Morgunblaðið - 29.06.2016, Blaðsíða 21

UMRÆÐAN 21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JÚNÍ 2016
569 6900 08:00–16:00www.ils.is
Stofnframlög fyrir almennar íbúðir
Samkvæmt nýjum lögum um almennar íbúðir er Íbúðalána-
sjóði falið að sjá um veitingu stofnframlaga ríkisins. Markmið
laganna er að fjölga hagkvæmum og ódýrum íbúðum, styðja
við fyrstu kaup og tryggja aukið framboð af hagkvæmum
leiguíbúðum.
Stofnframlög ríkisins munu nema 18% af stofnvirði eignar-
innar og framlag sveitarfélags 12% — og getur falist í niður-
fellingu á gjöldum sveitarfélags. Eitt af skilyrðum fyrir
veitingu stofnframlags er að umsækjandi hafi þegar fengið
samþykkt stofnframlag hjá sveitarfélagi.
Stofnframlagið getur verið veitt til húsnæðissjálfseignar-
stofnana, sveitarfélaga, lögaðila í eigu sveitarfélaga og
annarra lögaðila.
Opnað verður fyrir umsóknir hjá Íbúðalánasjóði
fljótlega. Frekari upplýsingar á www.ils.is.
Nýtt kerfi sem
hjálpar þér af stað
Maður er nefndur
Eiríkur Rögnvaldsson
og sagður prófessor í
íslensku við Háskóla
Íslands. Sá maður
virðist hafa fallið fyrir
hugmyndum pírata og
anarkista sem flest
gott vilja rífa niður í
menningu þjóð-
arinnar. Staða mín er
sú að ég ber ætt-
arnafnið Snæland og heiti Kristinn
ég er reyndar Baldursson og við
fimm bræðurnir berum allir ætt-
arnafnið Snæland. Foreldrar mínir
bera einnig þetta ættarnafn en
móðir mín er Hafliðadóttir og faðir
minn er Pétursson. Ættfaðirinn var
Pétur Valdimarsson sem tók upp
ættarnafnið Snæland og fékk það
staðfest af Sveinbirni f.h. ráðherra
með bréfi dags. 14. júní 1917 og er
til ljósrit af bréfi þessu til staðfest-
ingar.
Fyrir nokkrum árum birtist mér í
Morgunblaðinu dánartilkynning
konu á Akureyri með nafninu Sól-
veig Snæland. Kona þessi var á
mynd ljóshærð eins og dóttir mín.
Brá mér nokkuð og sá af meðfylgj-
andi grein að kona þessi var frá
Akureyri. Eftir smá athugun kom í
ljós að fólkið henar hafði tekið upp
eftirnafnið Snæland en þó ekki öll
fjölskylda hennar. Pétur Snæland,
afi minn, mun hafa tekið upp ættar-
nafnið Snæland nokkru áður en
hann fékk það formlega staðfest af
ráðherra. Formlega bréfið er dag-
sett 1917 en Pétur afi minn mun
hafa tekið ættarnafnið upp á Ak-
ureyri og flutt með það til Ísafjarð-
ar þar sem hann gerðist starfs-
maður Ásgeirs verslunar áður en
hann flutti til Flateyrar þar sem
hann gerðist verslunarstjóri hjá Ás-
geirs verslun. Þar kom hann Kristni
bróður sínum á þýskan togara sem
gerður var út frá Flateyri og fór
svo, á veiðum út af Austfjörðum, að
stakkur hans lenti í togvírnum á
spilinu sem dró hann að spilinu og
særðist hann við það alvarlega og
lést eftir fá dægur á spítalanum á
Seyðisfirði. Kunnugur maður á Ísa-
firði ritaði mér um óhapp þetta og
gat þess að þá hafi Kristinn verið
búinn að taka upp nafnið Snæland.
Ekki hefi ég dánardægur Kristins
frænda míns.
Ekkert við ættarnöfn að athuga
Fjölskylda sú á Akureyri sem
einnig notar Snælandsnafnið sem
ættarnafn ber það væntanlega ekki
löglega? Um ættarnöfn hef ég rætt
lauslega og ávallt haldið því fram að
lítið sem ekkert sé við þau að at-
huga. Sem dæmi um atvik sem ég
lenti í get ég sagt frá því til fróð-
leiks, skemmtunar og umhugsunar.
Þannig var að um tvítugt var ég
fluttur á Selfoss og kominn þar í
vinnu á rafmagnsverkstæði Kaup-
félagsins. Dag nokkurn var ég
sendur að Skarði í Gnúpverja-
hreppi. Kvaddi ég þar dyra og kom
fullorðinn virðulegur maður til
dyra. Heilsaði ég manninum og gat
nafns míns og ég væri kominn til
þess að vinna við raflagnir heimilis-
ins. Spurði þá hinn virðulegi maður
hvort þetta væri eitthvert ætt-
arnafn. Ég spurði þá í móti hvort
honum væri í nöp við ættarnöfn.
