Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.2016, Blaðsíða 6

Helgarblað 29. janúar–1. febrúar 20166 Fréttir
Ómannúðlegt að senda
þau heim í ótta og ofsóknir
n Dega-fjölskyldan fær mikinn stuðning n Geðlæknir varar við að sonurinn verði sendur úr landi
F
rásögn albönsku Dega-fjöl-
skyldunnar virðist hafa verið
höfð að engu og rannsaka
hefði mál hennar mun betur
áður en ákveðið var að synja
henni um hæli og dvalarleyfi hér á
landi. Þetta segir lögmaður sem tek-
ið hefur að sér að sækja mál fjöl-
skyldunnar gegn íslenska ríkinu og
Útlendingastofnun í von um að fá
ákvörðuninni að vísa þessari fimm
manna fjölskyldu úr landi hnekkt.
Ljóst sé að fjölskyldan hafi sætt póli-
tískum ofsóknum og útskúfun í
heimalandinu og hún uppfylli fylli-
lega skilyrði fyrir stöðu flóttamanna.
Mál fjölskyldunnar hefur vakið
mikla athygli síðan DV fjallað fyrst
um það í síðustu viku og hefur hún
fundið fyrir miklum stuðningi. Vinir
og velunnarar hafa stofnað söfnunar-
reikning til styrktar þeim, nemendur
og starfsfólk Flensborgar hafa lýst yfir
stuðningi við fjölskylduna og boðað
hefur verið til samstöðumótmæla fyrir
hana. Fjölskyldan hefur búið í Hafnar-
firði undanfarna mánuði og líkt og
fram hefur komið í DV hefur fjölskyld-
an fest rætur á því rúma hálfa ári sem
hún hefur dvalið hér. Tvö yngstu börn
hjónanna Skënders og Nazmie Dega,
þau Joniada og Viken, hafa blómstr-
að í skólum sínum. Þá liggur fyrir vott-
orð frá geðlækni þar sem mælt er gegn
því að að elsti sonur þeirra, Visar, sem
glímir við alvarleg geðræn vandkvæði,
verði fluttur milli meðferðaraðila,
hvað þá úr landi.
Höfða mál gegn ríkinu
Líkt og DV hafði greint frá hugð-
ist fjölskyldan höfða mál til að fá
ógilta niðurstöðu íslenskra yfir-
valda og hefur hún nú fengið að-
stoð við að útvega sér lögmann til að
sjá um komandi málarekstur til að
fá ákvörðuninni hnekkt. Lögmaður-
inn sem tók málið að sér er Björg Val-
geirsdóttir, hjá Dika lögmönnum. Hún
segir í samtali við DV að næsta skref
sé að höfða mál fyrir Héraðsdómi
Reykjavíkur gegn innanríkisráðherra
og forstjóra Útlendingastofnunar þar
sem gerð verður sú krafa að úrskurð-
ur kærunefndar útlendingamála og
ákvörðun Útlendingastofnunar um
að synja þeim um hæli og dvalarleyfi,
verði ógilt. Hún hafi einnig sótt um
frestun réttaráhrifa meðan mál fjöl-
skyldunnar verður rekið fyrir dómstól-
um þannig að henni verði ekki vísað úr
landi strax.
„Þetta mál verður unnið af mikl-
um krafti og óskandi að dómstólar
sjái annaðhvort form- eða efnisgalla
á málsmeðferðinni og ógildi þannig
niðurstöður á stjórnsýslustigi. Form-
galli yrði þá að málið hafi ekki verið
rannsakað með fullnægjandi hætti en
efnisgalli að ákvæði útlendingalaga
um réttarstöðu flóttamanna og dval-
arleyfi af mannúðarástæðum hafi
verið túlkuð allt of þröngt.“
Frásögn að engu höfð
Björg segir nauðsynlegt að fjöl-
skyldunni verði ekki vísað úr landi
meðan málið er rekið fyrir dómstól-
um. „Þannig að þau geti komið í eig-
in persónu fyrir dóminn og borið
um stöðu mála. Að mínu mati, eftir
að hafa lesið gögn málsins, þá virð-
ist sem svo að það hafi ekki verið tek-
ið nægt tillit til sérstakra aðstæðna
þeirra, heldur frekar litið almennt
séð á það hvernig ástandið í Albaníu
er. Í niðurstöðunni kemur fram að
frásögn þeirra sé lögð til grundvallar
ákvörðuninni en engu að síður er allt
sem þau segja haft að engu.“
Telur Björg þetta brjóta í bága
við meginreglur stjórnsýsluréttar.
