátíðin hefur fengi í opinbera
styrki og að hagræn áhrif séu því
ótvíræð. „Fyrir tilstuðlan RIFF hafa
hér orðið til miklar gjaldeyristekjur
og fjöldi framleiðsluverkefna. Eftir
hverja hátíð verða til kvikmyndir
með þátttöku Íslendinga sem bein-
línis skapast vegna RIFF. Tekjur
eru einnig af komu ferðamanna á
hátíðina, en um 30% okkar gesta eru
útlendingar. RIFF snýst um að búa
til tengsl og vekja athygli á því sem
vel er gert í kvikmyndaframleiðslu
hér á landi, við kynnum þjónustu
hér á landi, förum í ferðir á töku-
staði úti á landi og þannig mætti
lengi telja.
Vandinn er að forsendurnar frá
því að hátíðin var stofnuð eru mjög
breyttar. Menningarstarfsemi
almennt á undir högg að sækja. Ósk
okkar sem að RIFF stöndum er að
framlag frá menntamálaráðuneyti
og Reykjavíkurborg verði eins og
lagt var upp með í þriggja ára sam-
komulagi milli ráðuneytis, borgar
og RIFF. Árið 2009 var framlagið
frá hvorum aðila til RIFF 9 millj-
ónir en síðan hefur allt hækkað. Að
núvirði ætti þessi upphæð að vera
að minnsta kosti um 16 milljónir, sé
tekið tillit til gríðarlegra hækkana
t.d. á hótelkostnaði. En það er nú
eitthvað annað.“
Hrönn bendir á að í ár hljóði
fastur samningur við menntamála-
ráðuneytið upp á 6 milljónir og að
við borgina sé í gildi fastur samn-
ingur upp á 5 milljónir árlega. „Ég
veit að borgin er að endurskipu-
leggja styrkjakerfi sitt og ég tel að
þær breytingar séu réttar og eigi
eftir að skila sér margfalt til baka.
Við höfum sótt um í sérstakan sjóð
fyrir stórar hátíðir sem gegna marg-
þættu og mikilvægu hlutverki fyrir
borgina. Ef RIFF kemst í þann sjóð
þá þýðir það öryggi í einhvern tíma
en það væri hins vegar ekki nóg.
Upphæðin þarf að vera á verðlagi
sem samsvarar hækkunum sem
orðið hafa og það þarf líka stuðn-
ing frá menntamálaráðuneytinu og
fleiri opinberum aðilum á borð við
Íslandsstofu.“
Við það að gefast upp
Hrönn segir að þó svo að það komi
til viðbótarframlög og styrkir að
utan þá sé í raun orðið ljóst að
það sé ómögulegt að reka hátíð af
þessari gerð á þessum forsendum.
„Þetta er eins og með hvert annað
fyrirtæki í rekstri, það þarf að vera
hægt að gera áætlanir með góðum
fyrirvara. Það þarf stöðugleika og
raunhæfar fjárhæðir svo RIFF geti
sinnt sínu hlutverki vel. Við höfum
að mínu mati gert nánast kraftaverk
undanfarin ár, það er frábært hvað
starfsfólk hefur staðið sig vel, enda
vorum við öll sammála um að gera
þetta að flottri hátíð og það tókst,
eitt árið enn.“
Þrátt fyrir að þetta hafi gengið í ár
þá segir Hrönn að það sé ekki ein-
ungis opinbera framlagið sem valdi
þeim áhyggjum. „Síðustu ár reynist
sífellt erfiðara fyrir menningarvið-
burði á borð við RIFF að fá stærstu
fyrirtækin til að vera í samstarfi og
það endurspeglar stemninguna hjá
ríkisvaldinu. Það er eins og menn-
ingin skipti ekki svo miklu máli. En
hún er þó grundvöllur þjóðfélagsins.
Stóra málið er að það er ekki hægt
að reka þetta ár eftir ár af hugsjón.
Það þarf að vera til staðar sá grunn-
ur sem var lagt upp með í byrjun.
Að óbreyttu þá er hætta á því að
RIFF lognist út af. Það þarf að horfa
til þess hversu gríðarlegum tekjum
RIFF skilar í raun til ríkisins en við
sem rekum hátíðina getum þetta
ekki mikið lengur við óbreyttar
aðstæður. Hvort hátíðin sem var að
ljúka var sú síðasta verður svo að
koma í ljós og ráðast af viðbrögðum
þeirra sem hafa valdið til þess að
gera betur.“
Ekki hægt að reka þetta ár eftir ár af hugsjón
hrönn marinósdóttir, framkvæmdastjóri riff, segir aðstandendur langþreytta á skilningsleysi stjórn-
valda þrátt fyrir afar jákvæð áhrif hátíðarinnar á kvikmyndagerð og hagkerfið í heild sinni.
Hrönn Marinósdóttir, framkvæmdastjóri RIFF, segir að það sé alls ekki sjálfgefið að RIFF lifi við núverandi aðstæður. FRéttablaðIð/anton bRInk
börn skemmta sér í sundbíó í kópavogslaug en slíkir viðburðir hafa verið á meðal
vinsælla sérviðburða á hátíðinni. FRéttablaðIð/SteFán
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
2 9 . o k t ó b e r 2 0 1 6 L A U G A r D A G U r50 M e n n i n G ∙ F r É t t A b L A ð i ð
menning
2
9
-1
0
-2
0
1
6
0
4
:3
9
F
B
1
1
2
s
_
P
0
9
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
8
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
B
1
C
-3
C
2
0
1
B
1
C
-3
A
E
4
1
B
1
C
-3
9
A
8
1
B
1
C
-3
8
6
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
1
1
2
s
_
2
8
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K