Svaraði hann því á þá leið að Íslend-
ingar hefðu hingað til kennt sig til
feðra sinna. Ég svaraði því þá til að
ég veit að þú heitir Gunnar Jóhann-
esson en almennt gengur þú undir
nafninu séra Gunnar í Skarði og
næsti bóndi hér í nágrenninu geng-
ur undir nafninu Jón í Hrepphólum
og einn var nefndur Njáll á Berg-
þórshvoli og var ekki einn nefndur
Gunnar á Hlíðarenda? Ég trúi því
að menn séu almennt ekki kenndir
við feður sína nema svo ómerkilegir
þeir séu að ekki væri hægt að kenna
þá við neitt annað. Leit nú Gunnar
þungur á brún niður í
gólfið, þagði um stund
og leit svo upp og beint
framan í mig og sagði
svona hugsi. „Þetta
hafði ég nú ekki hugs-
að út í.“ Fór svo vel á
með okkur og kvödd-
umst með vinsemd.
Margir kenndir við
bæ eða iðn
Að Íslendingar
kenni sig til föður er að
mínu áliti hin almenna
regla og að mínu áliti góð og gild al-
mannaregla. Ég hef nokkuð hugsað
um mannanöfn á Íslandi og komist
að þeirri niðurstöðu að svo lengi
sem þéttbýli myndaðist nánast ekki
nema þá í afar fámennum þorpum
þá varð til sá háttur í sveitum lands-
ins að kenna fólk við bæjarnafnið.
Þá voru hjón gjarnan kennd hvort
við annað og enn voru verkfærir
menn kenndir við störf sín svo sem
smiður, skipstjóri, vélstjóri, oddvi-
tiog fleira mætti lengi telja. Í minni
plássum, svo sem ég kynntist á
Flateyri, var skemmtilegt dæmi um
hjón nokkur. Húsbóndinn hét Ön-
undur, konan hans var kölluð Stína
Önna og sjálfur var hann kallaður
Önni Stínu og sonur þeirra sem
skírður var Önundur var ýmist kall-
aður Önni Stínu eða Önni Önna. Í
þann tíma sem nánast ekkert þétt-
býli var til á Íslandi en sveitabýli
hið ráðandi „fjölbýli“ voru íbúar
sveitabæjanna gjarnan kenndir til
bæjanna svo sem íbúar að Reykjum
í Mosfellssveit. Guðmundur bóndi
og skipstjóri gjarnan nefndur Guð-
mundur á Reykjum og konan hans
Ingibjörg á Reykjum. Börn þeirra
einnig kennd til Reykja. Hafliði
bróðir Ingibjargar og Steinunn
kona hans bjuggu í Svefneyjum og
voru æ síðan kennd við Svefneyjar
enda þótt næst byggju þau í Þerney
og síðar í Víðnesi en Guðmundur
var mágur Hafliða og átti báða stað-
ina. Loks fluttu þau að Hverfisgötu
94 og bjuggu þar upp frá því, bæði
oftast kennd til Svefneyja af kunn-
ingjum. Hin strákslega fullyrðing
mín við þann sómaklerk, séra
Gunnar Jóhannsson í Skarði, er að
mínu áliti að verulegum hluta raun-
sönn og enn notuð til sveita og í
dreifbýli til að kenna fólk við bústað
sinn. Annað sem oftlega er nýtt til
að kenna fólk við er starfsheiti þess
sem af afar margvíslegum toga geta
verið og nýst þannig að maður sem
verið hefur smiður um fjölda ára en
skiptir um starf, heldur fyrra
starfsheiti um langan aldur eftir að
hafa lokið smíðum og horfið að
öðru.
Karla- og kvennanöfn
Ein er sú regla að gefa drengjum
nöfn karla en stúlkum nöfn kvenna.
Þetta er regla sem væri hreinlega
svívirðing að hrófla við. Mitt álit er
að ef mannanafnanefnd lætur und-
an hinni vitfirrtu hugmynd, sem
fram kemur úr hugmyndabanka
þeim sem tillaga sú sem lögð er
fram af fullkominni fávisku og
hatri á okkar góða og vandaða máli
og einkennist einungis af fullkom-
inni fávisku og skemmdarfýsn sem
einkennir hana, þá er þjóð mín á
hraðri leið til eigin útrýmingar.
Guð gefi að ráðandi fólk í manna-
nafnanefnd sé svo þjóðhollt, skyn-
samt og elskandi að máli okkar að
sú ferð til glötunar tungu okkar og
menningu verði stöðvuð með full-
komnum og varanlegum hætti.
Yrði af þessum svívirðilegu
árásum á okkar fögru og fornu
tungu þá gætu íbúar landsins tæp-
lega kallast Íslendingar og ég
myndi reyna að flytjast brott með
stefnu á Færeyjar enda eru Fær-
eyingar stoltir af eigin tungu og
menningu.
Eftir Kristin
Snæland » Yrði af þessum
svíviðilegu árásum
á okkar fögru og fornu
tungu þá gætu íbúar
landsins tæplega
kallast Íslendingar.
Kristinn Snæland
Höfundur er ellilífeyrisþegi.
Til mannanafnanefndar og Ólafar
Nordal innanríkisráðherra