Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.2015, Blaðsíða 18

Helgarblað 23.–26. október 201518 Umræða
L
augardaginn 8. september
1973 voru bræðurnir Guð­
mundur og Ólafur Bene­
diktssynir að æfa köfun í
Kleifarvatni. Guðmundur
synti meðfram hamri nokkrum úti
fyrir svonefndum Geithöfða. Ólafur
fór að svipast um eftir bróður sín­
um þar sem hann var í hvarfi og í
þann mund rakst hann á torkenni­
legt tæki á botni vatnsins á um tíu
metra dýpi. Við nánari athugun
komu sífellt fleiri tæki í ljós og tóku
þeir sum þeirra með sér upp úr
vatninu.
Rússneskar áletranir
Tveimur dögum síðar héldu þeir
aftur að vatninu með félaga sínum,
Erlingi Bjarnasyni, til að ná tækjun­
um upp, alls um 30 talsins. Þar af
var um tylft stórra senda, móttakara
og segulbanda. Flest tækin höfðu
rússneskar áletranir, en sums stað­
ar hafði verið reynt að afmá stafina.
Alls vógu tækin nokkur hundruð
kíló.
Þeir bræður fóru með tækin
heim til Guðmundar og hringdu því
næst í Torfa Ólafsson, móðurbróður
sinn, og báðu hann um aðstoð við
að þýða áletranirnar, en Torfi var þá
við nám í rússnesku. Hann ráðlagði
þeim bræðrum að gera lögreglu
viðvart. Það varð úr og lögreglan
tók tækin í sína vörslu. Í samtali við
blaðamann létu piltarnir þess getið
að þeir hefðu kafað á sama stað
tveimur mánuðum fyrr og orðið
einskis varir.
Fyrirferðarmikill
sendiráðspóstur
Gústav Arnar, verkfræðingur hjá
Landssímanum, taldi að tækin
hefðu aðeins legið í vatninu í nokkra
daga, alls ekki lengur en fáeinar vik­
ur. Öll tæki af þessu tagi bar að skrá
hjá símanum en sendiráð gátu flutt
inn slík tæki án vitundar Landssím­
ans, en ekki var þó kunnugt um að
nein rússnesk fjarskiptatæki hefðu
verið flutt hingað til lands. Ýmsir
höfðu þó undrast hversu fyrir­
ferðarmikill sendiráðspóstur Sovét­
manna hafði stundum verið og hér
var ef til vill að finna hluta skýr­
ingarinnar.
Lögregla lét framkvæma ítarlegri
leit í Kleifarvatni næstu daga og
fundust þá fleiri lítil fjarskiptatæki
með rússneskum áletrunum, sem
reynt hafði verið að skrapa af. Tæk­
in voru vafinn inn í plastglugga­
tjöld, ekki ósvipuð þeim og höfð eru
fyrir baðherbergisgluggum.
Geysiöflug tæki
Móttökutækin voru álitin geysi­
öflug. Hið stærsta reyndist vera öfl­
ugt stuttbylgjutæki. Tæknimenn
Landssímans töldu það vera 15–20
ára gamalt, en hin flest yngri.
Mesta athygli vöktu örbylgju­
tæki fyrir tíðnisviðið 800 MHz–2
GHz, en það er notað til flutnings
á talsímarásum, en Atlantshafs­
bandalagið notaði þetta tíðnisvið
til flutnings talsímarása frá Banda­
ríkjunum til Evrópu og voru tvær
stöðvar í þeirri keðju á Íslandi.
Rannsókn leiddi í ljós að tækin
voru nær öll af rússneskri gerð.
Þó var þarna að finna þrjú tæki
vestrænnar gerðar. Á þeim mátti
finna verksmiðjunúmer og nánari
athugun leiddi í ljós að þau höfðu
verið seld til Sovétríkjanna. Sovéska
sendiráðið í Reykjavík harðneitaði
að eiga nokkurn hlut að þessu máli
og neitaði að svara frekari spurn­
ingum íslensku blaðanna um mál­
ið.
Ölvaður ökumaður
Ferðir rússneskra sendiráðsbifreiða
nærri Kleifarvatni höfðu lengi vakið
athygli lögreglunnar í Hafnar firði og
laugardaginn 15. september, viku
eftir að tækin fundust, sagði frá því
í fréttum að einhvern síðustu dag­
ana í ágúst hefði rússneskum sendi­
ráðsbíl hvolft við Kleifarvatn, en
Fundu torkennileg
tæki í Kleifarvatni
n Rússnesk njósnatæki finnast á botni Kleifarvatns n Umfangsmiklar njósnir Sovétmanna hér á landi
Björn Jón Bragason
bjornjon@dv.is
Fréttir úr fortíð Óvæntur fundur
Hluti tækjanna sem
fundust á botni
Kleifarvatns.
Miðborgin Í sovéska sendiráðinu voru til staðar tæki til að hlera samtöl sem fóru í loftið
frá Landssímahúsinu við Austurvöll sem hér sést á myndinni, hægra megin ofarlega.
Smart haustfatnaður
fyrir smart konur
Sjáðu
úrvalið á
tiskuhus.is
Bæjarlind 1-3 201 Kópavogur S: 571-5464
Stærðir 38-54