Fréttatíminn - 29.07.2016, Síða 10

Úkarínska töluð heima
Um helgar kennir Nina þeim Vitaliy
og Anastasíu úkraínsku til þess að
þau geti talað við afa sinn og ömmu.
„Þegar við förum heim til Ternopil þá
erum við dálítið útlensk. Ég er búin
að vera of lengi hérna til þess að flytja
aftur til Úkraínu. Krakkarnir eru ís-
lenskir, þeim finnst gaman að fara út
í heimsókn en á Íslandi eiga börnin
heima. Þau vilja íslenskan mat sem
ég er farin að elda og borða sjálf, eins
og lambakjöt og hverabrauð sem ég
baka með plokkfisknum.“
Vitaliy sem þekkir bara íslenska
skóla fer í framhaldsskóla í haust en
Nina telur úkraínska skóla vera gam-
aldags, „mikið sem krakkar læra þar
sem mun aldrei gagnast þeim neitt.“
Heima í báðum löndum
Ninu finnst forréttindi að geta gengið
út og horft til íslensku fjallana en hún
saknar Úkraínu og því til áherslu legg-
ur hún hönd á hjartastað. „Vinkonur
mínar voru alltaf að spyrja, ætlar þú
að flytja aftur heim? Já, segi ég, þegar
ég verð orðin gömul og rík. En svo er
þetta erfitt, af því að núna er ég líka
útlendingur heima. Einu sinni sagði
ég við mömmu í Úkraínu, „ég er að
fara heim,“ og hún sagði, „ha ertu að
fara heim?“ Já, heim en samt var ég
heima.“
En það er aðeins fyrir heppni okk-
ar eyjarskeggja út í ballarhafi að fá
svona milda og lífsreynda fjölskyldu
frá Úkraínu, sem fór ekki til Írlands
en festi óvart rætur sínar á Flúðum.
10 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 29. júlí 2016
leika okkur og enginn vissi neitt.
Pabbi vann sem bílstjóri hjá flutninga-
fyrirtæki og hann var kallaður út að
keyra möl norður á slysstaðinn. Hann
sagði okkur það sem hann vissi og þá
bannaði mamma okkur að vera úti.
Það var ekki fyrr en fjórum dög-
um síðar að það var fjallað um slysið
í sjónvarpinu. Það var sagt að þetta
væri lítið slys en samt var fólki bann-
að að vera úti. Þannig að við fórum
ekki í skólann í nokkra daga og eftir
það þurftum við að passa okkur og
vera með húfur utandyra, en virkn-
in var mest í hádeginu þegar sólin
var hátt á lofti. Þá vissum við ekki
hvað þetta var alvarlegt, það kom
í ljós seinna. Pabbi var skyldugur
til þess að keyra á svæðið, það var
ekki hægt að segja nei í Sovétríkjun-
um. Hann keyrði fram og til baka í
nokkrar vikur, en þeir sem voru að
vinna inni á sjálfu svæðinu, að loka
og steypa upp í, lifðu stutt.“
Stríð í austur-Úkraínu
Fjölskyldan fer ekki heim til Úkraínu
í ár einsog vanalega vegna Anastasíu
sem er að klára meðferðina og jafna
sig. En í síðustu heimsókn fann Nina
að stríðið gerði vart við sig í Ternopil
þrátt fyrir að vera langt frá stríðs-
svæðinu. „Heima í Ternopil er reynt
að hjálpa þeim sem eru að flýja stríð-
ið, konur og börn koma vestur til
okkar og karlmennirnir eru eftir á
átakasvæðunum að vakta húsin og
heimilið. Fólk er áhyggjufullt en það
er mikil samkennd, fólk fer minna
út að skemmta sér en hittist því oft-
ar í heimahúsum og eyðir meiri tíma
saman.“
Ternopil er nálægt pólsku landa-
mærunum í vestur-Úkraínu en stríð-
ið geisar í hinum enda landsins við
rússnesku landamærin, þar sem
Rússar og úkraínskir aðskilnaðar-
sinnar berjast við heimamenn um
yfirráð á kolanámuhéraðinu í Don-
bass í austur-Úkraínu.
