Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1989, Side 61

Asrún
við fordóma annarra og kannski
ekki síst sína eigin.
Nú erum við misjafnlega gerð til
að mæta miklu álagi og hefur svona
fjölskyldulíf áhrif á alla fjölskyldu-
meðlimi og sumir bera þess merki
alla ævi.
Með því að fræða og leiðbeina
fjölskyldunni væri áræðanlega hægt
að draga verulega úr þessu. Líka
myndi þessi fræðsla og leiðsögn
gera fjölskylduna hæfari til að
styðja þann geðsjúka svo hann ætti
auðveldara með að takast á við lífið
og fordómana sem á vegi hans
verða. Ennfremur myndu aukast
líkurnar á að fjölskyldan geti talað
opinskátt um þessi mál og miðlað af
reynslu sinni til annarra í samfélag-
inu.
Með því að draga úr fordómum
gæti verið komið í veg fyrir að fólk
biði með að leita hjálpar fyrr en í
óefni væri komið. Eins myndi sjálf-
María
Bergdís
stæði þessara einstaklinga aukast
og gera þá og samfélagið hæfari til
að aðlagast.
En fyrsta skrefið til að draga úr
fordómum væri að líta í eigin barm
og reyna að vinna bug á okkar for-
dómum.
Mannleg samskipti
Almenn geðhjúkrun er í því fólgin
að athuga og fylgjast með andlegu
og líkamlegu ástandi sjúklings.
Jafnframt því sem við athugum og
fylgjumst með sjúklegum viðbrögð-
um þeirra, þurfum við einnig að
gera okkur grein fyrir því heil-
brigða í fari þeirra.
Sjálf verðum við að halda and-
legu jafnvægi og vera meðvituð um
takmörk okkar.
Samskipti fólks valda margs
konar viðbrögðum í nútíma þjóð-
félagi. Margir einstaklingar verða
fyrir þeirri reynslu að lenda í erfið-
leikum í umgengni við geðsjúka. Þá
lendum við oft í því að gleyma
almennum kurteisisvenjum og
verðum jafnvel hrædd. í raun er
þetta fólk eins og við með allar
sömu þarfir.
„Sálfræðingurinn A.H. Maslow
hefur sett upp einfalt kerfi yfir
þarfir mannsins sem eru öllum sam-
eiginlegar. Þarfastigin eru:
1. Líffræðilegar þarfir
2. Þörf fyrir öryggi
3. Þörffyriraðelskaogveraelskuð.
4. Þörf fyrir viðurkenningu.
5. Þörf fyrir lífsfyllingu.“2)
Krisljana
Oft eru neikvæðu hliðarnar á
geðsjúkum einstaklingum mest
áberandi, því veitist okkur erfitt að
sjá það jákvæða í fari þeirra. Þetta
verðum við að reyna að varast. Við
verðum að gefa þeim tækifæri til að
tala um sín vandamál og reyna að
skilja.
Að geta hlustað og haft augun
opin er mikilvægt í umfengni við þá
sem eiga við geðrænan vanda að
stríða. Við verðum að hlusta á það
sem þeir segja en líka það sem þeir
láta ósagt. Ekki er alltaf nauðsyn-
legt að tala, svipur sem lýsir áhuga
og umhyggju hefur oft jafn mikil
áhrif og orð. Við verðum að vera
vinsamleg og umfram allt, varast að
dæma þá. Heldur þurfum við að
efla það jákvæða í fari þeirra með
markvissum aðgerðum, hjálpa
þeim til þess að hj álpa sér sj álfir svo
þeir geti lifað sem eðlilegustu lífi.
Sigríður
HJÚKRUN - 65. árgangur 55