Morgunblaðið - 08.12.2016, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 2016
Láttu okkur ráða
Elja starfsmannaþjónusta 4 150 140 elja.is elja@elja.is
Þarftu að ráða
starfsmann?
„Verði þetta að lögum verður þetta
gríðarlegt áfall. Þetta mun hafa geig-
vænlegar afleiðingar fyrir alla starf-
semi Landhelgisgæslunnar,“ sagði
Georg Kr. Lárusson, forstjóri Land-
helgisgæslunnar, í samtali við mbl.is
í gær um fjárveitingar til stofnunar-
innar miðað við tillögur í fjárlaga-
frumvarpinu fyrir árið 2017.
Georg sagði Landhelgisgæsluna
hafa orðið fyrir verulegum tekju-
bresti á yfirstandandi ári og þannig
yrði það áfram á næsta ári. Óskað
var eftir 300 milljóna króna auka-
framlagi til viðbótar við framlag árs-
ins 2016 en það fæst ekki miðað við
fjárlagafrumvarpið. „Tekjurnar sem
við verðum af eru um 700 milljónir
þannig að það er mjög auðvelt að sjá
að við erum í miklum vanda.“
Georg greindi frá því að niður-
skurður hjá Landhelgisgæslunni
hefði verið um 30% frá árinu 2009,
sem samsvarar um 1.200 milljónum.
Til að fylla aðeins í það gat hefur
stofnunin aflað sértekna með vinnu í
útlöndum og notað til þess gömlu
skipin sín. Þau eru aftur á móti ekki
lengur tæk í þau verk vegna þess hve
gömul þau eru orðin og því verður
stofnunin af í það minnsta 700 millj-
ónum króna á næsta ári. „Til þess að
halda úti lágmarksþjónustu óskuð-
um við eftir 300 milljónum en verði
þetta að lögum þýðir það í raun að
við föllum fram af ákveðinni brún.
Við erum búin að vera á línunni í
langan tíma en þetta ýtir okkur fram
af þessari brún.“
Afleiðingarnar yrðu þær að ekki
yrði unnt að gera út varðskip nema
hluta árs og allt bendir til þess að
stofnunin þurfi að skila einni af
þremur þyrlum sem hún hefur til
umráða. „Þetta þýðir á mannamáli
að Landhelgisgæslan er ekki lengur
öruggur þáttur í leitar- og björg-
unarkeðju þessa lands,“ sagði Georg.
„Geigvænlegar afleið-
ingar“ fyrir Gæsluna
 Georg Lárusson segir óbreytt fjárframlög stóralvarlegt mál
Fjárlagafrumvarp 2017
Ýmis útgjöld og tekjur
Viðmiðunarfjárhæðir
barnabóta hækka um
3%
Tekjuskattur einstaklinga á að skila
14,5milljörðum
hærri tekjum
Rekstrarframlög til
Landspítala hækka um
4,1milljarð
351milljónar
hækkun á samstarfi um
öryggis- og varnarmál
Greiðslur til atvinnu-
leysisbóta lækka um
2,5milljarða
við lækkun atvinnuleysis
Bætur almannatrygginga
hækka um
7,5%
1. janúar
Fjárheimild vegna viðhalds
Landspítala hækkar um
250milljónir
Gjald í Framkvæmdasjóð
aldraðra hækkar um
4,7%
Gistináttaskattur hækkar um
200 kr.
1. september
Fjárheimild til eflingar löggæslu hækkar um
236,6milljónir
500milljóna kr.
hækkun vegna móttöku og þjónustu við hælisleitendur
350milljóna kr.
hækkun til styrkingar á
rekstri framhaldsskóla
Veiðigjald lækkar um
2,2milljarða
Tryggingagjald á að skila
90,8milljörðum
Rekstrarframlög
ríkisins hækka um
24,4milljarða
Almennt gjald fyrir útgáfu
vegabréfa hækkar um
2.050 kr.
Vaxtagjöld ríkissjóðs lækka um
3,3milljarða
frá gildandi fjárlögum
Stórfelldar breytingar hafa orðið á
skuldastöðu ríkissjóðs. Hámarki
náðu þær árið 2011 þegar hlutfall
þeirra af vergri landsframleiðslu var
86% og fyrir tveimur árum, eða í
árslok 2014, námu skuldir ríkissjóðs
1.492 milljörðum kr. Í lok síðasta
árs var nafnvirði skulda komið niður
í 1.340 milljarða kr. og 61% af lands-
framleiðslu.
Gert er ráð fyrir að hlutfall heild-
arskulda ríkissjóðs verði undir 50%
núna í lok yfirstandandi árs og að
því stefnt að á næsta ári fari skuld-
irnar niður í rúma eitt þúsund millj-
arða og verði 39% af landsfram-
leiðslu. Heildarskuldirnar lækki þar
með um 140 milljarða á næsta ári.
Gangi það eftir nemur samanlögð
lækkun skulda ríkissjóðs um 488
milljörðum kr. á þremur árum.
Útlit er fyrir að á yfirstandandi
ári lækki skuldir ríkissjóðs um 200
milljarða. Stefnt er að því að A-hluti
ríkissjóðs greiði langtímaskuldir
sínar niður um samtals 330 millj-
arða á yfirstandandi ári og því
næsta. Uppgreiðslu skulda á að fjár-
magna með stöðugleikaframlögum
og með því að ganga á handbært fé
og er reiknað með að stöðugleika-
framlög verði nýtt til að greiða nið-
ur skuldir um 105 milljarða á kom-
andi ári.
