Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1994, Side 18

Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 70. árg. 1994
Hrund Sch. Thorsteinsson og Elín J.G. Hafsteinsdóttir
Þekking íslenskra hjúkrun-
arfræðinga á verkjum,
verkjalyfjum og verkja-
meðferð sjúklinga með
krabbamein
Niðurstöður úr „Meðferð verkja af völdum krabba-
meins: Könnun á þekkingu, viðhorfum og reynslu
íslenskra hjúkrunarfræðinga".
Skilað til tímarits 10/2 '94 Skilað lesinni til höfundar 25/2 '94 Samþykkt 24. 4 '94
Könnuð var þekking íslenskra hjúkrunarfrœðinga á verkjum af
völdum krabbameins og meðferð þeirra, með 84-atriða spurninga-
lista. Tilviljunarúrtak 743 hjúkrunarfræðinga var valið til þátt-
töku í könnuninni, svarhlutfall var 68%. Samtals störfuðu
84,5% svarenda við „beina hjúkrun“. I Ijós kom að 62%> höfðu
18 hjúkrað a.m.k. einum sjúklingi með krabbamein árið áður en
rannsóknin var gerð, en 16,7%) höfðu hjúkrað fleiri en 20 sjúkl-
ingum með krabbamein á sama tímabili. Að meðaltali svöruðu
hjúkrunarfrœðingarnir 19 (SD 5,2) af 32 þekkingarspurningum
rétt eða 59%. Einungis 8,7% þátttakenda svöruðu meira en 80%
spurninganna rétt. Rétt svör við einstökum þekkingarspurningum
voru á bilinu 17,6%o til 96,4%o. Mest vanþekking var á klínískri
notkun verkjalyfja. Niðurstöður gáfu til kynna að ýmsar rang-
hugmyndir eru enn við lýði og jafnframt að svarendur virtust
ekki geta gert upp við sig hvort þeir trúa sjúklingum sem kvarta
um verki. Af niðurstöðum má ráða að hjúkrunarfrœðingar, sem
eru yngri, hafa verið skemur í starfi, hafa fengið meiri frœðslu
um verkjameðferð eða hafa hjúkrað fleiri sjúklingum með krabba-
mein, búa yfir meiri þekkingu varðandi verki af völdum krabba-
meins og meðferð þeirra.
Hrund Sch. Thorsteinsson:
B.Sc. próf frá námsbraut í
hjúkrunarfræði HÍ 1982, M.S.
próf í hand-og
lyflækningahjúkrun frá
University of Wisconsin-
Madison 1990, lektor við
námsbraut í hjúkrunarfræði frá
1990.
Elín J.G. Hafsteinsdóttir: B.Sc.
próf frá námsbraut í
hjúkrunarfræði HÍ 1982,
stundar nú meistaranám í
hagfræði við Háskóla íslands.
Aukin þekking og færni til að lina sársauka hef-
ur leitt til þess að nú er nánast hægt að útrýma
verkjum um 90% krabbameinssjúklinga (Liebes-
kind & Melzack, 1988). Samt sem áður er fjöldi
heimilda fyrir því að sjúklingar fá ekki verkjameð-
ferð við hæfi og þjást því að óþörfu vegna verkja
(Bressler, Hange & McGuire, 1986; Daut &
Cleeland, 1982; Donovan & Dillon, 1987; Foley,
1985; Hill, 1990; Marks & Sachar, 1973).
Niðurstöður erlendra rannsókna gefa til kynna
að helstu ástæður þessa séu vanþekking lækna og
hjúkrunarfræðinga ásamt íhaldssömum viðhorfum