Anastasía veiktist skyndilega
„Það gerðist svo skyndilega í febr-
úar 2014 að dóttir okkar veiktist,“
segir Nina og skuggi breiðist yfir
andlit hennar. Anastasía hoppar á
trampólininu og gerir þannig vart við
sig í garðinum og það skerpist á þessu
saklausa hljóði sem heyrist í hvert
sinn sem hún snertir trampólíndúk-
inn sem lyftir henni jafnharðan aftur
hátt upp í átt til himins. Yaroslav nær
í bleika ullarpeysu til þess að klæða
af Anastasíu kaldan andvarann sem
lætur kræla á sér í íslensku sumarsól-
inni, en það er hin skilyrðislausa og
sjálfkrafa umhyggja sem ber vott um
að úkraínska fjölskyldan hefur búið
dag og nótt í heljargreipum dauðans,
síðastliðin tvö ár.
„Hún er mjög jákvæð stelpa, hún
reyndi alltaf að brosa þrátt fyrir að
hún væri mjög veik, segir Nina og
hikar þegar hún rifjar þetta upp.
Stundum kvartaði hún við mig en
aldrei við neina aðra þegar hún átti
erfitt og gat varla staðið í fæturna.
Henni líkaði svo vel við fólkið á
spítalanum að hún var alltaf tilbú-
in að fara aftur þangað. Hjúkrunar-
fræðingar eru alveg sérstakt fólk,
ég var stundum að hringja á spítal-
ann um miðjar nætur og fékk alltaf
huggun. Það var ekki bara vel hugs-
að um Anastasíu heldur líka okkur.
Fólk spurði hvernig okkur liði og
hjálpaði okkur með pappírsvinnuna,
hluti sem við gátum ekki hugsað um,
sérstaklega á fyrra árinu. Anastasíu
vantaði alltaf blóð og hún þurfti að
liggja inn á spítalanum viku í senn
og stundum vorum við að keyra 18
sinnum á mánuði í bæinn. Hún er
með góðan lækni og hefur ekkert
þurft að missa neitt úr í skólanum,“
segir Nina, eins og hún vilji venja sig
við að lífið haldi áfram og taki rétta
stefnu.
Þetta verður allt í lagi
Nina og Yaroslaw komu sér aldrei upp
húsinu í Ternopil, „kannski vorum
við ekki nógu dugleg að safna,“ seg-
ir Nina, en í desember 2007 keyptu
þau fokhelt raðhús á Flúðum sem
Yaroslav innréttaði. Þegar Yaroslav
segir ástandið vera erfitt í Úkraínu
þá ítrekar Nina að það hafi líka ver-
ið erfitt á Íslandi, sérstaklega á árun-
um eftir hrun, 2008 til 2010, basl að
borga af lánum og ná endum saman.
Þeim finnst Íslendingar vera rólyndis-
fólk þar sem viðkvæðið er oft „þetta
verður allt í lagi“ og þau brosa eins og
það sé hægt að finna huggun í þessu
viðhorfi vegna þess að þau þekkja
mótlætið.
Þau vinna hvorugt lengur við
garðyrkju en Jaroslaw vinnur við
smíðar hjá byggingarfyrirtæki og
Nina segist hafa verið svo heppin að
fá vinnu í fyrsta sinn á Íslandi við sitt
fag og hlakkar til að fara að elda fyrir
leikskólabörnin á Flúðum eftir sum-
arfrí. Í tvö ár hefur hún eingöngu
sinnt Anastasíu sem er núna sest við
píanó í stofunni og leikur mömmu-
blús af fingrum fram.
Bollastellið, dúkurinn
og eplakakan gæti verið
í garðinum hjá Chekov
eða einhverri slavneskri
smásögu.
Anastasía fæddist á Íslandi og hefur búið á Flúðum alla sína ævi.
Hún er að klára þessa dagana tveggja ára meðferð við hvítblæði.
Fjölskylda Ninu í Ternopil í fyrrasumar.
Á myndinni ásamt foreldrum Ninu er
Yaroslaw, Nina, Vítalíy og Anastasía og
systir Ninu, Halyna, er sú með blómin í
fanginu og maðurinn hennar, Valdimar,
við hennar hlið, öll búsett á Flúðum.
Á hverjum föstudegi í allt sumar fá tveir kort–/lykilhafar
Orkunnar tankinn endurgreiddan að fullu.
Í lok hvers mánaðar fær svo einn þátttakandi
í sumarleiknum 100.000 kr. eldsneytisinneign.
Skráðu þig núna á orkan.is.