Hún telur að rannsaka hafi þurft
mál Dega-fjölskyldunnar mun betur
ásamt því að stjórnvöld hafi ekki sinnt
skyldum sínum til að leggja sérstakt
mat á þeirra mál. Fjölskyldan hafi
veitt miklar upplýsingar um ástæður
þess að hún þurfti að yfirgefa landið.
„Meðal annars vegna pólitískra
ofsókna sem gerðu að verkum að
fjölskyldan óttaðist um líf sitt og átti
ekki möguleika á að lifa mannsæm-
andi lífi í Albaníu. Þau voru útskúfuð
úr samfélaginu og sættu hótunum og
ofsóknum vegna fyrri stjórnmálaþátt-
töku föðurins.“
Skilgreining hæfir aðstæðum
Aðspurð segir Björg möguleika á að
fjölskyldunni verði vísað úr landi á
næstu misserum, það er að segja ef
kærunefnd útlendingamála veitir
henni ekki heimild til að vera hér á
landi meðan á dómsmeðferðinni
stendur. Nefndin kemur væntanlega
saman um miðjan febrúar næstkom-
andi og má búast við ákvörðun þá,
þannig að fjölskyldan ætti því að vera
í skjóli næstu daga. „Það væri mjög
óeðlilegt að senda þau úr landi, í
óvissuna í Albaníu, áður en endanleg
dómsúrlausn á þeirra máli er komin
hér á landi.“
Það er áhugavert að bera saman
sögu Dega-fjölskyldunnar, sem DV
hefur greint, frá við skilgreiningu á
flóttamannahugtakinu samkvæmt
útlendingalögum. En í 44. grein lag-
anna segir meðal annars:
„Flóttamaður samkvæmt lögum
þessum telst vera útlendingur sem
er utan heimalands síns af ástæður-
íkum ótta við að vera ofsóttur vegna
kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis,
aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi
eða vegna stjórnmálaskoðana og get-
ur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta
færa sér í nyt vernd þess lands.“
Björg segir þetta enduróma mál-
flutning Dega-fjölskyldunnar.
„Frásögn fjölskyldunnar af upp-
lifun þeirra í Albaníu fellur að skil-
greiningu á flóttamannahugtakinu,
allt frá upphafi málsmeðferðar hér á
landi. Að þau geta ekki og vilja ekki,
af hræðslu við ofsóknir, leita á náð-
ir yfir valda í Albaníu, af ótta um líf
sitt og velferð. Hvorki vegna hótana
í þeirra garð né til þess að sækja sér
nauðsynlega heilbrigðisþjónustu.
Kærunefnd útlendingamála virðist
taka undir málflutning þeirra að vissu
leyti, taka fram að búið sé að rann-
saka hvernig stjórnkerfið í Albaníu
virkar og er viðurkennt að spilling sé
viðvarandi vandamál. Engu að síður
felst niðurstaða kærunefndarinnar
samandregin í því að fjölskyldan geti
samt alveg leitað til yfirvalda þar með
sín vandamál. Í þessu er fólgin aug-
ljós þversögn og niðurstaðan er mjög
óeðlileg þegar af þeirri ástæðu, en
frásögn skjólstæðinga minna er trú-
verðug út frá gögnum málsins.“
Sterk rök
Nú ef ekki er fallist á að þau falli undir
flóttamannahugtakið þá sækir Dega-
fjölskyldan til vara um dvalarleyfi á
grundvelli mannúðarástæðna. Björg
segir þær mannúðarástæður mjög
glöggar í þessu máli.
