Morgunblaðið - 29.03.2016, Side 21
21
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MARS 2016
Bláfjöll Skíðafólk naut útiverunnar um páskana eins og fleiri og þurfti oft
ekki að fara langt til þess að láta reyna á leiknina í góða veðrinu.
Styrmir Kári
Þegar erfiðleikar
koma í ljós hjá barni í
leik- eða grunnskóla er
brýnt að skoða nánar í
hverju erfiðleikarnir
felast. Kennarar og
stjórnendur skólans
hafa þá samband við
þjónustumiðstöð hverf-
isins og mál barnsins á
að fara strax í ákveð-
inn farveg, þ.e. á bið-
lista eftir skoðun og mati sérfróðra
aðila. Í framhaldinu er mikilvægt að
barnið fái þá sérfræðiþjónustu sem
sérmenntaðir þjónustuaðilar, s.s.
sálfræðingar og sérkennarar, telja
að þörf sé á til að auka vellíðan
barnsins og auðvelda því að ná góð-
um tökum á mikilvægum viðfangs-
efnum og námsefni eftir því sem við
á.
Þrjú þjónustustig
Þjónustumiðstöðvar borgarinnar
hafa yfirumsjón með sérfræðiþjón-
ustunni. Þjónustustigin eru þrjú.
Fyrsta stigið er ákveðin grunnþjón-
usta, Almenn þjónusta, og nær til
allra barna og fjölskyldna þeirra,
s.s. heilbrigðisþjónusta, þjónusta
leik- og grunnskóla og svo fé-
lagsþjónusta. Annað þjónustustigið
er Sérhæfð þjónusta, hún nær til
um 10 – 15% barna og undir hana
flokkast ýmis sér-
úrræði félagsþjónust-
unnar. Þriðja stigið
er Stofnanaþjónusta
sem nær aðeins til um
3-4% barna.
Sérfræðiþjónustan
Sérfræðiþjónustu
er ætlað að vera til
stuðnings barninu og
fjölskyldu þess en er
ekki síður til stuðn-
ings við starfsemi og
starfsfólk í skóla
barnsins. Með sérfræðiþjónust-
unni er unnið að því að efla faglegt
starf skólans til að þar sé hægt að
leysa flest þau viðfangsefni sem
koma upp í skólastarfinu. Er það
vel, því oft þarf að veita kennurum
og öðru starfsfólki skólans leið-
sögn þegar um er að ræða ýmsa
sérstæða erfiðleika sem upp kunna
að koma í eðlilegu skólastarfi.
Sérfræðiþjónustan getur verið
með ýmsu móti. Fyrsta skrefið
þarf alltaf að vera einhvers konar
greining eða skimun til að ákveða
alvarleikastig og eðli erfiðleika
barnsins sem og forgangsstig. Síð-
an er að ákveða hvaða þjónusta er
talin helst koma til greina til að
koma barninu til hjálpar. Það sorg-
lega er að allstór hópur barna þarf
að bíða óheyrilega lengi eftir því að
komast að í grunngreiningu eða
skimum.
418 börn bíða eftir
sérfræðiþjónustu
Framsókn og flugvallarvinir hafa
í vetur leitað eftir upplýsingum um
stöðu mála á biðlistum borgarinnar
eftir sérfræðiþjónustu fyrir börn á
leikskóla- og grunnskólaaldri. Hér
var leitað eftir lengd og eðli biðlista
eftir hverfum sem gæfi þá líka
mögulega til kynna hvort það reynd-
ist rétt að biðtími barnanna væri
mislangur eftir búsetu innan
Reykjavíkur.
Í ljós kom að pr. 1.2. 2016 voru
418 börn á biðlista eftir sér-
fræðiþjónustu skóla og skiptist
þannig eftir þjónustumiðstöðum:
Vesturbær 23 börn, Miðborg og
Hlíðar 69 börn, Laugardalur og
Háaleiti 114 börn, Árbær og Graf-
arholt 76 börn, Grafarvogur og Kjal-
arnes 91 barn (auk 70 barna sem
höfðu fengið skimum en enga aðra
þjónustu, þetta gerir í raun 161
barn) og í Breiðholti 45 börn (auk
161 barns sem hafði aðeins fengið
skimun en enga aðra þjónustu, gerir
í raun 206 börn).
Hver er vandi barnanna?
Þegar ástæður tilvísana varðandi
biðlistana pr. 1.2. 2016 eru skoðaðar
kemur í ljós að fjórar helstu ástæð-
urnar eru; nr. 1 einbeitingarerf-
iðleikar, nr. 2 málþroskavandi, nr.3
tilfinningalegir erfiðleikar og nr.4
hegðunarerfiðleikar.