Arion banki seldur 2017
Í greinargerð fjárlagafrumvarps-
ins segir um þessi skuldalækkunar-
áform að forsenda þess að þau gangi
eftir séu, að Arion banki verði seld-
ur fyrir árslok 2017 og að ríkis-
sjóður fái í framhaldinu að fullu
greitt skuldabréf sem Kaupþing gaf
út í tengslum við stöðugleika-
framlög með veði í hlutafé Arion
banka. Gangi sú sala ekki eftir mun
þurfa að taka þessi skuldalækkunar-
áform til endurskoðunar.
En vaxtakostnaðurinn er enn hár
og verulega íþyngjandi fyrir ríkis-
sjóð. Í frumvarpinu er bent á að
stærstur hluti lána ríkissjóðs er í
krónum og hefur það veruleg áhrif á
hversu hár vaxtakostnaður ríkis-
sjóðs er. Vaxtagjöld ríkisins voru
um 79 milljarðar árið 2015 og er
áætlað er að þau nemi 69 milljörðum
2017. omfr@mbl.is
Lækkun skulda
um 488 milljarða
á þremur árum
 Sala Arion banka fyrir árslok 2017 ein
af forsendum skuldalækkunaráforma
Morgunblaðið/Eggert
Ríkisfjármál Skuldir lækka ört en
vaxtakostnaðurinn er enn hár.
Páll Matthíasson, forstjóri Landspít-
alans, segir fjárlagafrumvarp fyrir
komandi ár vera gífurleg vonbrigði
og í rauninni algjörar hamfarir.
Í frumvarpinu kemur fram að
Landspítalinn fær 3,9 milljörðum
meira í framlög á næsta ári en í ár.
Heildarframlög til spítalans verða
tæplega 59,3 milljarðar króna.
Páll segir að um þrír milljarðar af
þessum tæplega fjórum fari í launa-
hækkanir og verðlagsuppbætur.
„Það eru samt að koma 800 milljónir
inn en á móti kemur að sú þörf sem
við höfum rætt um er allt að 12 millj-
arðar króna, ef fjármagna ætti
rekstur, innviði, menntun og mann-
auð og vísindi á fullnægjandi hátt.“
„Jafnvel þótt við frestum öllu sem
ekki er bráðnauðsynlegt þá er eftir
gat sem við þurfum að hagræða á
móti upp á 5,3 milljarða. Þar vega
mest 1.400 milljóna króna halli sem
stefnir í á þessu ári og flyst með okk-
ur, 1.400 milljónir aftur á næsta ári,
vegna sömu þátta, kostnaðarauki
vegna áframhaldandi sívaxandi
verkefna, fyrst og fremst tengdum
fjölgun og öldrun þjóðarinnar, sem
við áætlum 2.100 milljónir króna,
byggt á reynslu síðustu ára.“
Páll segir ljóst að stjórnmálamenn
hafi ekki verið að hlusta á um-
ræðuna í samfélaginu um fjárþörf
Landspítalans og vísar meðal annars
til úttektar erlendra ráðgjafa.
Landspítalinn þarf 12
milljarða til viðbótar
Auka á fjárheim-
ild til áframhald-
andi átaks til
eflingar lög-
gæslu í landinu
um 236,6 millj-
ónir kr. í fjár-
lagafrumvarp-
inu. Fénu á að
úthluta til ein-
stakra embætta, á grundvelli
greiningar á þjónustu- og öryggis-
stigi löggæslu í landinu.
Fram kemur að fjárheimild til
ríkislögreglustjóra verður aukin
um 111,5 milljónir til að standa
undir rekstri menntunar- og
starfsþróunarseturs lögreglunnar í
tengslum við áhrif tilfærslu lög-
reglumenntunar upp á há-
skólastig.
Fjárheimild til embættis lög-
reglunnar á Suðurnesjum er aukin
um 232 milljónir kr. til að mæta
fjölgun landamæravarða og auk-
inni löggæslu á Keflavíkurflugvelli
vegna fjölgunar ferðamanna.
236 millj-
ónir til
eflingar
löggæslu
 111 millj. til mennt-
unar og starfsþróunar
Veita á 300 milljónir króna af út-
gjaldasvigrúmi vegna ferðamála í
fjárlagafrumvarpinu til að koma
á fót flugþróunarsjóðum svo
koma megi á reglulegu milli-
landaflugi um alþjóðaflugvellina
Akureyri og Egilsstaði. Er það
rökstutt með því markmiði að
aukin dreifing ferðamanna stuðli
að minnkandi álagi á ásetna
áfangastaði.
Gert er ráð fyrir að sjóðirnir
verði tveir, annars vegar Mark-
aðsþróunarsjóður og hins vegar
Áfangastaðasjóður.
Veita á einnig 510 milljónir til
eflingar Framkvæmdasjóðs ferða-
mannastaða.
Koma á reglulegu
millilandaflugi
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Flug Farþegaþotur á Akureyrarflugvelli.
Frumvarp til fjárlaga 2017