Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.2015, Qupperneq 25

Helgarblað 23.–26. október 2015 Fólk Viðtal 25
ekki,“ svarar hún af þunga, „mér er
þó ekki á nokkurn hátt illa við Bjarna
eða skólausa manninn, Sigmund,
þetta eru örugglega bestu drengir.
Manni finnst bara ótrúlegt að fólk,
sem hefur aldrei þurft að hugsa
um peninga eða velta fyrir sér af­
komu sinni hvern mánuð, geti skil­
ið almenning og einkum þá sem eiga
erfitt eða hafa lítið milli handanna.
En þeir voru kosnir, og þar af leið­
andi vitum við að það er nóg af fólki
í landinu sem finnst þeir frambæri­
legir – og þeir eru það í sjálfu sér.
Mér skilst að þeir sem eru í ríkis­
stjórn séu með aðstoðarfólk, svo­
kallaða „útskýrara“, mismarga. „Út­
skýrararnir“ virðast í því hlutverki
að kynna sér erfið og flókin mál af
sögulegum og pólitískum toga. Af
hverju ekki að ráða líka aðstoðarfólk
úr röðum þeirra sem í reynd búa við
kröpp kjör, í staðinn fyrir að hafa allt
sitt vit úr ópersónulegum meðaltals­
skýrslum um hag almennings?“
Morfísbölið
Andrea fylgist vel með þjóðmálum
og er í hópi þeirra sem horfa
stundum á beina útsendingu frá um­
ræðum á Alþingi. „Mér leiðist það
samt afskaplega. Ég er búin að vera
að spá í það hvenær Morfís, ræðu­
keppni framhaldsskólanna, byrjaði.
Hún er mögulega mesta böl sem hef­
ur komið yfir þjóðina. Þar er fólki
kennt að sigra andstæðinginn í rök­
eða rökleysisræðum, oft gjörsamlega
siðlausum. Maður sér þessar aðferð­
ir hjá alþingismönnum, að sjá ekki
ljósan punkt hjá hinum. Mér dettur
stundum í hug að þarna séu tengsl.“
Stórfjölskyldusambúð
Andrea er fædd á Selfossi, á efri
hæð í húsi sem amma hennar og afi
byggðu um 1930. Hún bjó þar ásamt
tveimur systrum, hálfbróður, móður
og föður, og amman og afinn voru á
neðri hæðinni.
„Uppvöxturinn var ljúfur í faðmi
stórfjölskyldunnar. Ég var dugleg
í skólanum og það þurfti aldrei að
segja mér að læra. Svo var ég ágæt í
sundi, æfði frá 11 ára aldri og keppti
í því í nokkur ár. Í dag á ég það til að
taka skorpur þar sem ég mæti daglega
í sund. Mér finnst bara svo djöful lega
leiðinlegt að klæða mig í og úr. Mér
finnst gaman að synda, en ég þoli
ekki potta, þannig að þú finnur mig
ekki hangsandi í heita pottinum. En
ég bý að sundferlinum enn og á ein­
hverjar sundmedalíur. Er ekki í lagi
að monta sig smá?“ Ég játa því, og við
höldum áfram spjalli um mótunar­
árin. Í fallega húsinu, sem í dag hýsir
Kaffi krús, var mikið spilað af léttum
djass. „Mamma var mikið fyrir tón­
list. Hún hlustaði á Ellu Fitzgerald og
Louis Armstrong og ég fékk snemma
mikinn áhuga á tónlist og fólkinu í
kringum hana. Ég fór samt aldrei í
neitt tónlistarnám og hef aldrei spilað
neitt sjálf, nema af plötum.“
Ekki hægt að
skammast yfir lýðræði
Eftir landspróf lá leiðin í MR. Flestir
frá Selfossi fóru þó í Héraðsskólann
á Laugarvatni. „Ég gat ekki hugsað
mér að fara á heimavist. Ég vildi vera
frjáls ferða minna og leigði hjá Nínu
frænku sem var gift Svavari Gests­
syni. Það var mikil pólitík í gangi á
þessum árum. Möðruvallahreyf­
ingin úr Framsóknarflokknum, með
Ólaf Ragnar í fararbroddi, var að
ganga inn í Alþýðubandalagið og
umræður heitar á heimilinu.“
Fyrst hún nefnir Ólaf Ragnar, get
ég ekki setið á mér og spyr hvort hún
þekki hann. „Já, blessuð vertu, við
unnum saman á Þjóðviljanum. Það
var alveg frábært að vinna með hon­
um. Við heilsumst þegar við hittumst,
til dæmis í Hagkaupum, svo er bíl­
stjórinn hans gamall vinur minn.
