Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.2015, Qupperneq 24

Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
24 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Eggert Skúlason og Kolbrún Bergþórsdóttir
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson • Ritstjórnarfulltrúi: Jóhann Hauksson
Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir • Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Helgarblað 27. febrúar–2. mars 2015
Dóttir mín dó næstum
því
Hann rændi
æsku minni
Hún smitaðist af óbólu-
settum einstaklingi
Aðgerðalítil ríkisstjórn
Karen Ingólfsdóttir bjargaði lífi dóttur sinnar þegar tútta af snuði festist í hálsi hennar. – DV Ingibjörg Ýr Smáradóttir varð fyrir ofbeldi af hendi stjúpföður. – DVSvanhildur Björk Gísladóttir um dóttur sína sem fékk kíghósta.– DV
E
ins og flestum er í fersku
minni varð vinstri stjórnin
sáluga snemma tætt og lúin
vegna innri ágreinings og
vart starfhæf undir lokin.
Ástandið er nokkru betra á stjórn-
arheimili Framsóknarflokks og Sjálf-
stæðisflokks, en þó alls ekki gott. Þótt
ríkisstjórnin sé ekki orðin tveggja
ára má þegar sjá á henni allnokkur
þreytumerki. Hún hefur til dæmis
misst lykilráðherra vegna hneykslis-
máls og alvarlegs ágreinings verð-
ur vart í mikilvægum málum. Ríkis-
stjórnin er aðgerðalítil og þar virðist
lítið vera um samráð milli manna
og fyrir vikið verður þjóðin vitni að
ýmsum vandræðalegum uppákom-
um. Stundum virðist hreinlega sem
menn tali ekki saman, sem er skrýt-
ið því ekki ætti að vera langt á milli
ráðherra á fundum í stjórnarráð-
inu og Alþingishúsið er ekki svo stór
bygging að þingmenn týnist þar auð-
veldlega. En það er eins og menn hafi
ekki sérlega mikla löngun til að tala
saman.
Iðnaðarráðherra leggur fram
frumvarp um náttúrupassa, sem
vekur litla hrifningu hjá samstarfs-
flokknum og nú síðast sagði for-
sætisráðherra að eitthvað væri
rangt við það að borga þyrfti fyr-
ir að ganga um Þingvelli. Ekki einu
sinni flokksmenn iðnaðarráðherra
treysta sér til að styðja hugmyndina
um náttúrupassa. Sjávarútvegsráð-
herra stígur fram og vill leggja fram
frumvarp um breytingar á fiskveiði-
stjórnunarkerfinu og er rétt búinn
að sleppa orðinu þegar þingmað-
ur Sjálfstæðisflokks stimplar frum-
varpið sem sovéskt. Nú er svo kom-
ið að ráðherrann treystir sér ekki
fram með málið vegna harðrar and-
stöðu samstarfsflokksins. Ríkis-
stjórnin íhugar að leggja fram frum-
varp um að slíta aðildarviðræðum
við Evrópusambandið, en vitað er að
innan Sjálfstæðisflokksins eru þing-
menn sem geta ómögulega stutt þá
tillögu. Afnám gjaldeyrishafta er svo
á aðgerðalista ríkisstjórnarinnar, en
einnig þar er innbyrðis ágreiningur
og ekkert gerist annað en að nefnd-
ir eru stofnaðar. Allir vita síðan af
þeim skelfilegu vandræðum sem eru
á leigumarkaði þar sem leiguverð
rýkur upp úr öllu valdi. Og ekki er
staðan skárri hjá ungu fólki sem vill
kaupa sína fyrstu íbúð, það kemst
ekki í gegnum greiðslumat. Við
þessum vanda er ekki brugðist við
af snerpu og öryggi eins og þarf svo
nauðsynlega að gera.
Tveggja ára afmæli ríkisstjórn-
arinnar nálgast senn. Ríkisstjórnin
mun sjálfsagt fá sér tertu af því til-
efni meðan stjórnmálaspekúlantar
skoða afrekaskrá hennar – sem ekk-
ert bendir til að verði sérlega löng.