„Það er ekki mannúðlegt að búa
við ástæðuríkan ótta um líf sitt og
heilbrigði í heimaríki þar sem aug-
ljóst og viðurkennt er að spilling ríkir.
Þar að auki er ekki mannúðlegt að
rífa heila fjölskyldu upp með rótum
og senda hana úr landi eftir þennan
tíma og þann árangur sem hún hefur
náð hér á landi, fjölskyldan hefur
náð ótrúlegum tökum á íslensku,
hefur tengst umhverfi sínu og samfé-
lagi og börnin sækja skóla með góð-
um árangri. Síðast en ekki síst hefur
elsti sonurinn notið mannsæmandi
heilbrigðisþjónustu hér á landi og
svarar loks meðferð, sem hann gerði
ekki í Albaníu, en fyrir liggur í málinu
vottorð frá geðlækni sem mælir gegn
því að hann verði færður milli með-
ferðaraðila, hvað þá á milli landa. Og
hann þarf á fjölskyldu sinni að halda.“
Kennarar og nemendur fylkja liði
Til marks um þann stuðning sem
Dega-fjölskyldan nýtur og þau við-
brögð sem málið hefur vakið þá herma
heimildir DV að átta starfsmenn
Flensborgar, nemendafélagið, for-
eldraráðið og starfsmannafélagið hafi
skrifað stuðningsbréf fyrir Joniödu,
sem þar hefur stundað nám með frá-
bærum árangri undanfarna mánuði.
Samkvæmt upplýsingum DV verður
þessum meðmælum komið til Bjargar
og þau lögð fram sem málsgögn. Þá
hafa Ungir jafnaðarmenn í Hafnarfirði
og nemendafélag Flensborgar boðað
til samstöðumótmæla við innanríkis-
ráðuneytið vegna málsins.
Safnað fyrir fjölskylduna
Ljóst er að málarekstrinum mun
fylgja talsverður kostnaður fyrir fjöl-
skylduna og hafa vinir hennar því
ákveðið að stofna sérstakan reikning
til að safna fé þeim til handa. Reikn-
ingurinn er á nafni Hildar Þorsteins-
dóttur sem staðið hefur við bakið
á fjölskyldunni að undanförnu, líkt
og fleira fólk, og meðal annars verið
að kenna þeim íslensku sem gengið
hefur vonum framar.
Þeir sem vilja styrkja Dega-fjöl-
skylduna í baráttunni við kerfið er
bent á eftirfarandi reikningsnúmer:
Bankaupplýsingar: 111-05-
26415, kennitala: 180964-5929. n
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
Ómannúðlegt Björg Valgeirsdóttir,
lögmaður fjölskyldunnar, segir að það sé
ómannúðlegt að rífa heila fjölskyldu upp
með rótum og senda hana aftur til Albaníu
þar sem hún óttist um líf sitt og heilbrigði.
Barátta fjölskyldu Dega-fjölskyldan er
komin með lögmann sem mun aðstoða þau
í þeim málarekstri sem framundan er. Fjöl-
skyldan sætir pólitískum ofsóknum, óttast
um líf sitt og heilbrigði auk þess sem borð-
liggjandi þykir að veita eigi henni dvalarleyfi
af mannúðarástæðum. Mynd Sigurður MiKael JÓnSSon
Mynd aðSend
Viðurkennd gæðateppi, slitsterk, ofnæmisprófuð
og samþykkt af Mannvirkjastofnun.
Óhreinindavörn sem lengir líftíma teppanna
og léttir þrif.
Stigahúsateppi
Mikið úrval!
Mælum og gerum tilboð
án skuldbindinga og kostnaðar
Ármúli 32, 108 Reykjavík
Sími 568 1888
www.parketoggolf.is
Sérverslun með teppi og parket