Mér finnst í góðu lagi að hann bjóði
sig fram aftur til embættisins ef hann
langar til þess. Ef fólk kýs hann, þá er
ekkert hægt að gera við því. Þannig er
lýðræðið … ekki hægt að skammast
yfir því og vilja það bara stundum.“
Pillur og librium
Andrea kláraði hina hefðbundnu
fjóra vetur í MR og útskrifaðist árið
1969. „Skóli er bara vinna, þar á ekki
að vera eitthvað ofsalega gaman. Ég
held að amerískar skólamyndir hafi
dálítið ruglað skólamenningu okkar.
Nú þykir mörgum allt ómögulegt ef
það er ekki stanslaust stuð í skól­
anum. Ég nennti lítið að taka þátt í
bæjar djamminu um helgar. Sá ekki
tilganginn með því að punta mig
upp og bíða í óralangri röð og skíta­
kulda fyrir utan Glaumbæ. Ég fór
þangað ef þar var eitthvað sérstakt,
eins og Hljómar, en aðallega fór ég
á sveitaböllin á Selfossi og nágrenni.
Það voru sætaferðir frá Selfossi, og
þannig komst fólk á vinsælasta ballið
hverju sinni. Þetta voru ýmist Hljóm­
ar eða Mánar, en svo urðu Dúmbó og
Steini vinsælastir á tímabili – þá fór
ég frekar á puttanum til að komast á
Hljóma.“
Fyrsta árið eftir menntaskólann
fékk Andrea vinnu í Apótekinu á
Selfossi. „Það var voðalega gamal­
dags miðað við það sem gerist núna.
Ég var í afgreiðslu en líka bak við að
fylla á alls konar pillubox. Við seld­
um spritt í lítravís sem sumir keyptu
mikið af … þurftu meira að hreinsa
sinn búpening og ýmislegt annað en
gerist og gengur. Við áttum að passa
upp á að sumir kæmust ekki í sprittið
eða of mikla hóstasaft, en mér fannst
það erfitt og ekki í mínum verka­
hring. Skrítnust þótti mér ásóknin í
sjóveikitöflur, því það hlýtur að vera
versta víma í heimi. Á þessum árum
var staðalpakkinn fyrir konur p­pill­
an og librium. Kannski var þetta fínn
kokkteill … pillan það slæm að þær
þurftu librium til að róa sig og þola
aukaverkanirnar. Ég lærði mikið í
apótekinu.“
Jöfnu tækifærin í hættu
Það er greinilegt að Andrea hefur
komið víða við á starfsferlinum. Hún
segir mér frá vinnu í fiskbúð, kjöt­
búð, mjólkurbúi, og við að flokka
timbur. „Ég fór líka í sveit sem krakki
og kynntist ýmsu. Fékk að keyra
traktor og rakstrarvél með hesti fyrir,
þrátt fyrir ungan aldur. Mér fannst
skemmtilegast þegar barnaþrælk­
unin var sem mest. Við kynntumst
alls konar störfum og fengum í stað­
inn verksvit. Á þessum árum vorum
við svo fá í landinu að þjóðfélagið
þurfti á þessu að halda.“
Við höldum áfram að tala um
störfin og það sem hefur breyst í
þjóðfélaginu. Andrea er hugsi yfir
því að það virðist vera að myndast
gap milli þeirra efnamestu og þeirra
sem minna mega sín fjárhagslega.
Hún óttast að jöfn tækifæri til náms
muni mögulega heyra sögunni til
innan skamms.
„Sumum finnst þeir líka of fínir
til að gera þetta og hitt, sem er galið.
Ég varð atvinnulítil – ekki atvinnu­
laus – á tímabili. Þá minnkuðu tekjur
mínar verulega á þriggja mánaða
tímabili og ég átti í basli með afborg­
anir. Það tók mig að minnsta kosti ár
að koma mér á réttan kjöl aftur. Þá
var ég byrjuð að vinna sem plötu­
snúður á Dillon og vildi fá að vinna
á barnum. Það var hlegið að mér og
þótti alls ekki viðeigandi … sagt að ég
væri betri hinum megin við barinn.“
Andrea hefur starfað síðustu 15 árin
á Dillon, sem er líklega Íslandsmet
í langlífi plötusnúðar á sama staðn­
um. Að auki má líklega fullyrða að
hún sé elsti starfandi plötusnúður
landsins.