Það má vissulega telja Framsóknar-
flokknum til tekna að hafa kom-
ið skuldaleiðréttingu sinni til fram-
kvæmda en hart er deilt um hvort
loforð Sigmundar Davíðs hafi verið
uppfyllt. Betur má ef duga skal. Rík-
isstjórnin hefur verið aðgerðalítil og
svo mikið er víst að ósætti á stjórn-
arheimilinu mun ekki verða til að
efla dug hennar. n
Birgitta og Brynjar
sammála
Þingmennirnir Birgitta Jóns dóttir
og Brynjar Níelsson mættu í síð-
degisútvarp Rásar 2 til að ræða
skýrslu grein-
ingardeildar ríkis-
lögreglustjóra þar
sem kemur fram
að ekki sé hægt
að útiloka hættu
á hryðjuverkum
á Íslandi. Þvert á
það sem margir hefðu kannski
ætlað voru þingmennirnir ansi
sammála. Brynjar sagðist ekki
geta sagt um hvort ógnin væri
raunveruleg. „Hvað ætlum við
að ganga langt í heimildum yfir-
valda og lögreglu til að gera hvað
sem er?“ sagði hann. Birgitta
sagði engin rök og ekkert tilefni
til að veita umfangsmiklar heim-
ildir og bætti við að hún hefði
áhyggjur af mikilli byssueign í
landinu.
Dagur í andstreymi
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri
og félagar í meirihlutanum í
borginni glíma nú við meira mót-
streymi í pólitík-
inni en um langt
skeið.
Það er eins og
borgarfulltrúar
Sjálfstæðisflokks-
ins hafi vaknað
af værum blundi
og skynji nú óánægju borgarbúa
með ýmsa grunnþjónustu, t.d.
ástand gatnakerfisins, sorphirðu-
mál og ferðaþjónustu fatlaðra
sem hefur verið í algjöru lama-
sessi. Í meirihlutanum er haft
á orði að fljótlega verði að snúa
vörn í sókn eigi ekki illa að fara á
síðari hluta kjörtímabilsins.
Félagatalið
Hagyrðingarnir í heita pottinum
ræða helst ekki þjóðmálin nema í
bundnu máli. Þeir
eru æði skýrir í
höfðinu snemma
dags eins og
meðfylgjandi
athugasemd ber
með sér um kaup
skattrannsóknar-
stjóra á gögnum um undanskot í
skattaskjólum:
Margt er til í skattaskjólum.
Skýlist hópur þar af fólum,
óbilgjörnum, örgum drjólum.
Ekki þekkist verri fans
safnist þeir í drýsladans.
Þar er lykt af skít og Skarna.
Skúrkarnir sem búa þarna
sagðir vilja selja Bjarna
sómadreng með elegans -
félagatal Flokksins hans.
G
unnar Bragi Sveinsson
utan ríkisráðherra hefur
lýst því yfir að TiSA-samn-
ingurinn um markaðsvæð-
ingu þjónustuviðskipta
verði „gerður opinber strax og hann
verður undirritaður.“ Væri ekki ráð
að samningurinn eða öllu heldur
samningsdrögin verði gerð opinber
áður en þau verða undirrituð af Ís-
lands hálfu?
Hinir snauðu í varnarbaráttu
TiSA-samningarnir um markaðs-
væðingu þjónustuviðskipta, (Trade
in Services Agreement), hafa ver-
ið í burðarliðnum í um þrjú ár
eða eftir að GATS-viðræðurnar
um sama efni sigldu tímabundið
í strand vegna andstöðu ýmissa
þróunarríkja svo og verkalýðs-
hreyfinga sem andæfðu því að
innviðir samfélaganna yrðu mark-
aðs- og einkavæddir. Samningarn-
ir sigldu einnig í strand vegna þess
hve lokaðar viðræðurnar voru og
andlýðræðislegar. Verkalýðshreyf-
ingu og öðrum almannasamtök-
um var beinlínis meinað að hafa
áheyrnarfulltrúa á fundum þar sem
afdrifaríkar ákvarðanir voru teknar
og er frægt dæmi að endemum þar
um, ráðherrafundur sem boðað var
til í Doha í Katar á Arabíuskaga árið
2001, en sú staðsetning varð fyrir
valinu sökum þess hve auðvelt var
að halda mótmælendum fjarri hinu
góða gamni.