Þegar skoðað er sérstaklega hver
sé helsti vandi þeirra barna sem eru
með erlent ríkisfang kemur svipað í
ljós; nr. 1 málþroskavandi, nr. 2 ein-
beitingarskortur, nr. 3 og nr. 4 eru
tilfinningalegir erfiðleikar og hegð-
unarerfiðleikar.
Í hvaða hverfi á barnið
mitt að búa?
Í ljós kom, að ef upp kemur þörf á
sérfræðiþjónustu, þá getur skipt
verulegu máli í hvaða hverfi borg-
arinnar barnið býr. Þetta er með öllu
óásættanlegt. Í fyrsta lagi á ekki að
bíða lengi með að setja í gang vinnu-
ferli til að koma börnunum til hjálpar
þegar eitthvað alvarlegt er talið að. Í
öðru lagi hlýtur það að flokkast und-
ir brot á jafnræðisreglu að barn sem
býr t.d. í Breiðholti þurfi að bíða allt
að tveimur árum lengur eftir þjón-
ustu en ef barnið býr í öðru hverfi
borgarinnar þar sem biðtíminn er
mun styttri, t.d. í Vesturbænum.
Hvað á barnið að bíða
lengi eftir hjálp?
Þegar rýnt er í nýjustu tölur bið-
listanna kemur t.d. í ljós að í Breið-
holti eru 24 leikskólabörn sem eru
búin að vera lengur en 6 mánuði á
biðlista og síðan eru 50 grunnskóla-
börn í Breiðholti búin að vera lengur
en tvö ár á biðlista. Já, sum grunn-
skólabörnin hafa þurft að bíða í tvö
ár – og bíða enn.
Þar sem biðtíminn er áberandi
lengstur, þ.e. í Breiðholti, hefur ver-
ið unnið gríðarmikið þróunarstarf á
síðustu árum m.a. í formi skimunar
tilvísana og þróunar námskeiða sem
nú hefur verið ákveðið að öll hverfi
borgarinnar eigi að taka upp. Hér
má líka nefna mikilvæga skimun í 9.
bekk tengda geðverndarmálum sem
í dag er framkvæmd í öllum hverf-
um Reykjavíkur.
Styttum biðlistana
Nú er brýnt að Reykjavíkurborg
finni leiðir til að koma til móts við
þennan mikla biðlistavanda og þá nú
fyrst í Þjónustumiðstöð Breiðholts
þar sem biðlistinn er lang-lengstur
vegna tímafreks brautryðjenda-
starfs sem í dag gagnast borginni
allri.
Eftir Jónu Björgu
Sætran » Börn í leik- og
grunnskólum í
Reykjavík þurfa að bíða
óhóflega lengi eftir sér-
fræðiaðstoð. Biðin er
mislöng eftir hverfum, 3
mánuðir upp í rúmlega
tvö ár.
Jóna Björg Sætran
Höfundur er borgarfulltrúi Fram-
sóknar og flugvallarvina. Situr í
skóla- og frístundaráði.
Biðlistar eftir sérfræðiaðstoð skóla
Ég hef komist að
þeirri niðurstöðu að þú
neyðist til þess að
standa upp úr stólnum
og hefja þrautagöngu
sem gæti endað þar
sem síst skyldi og það
er eins gott að vera vel
skæddur til slíkrar
ferðar. Nú, ef ég hef
rangt fyrir mér og þú
neyðist ekki til þess að
standa upp úr stólnum vegna þess að
Alþingi er að einhverju leyti skipað
lúðulökum og lufsum, þá er ég viss
um að þú munir gera það af fúsum og
frjálsum vilja af því að þú ert góður
drengur og þér þykir vænt um þína
þjóð. Röksemdir til stuðnings máli
mínu eru í tveimur þáttum:
1. Fáar ákvarðanir ríkisstjórna síð-
ustu áratuga hafa skipt þjóðina
meira máli en hvernig tekið skyldi
á handhöfum krafna í föllnu bank-
ana. Ef ég man rétt sögðuð þið
Bjarni fyrir tæpu ári að við gæt-
um sótt allt að 850 milljarða í
þrotabúin. Nú sitjum við hins
vegar uppi með einungis 300
milljarða vegna þess að kröfuhöf-
unum var gefið tækifæri til þess
að leggja af mörkum stöðugleika-
framlag í stað þess að borga út-
gönguskatt. Til þess að geta nýtt
sér stöðugleikaframlagsleiðina
áttu kröfuhafarnir að vera búnir
að ganga frá sínum málum fyrir
lok síðasta árs en þegar það
reyndist þeim um megn var gef-
inn frestur fram til mars. Og nú
kemur í ljós, Sigmundur Davíð, að
þú ert í hópi kröfuhafanna sem
bera 550 milljörðum meira úr být-
um en stefnt var að á síðasta vori.