Húsgagn á Dillon
„Það má eiginlega segja að ég fylgi
húsinu. Ég er núna á þriðja eigand­
anum og þeir hafa allir orðið góðir
vinir mínir. Einu sinni held ég að
hafi átti að reka mig. Einhverjir ungir
menn vildu harðari tónlist og losna
við þessa kerlingu uppi á gafli. En
það gekk ekki, ég er þarna enn … gott
að þurfa ekki að harka, eins og flestir
í þessum bransa.“
Frá upphafi hefur Andrea aðal­
lega spilað klassískt rokk og popp,
það var ákveðið strax í byrjun. „Ég er
búin að fara í gegnum margar áhafn­
ir af fastagestum á Dillon. Svo eru
túristarnir ansi margir þessa dagana,
enda staðsetningin á miðjum Lauga­
veginum þess eðlis. Stundum koma
litlir hópar af fastagestum sem voru
kannski þaulsætnir fyrir áratug eða
svo. Allir eflaust komnir með fjöl­
skyldur í úthverfum en ákveða að
skreppa í bæinn. Það er notalegt að
sjá kunnugleg andlit.“
Ég spyr hvort hún ætli að verða
eins og langamman sem sat uppi í
rjáfri og spilaði og söng. „Já, líklega
verður það þannig. Ég hef sagt að ég
hætti ekki fyrr en ég get ekki klifrað
upp á hilluna,“ segir Andrea, og vísar
þar til litla plötusnúðarpallsins á
Dillon sem er vinnusvæðið hennar.
Áfengið lyftir sálinni
Já, hún hefur séð tímana tvenna í
skemmtanalífi borgarinnar. Mestu
breytingarnar voru þó endalok reyk­
inga inni á skemmtistöðum 2007.
„Ég hef aldrei reykt og aldrei kvart­
að yfir sígarettureyk. En ég finn mik­
inn mun á svefninum eftir að þetta
breyttist. Ég kem kannski heim á bil­
inu 4–5 og þegar ég vann umlukin
reyknum var ég alltaf vöknuð upp úr
klukkan átta morguninn eftir. Núna
get ég hins vegar sofið til ellefu. Ég
vaknaði svona snemma því ég var
með nefstíflu og þurfti að snýta mér.
Svo tók ég eftir því að ég var alveg
hætt að mæta í útvarpið á mánu­
dagsmorgnum til að búa til stiklur
fyrir þættina mína, ég var allt of rám.“
Ég spyr næst hvort hún fái sér að
drekka þegar hún er í plötusnúðar­
hamnum. „Já, blessuð vertu. Annars
væri ég örugglega hætt þessu, nema
ég ætti librium … bara grín … hef
aldrei haft áhuga á læknadópi, en
mér finnst áfengi lyfta sálinni. Ég er
gleðisnúður en spila ekki eigið hroka­
mix. Ég er líka röflglöð við þessar að­
stæður, sem er prýðilegt, því fólk
kemur stöðugt til mín og vill ræða
málin. Stundum kemur andartaks hlé
á milli laga ef ég gleymi mér í spjalli.
Þetta starf lítur ekki út fyrir að vera
neitt. Maður situr þarna á hillunni og
skiptir um diska, en auðvitað er þetta
dálítil kúnst. Hausinn er á fullu við að
finna næsta lag og það er mikilvægt
að lesa fólkið á staðnum og stemn­
inguna hverju sinni. Stundum er fólk
í miklu dansstuði en svo geta hrúg­
ast inn strákar sem vilja bara hlusta á
Slayer. Stelpur með gloss geta líka vilj­
að hörkurokk og hommar vilja ekkert
endilega svokallaða hommatónlist.
Hópurinn á Dillon er fjölbreyttur og
fordómalaus. Hjá mér má biðja um
óskalög, en það þykir víst ekki við­
eigandi alls staðar. Krummi Björg­
vins segir að ég sé DJ fólksins. Það er
kannski rétt hjá honum.“
Röddin
Röddin hennar Andreu er vel þekkt
meðal landsmanna, hún segist vita
að mörgum líki vel við hana, en aðr­
ir þoli hana ekki. „Einhverju sinni
Leti, rokk og Librium
„Mér finnst
hiklaust
að það eigi að
leyfa kannabis í
lækningaskyni
„Það er nú einu sinni
þannig að karlar
virðast afskaplega hrifnir
af körlum, það er eitthvað
mjög svo samkynhneigt
við það, eins og sást svo
vel þegar uppgangur fjár-
málabólunnar stóð sem
hæst og Kauphöllin var
stofnuð. Þá drógu fjöl-
miðlamenn unga fjár-
máladrengi, sem allt
þóttust vita, í sjónvarps-
þætti.