Ítrekað siglt í strand
Einkavæðingarsinnar eru orðnir
vanir því að sigla fleyi sínu í strand.
Það gerðu þeir í svokallaðri MAI-
lotu (Multilateral Agreement on In-
vestment), sem var skipulögð undir
handarjaðri OECD á árunum 1995–
1998. Samtímis, árið 1995, var
GATS-lotan hafin og árið 2012 var
síðan hafist handa undir skamm-
stöfuninni TiSA. Í öllum tilvikum
hefur verið reynt að fara á bak við
almenning með því að setja við-
ræðurnar undir huliðshjúp. Við átt-
um breska stórblaðinu Guardian
það að þakka að upplýst var um
GATS-samningana árið 2002 og í
júní í sumar gerði Wikileaks okkur
þann greiða að upplýsa um stöð-
una í TiSA-viðræðunum.
Þökk sé uppljóstrurum
Eftir þetta hafa stjórnvöldin ekki átt
annarra kosta völ en tala á opin-
skárri hátt og vera gjöfulli á upp-
lýsingar til almennings þótt þetta
nái ekki lengra en svo að utanríkis-
ráðherrann íslenski segist ætla að
upplýsa okkur um samninginn að
fullu eftir að hann hefur undirritað
hann. Þetta verður honum að sjálf-
sögðu aldrei liðið. Og ekki nóg með
það. Utanríkisráðherra verður að
upplýsa okkur um og fá samþykki
Alþingis fyrir öllum þeim skuld-
bindingum sem hann ætlar ís-
lensku samfélagi að undirgangast
í alþjóðlegu viðskiptaumhverfi.
Hver ætti annars að taka ákvarð-
anir um hvað eigi að semja í TiSA
eða öðrum áþekkum samning-
um en Alþingi undir skæru kast-
ljósi fjölmiðla, nema þá um væri
að ræða svo stór mál að efna þurfi
til þjóðaratkvæðagreiðslu. Það er
vel að grunnþættir heilbrigðis-
þjónustu hafi af Íslands hálfu ver-
ið undanskildir í skuldbindingum
Íslands í TiSA-viðræðunum eins
og fram hefur komið. En hvað með
aðra þætti sem flokkast undir sam-
félagsinnviði? Kemur til greina að
semja um einhverja þeirra?
Óafturkræft
Allt þetta þarf að ræða í þaula. Í
því sambandi þarf að hafa í huga
að skuldbinding um markaðsvæð-
ingu tiltekins þjónustuþáttar er
óafturkræf samkvæmt samnings-
drögum bæði í GATS-viðræðun-
um og TiSA. Reyni ríki að hverfa frá
fyrri skuldbindingu á það á hættu
að verða skaðabótaskylt. En hvers
vegna TiSA til viðbótar við GATS?
TiSA-ríkin eru 50 talsins en aðildar-
ríki að GATS-viðræðunum eru hins
vegar 123 af þeim 160 ríkjum sem
svo aftur eiga aðild að Alþjóðavið-
skiptastofnuninni, WTO. Það er
mat ríka heimsins (ríkjanna 50)
að takist þeim að semja um mark-
aðsvæðingu á laun þá muni þeim
einnig takast að þröngva samn-
ingnum upp á ríkin 73 sem út af
standa. Þetta er ljótur leikur sem
Ísland tekur því miður þátt í – enn
sem komið er. n
Hver ákveður hvað samið er
um í TiSA-viðræðunum?
Ögmundur Jónasson
þingmaður Vinstri grænna
Kjallari „Væri ekki ráð að
samningurinn eða
öllu heldur samnings-
drögin verði gerð opinber
áður en þau verða undir-
rituð af Íslands hálfu?
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
Leiðari „Ríkisstjórnin er að-
gerðalítil og þar
virðist lítið vera um sam-
ráð milli manna og fyr-
ir vikið verður þjóðin vitni
að ýmsum vandræðaleg-
um uppákomum.