Það er með öllu óásættanlegt að
þjóðin frétti nú að maðurinn sem
leiddi ríkisstjórnina sem smíðaði í
raun réttri samkomulagið við
kröfuhafana sé einn af þeim. Það
þýðir ekkert að segja að það sé
konan þín en ekki þú sem eigi
kröfurnar. Lögin um innherja-
viðskipti setja sömu reglur fyrir
maka í öllum til-
fellum og allar regl-
ur um hagsmuna-
árekstra gera ráð
fyrir að hagsmunir
maka leiði til sömu
hagsmunaárekstra
og þínir eigin. Það
er ekki bara ó-
ásættanlegt að þú
skulir hafa tekið
þátt í samingunum
heldur með öllu
óskiljanlegt að þú
skulir hafa haldið
að það væri í lagi og haldir það
enn þann dag í dag. Í því end-
urspeglast dómgreindar-skortur
sem gæti endað í sögubókum.
Þjóðarleiðtogi sem er að semja
fyrir hönd þjóðar sinnar og hefur
sem einstaklingur hagsmuna að
gæta með þeim sem hann er að
semja við og gegn þjóðinni er
óhæfur til þess að sinna starfi
sínu og ef hann heldur því leyndu
má leiða að því rök að hann hafi
orðið uppvís að landráðum. Skipt-
ir þá litlu hvers eðlis hagsmun-
irnir eru sem um ræðir eða hvort
hann græðir á hagsmunaárekstr-
inum eða tapar.
2. Kröfurnar í föllnu bankana ís-
lensku hafa gengið kaupum og
sölum og það einstaka innsæi,
sem þú hefur haft inn í mögulegt
framtíðarverðmæti þeirra hlýtur
að flokkast sem innherjaupplýs-
ingar. Sú staðreynd að þú bjóst að
þessum upplýsingum á sama tíma
og þú áttir kröfur í bankana og
gast notað þær til þess að taka
ákvarðanir um að selja eða ekki
gerir þig sekan um innherja-
viðskipti. Sú ákvörðun að selja
ekki er engu léttvægari í þessu
samhengi en sú að selja. Það er
athyglisvert og óheppilegt fyrir
orðstír þinn að það verð sem
kröfuhafar fá fyrir sinn snúð núna
er töluvert hærra en það sem
lægst var borgað fyrir kröfurnar
á markaði. Það þarf ekki að
teygja sig langt til þess að heyra
samhljóm milli þessa og vand-
ræða Baldurs Guðlaugssonar,
fyrverandi ráðuneytisstjóra í fjár-
málaráðuneytinu, sem seldi hluta-
bréf sín í Landsbankanum rétt
fyrir hrun.
Sigmundur Davíð, alvarleiki þess
sem er rakið hér að ofan er með öllu
óháður því hvort þú græddir eða tap-
aðir á því að eiga kröfur í bankana.
Hann er líka óháður því að þú geymd-
ir fé á Tortola vegna þess að þótt það
sé kannski dálítið smekklaust er það
hvorki siðlaust né ólöglegt svo fremi
sem keisaranum hefur verið goldið
það sem keisarans er. Alvarleikinn
byggist á tvennu, annars vegar því að
það var óásættanlegt að þú tækir þátt
í að ákvarða hvernig íslensk þjóð
tókst á við kröfuhafana á meðan þú
varst einn af þeim og hins vegar að
þú hefðir upplýsingar um það hvern-
ig við myndum gera það á sama tíma
og þú varst að taka ákvarðanir um
hvort þú héldir eða seldir.
Nú er líklegt að það séu þeir bæði í
pólitík og utan sem eru mér ósam-
mála um það sem ég hef sagt í þessu
bréfi vegna þess að þú átt vegna
verðleika þinna stuðningsmenn og
aðdáendur út um allt en það er næsta
víst að margir koma til með að sjá
þetta svipuðum augum og ég. Þar af
leiðandi kemurðu til með að hrekjast
úr embætti að endingu þótt svo þú
berjist gegn því með kjafti og klóm.
Því ráðlegg ég þér að sýna auðmýkt
og lítillæti og segja af þér til þess að
koma í veg fyrir að þjóðin þurfi að
eyða þeirri orku í enn eina innri bar-
áttuna sem mætti annars nýta til
uppbyggingar.
Forsætisráðherra, það er
kominn tími til þess að fara
Eftir Kára
Stefánsson » Sigmundur Davíð,
alvarleiki þess sem
er rakið hér að ofan er
með öllu óháður því
hvort þú græddir eða
tapaðir á því að eiga
kröfur í bankana.
Kári Stefánsson
Höfundur er forstjóri Íslenskrar
erfðagreiningar
Opið bréf til Sigmundar Davíðs