Fréttablaðið - 18.05.2017, Blaðsíða 21

Hugsum okkur tvö lönd sem eru alveg eins að öllu leyti öðru en því að í öðru landinu eru bækur uppi
um alla veggi á flestum heimilum
og borðin svigna undan bókastöfl-
unum en í hinu landinu er hvergi
nokkurs staðar bók að sjá, kannski
vegna þess að þær eru geymdar
í kössum niðri í kjallara. Í hvoru
landinu skyldu íbúarnir lesa fleiri
bækur? Spurningin svarar sér sjálf.
Og hún skiptir máli því bækur
bæta lífið. Þess vegna eru bóka-
söfn kostuð af almannafé.
Hægan, hægan, heyrist nú
einhver segja. Allt ritmál er í
þann veginn að birtast á vefnum.
Rafbækur munu senda gamlar
skruddur á sama stað og skilvind-
una og rokkinn. Aðrir efast.
Hugsum okkur nú aftur tvö
lönd sem eru alveg eins að öllu
leyti öðru en því að í öðru landinu
standa vínflöskur á borðum á
flestum heimilum svo borðin
svigna en í hinu landinu eru
vínföng hvergi höfð uppi við og
eru því ekki fyrir augum manna
í dagsins önn. Í hvoru landinu
skyldi meira vín vera um hönd
haft? Spurningin svarar sér sjálf.
Og hún skiptir máli því svarið
getur hjálpað okkur við að mynda
okkur skoðun m.a. á því hvort vín
á heima í hillum matvörubúða
eins og tíðkast t.d. í Danmörku
eða ekki eins og t.d. í Noregi og
Svíþjóð.
Nálægðin skiptir máli
Greiður aðgangur að vínföngum
ýtir undir vínneyzlu eins og vand-
legar rannsóknir hafa leitt í ljós og
blasir raunar við öllum með opin
augu og eyru. Nálægðin skiptir
máli. Þess vegna hefur ríkið tekið
að sér einkasölu á víni á Íslandi
og víða annars staðar, t.d. í Noregi
og Svíþjóð eins og áður kom
fram og einnig t.d. í Kanada en
ekki í Bandaríkjunum. Einkasölu
ríkisins er ætlað að halda víni og
öðru áfengi í hæfilegri fjarlægð
frá neytendum til að draga úr
drykkjuskap.
Ef þú heyrnartólið tekur …
Og þá er ég loksins kominn að efni
dagsins.
Hugsum okkur nú tvö lönd sem
eru alveg eins að öllu öðru leyti en
því að í öðru landinu eiga næstum
allir farsíma (Ísland í dag) og
enginn í hinu landinu (Ísland fyrir
1990). Í hvoru landinu skyldi fólk
nú eyða meiri tíma við símann?
Spurningin svarar sér sjálf. Og
hún kann að skipta máli. Mér er
minnisstæð saga vinar míns af
brúðkaupsveizlu sem hann sat að
Hótel Loftleiðum þar sem prúð-
búnir gestirnir yrtu ekki hver á
annan alla veizluna og ekki brúð-
Bækur símar og vín
Í dag
Þorvaldur
Gylfason
Mér er minnisstæð saga
vinar míns af brúðkaups-
veizlu sem hann sat að Hótel
Loftleiðum þar sem prúð-
búnir gestirnir yrtu ekki
hver á annan alla veizluna og
ekki brúðhjónin heldur því
allir voru í símanum.
hjónin heldur því allir voru í sím-
anum. Sjálfur man ég eftir fimm
tággrönnum unglingsstúlkum sem
sátu þröngt á litlum bekk í lysti-
garði í Hong Kong án þess að líta
upp úr símunum sínum eða yrða
hver á aðra því hver var í sínum
heimi. Kennarar taka sumir eftir
nemendum sem eru niðursokknir
í síma sína og fylgjast ekki með því
sem fram fer í tímum. Barnakenn-
arar banna flestir farsímanotkun í
kennslustundum, þykist ég vita.
Skjáfíkn
Nú vaknar brennandi spurning:
Hvers vegna yrtu brúðkaupsgest-
irnir á Hótel Loftleiðum ekki hver
á annan? Eða stelpurnar í Hong
Kong? Og hvers vegna hanga sumir
nemendur í símanum í kennslu-
stundum frekar en að fylgjast
með? Myndir þú, lesandi góður,
vilja leggjast á skurðarborðið hjá
lækni sem hékk í símanum öllum
stundum frekar en að fylgjast með
fyrirlestrum í læknadeild Háskól-
ans, kryfja líkin og lesa bækurnar?
Hver er skýringin á skjá-
fíkninni? Býður síminn betur?
Kannski.
En skýringin gæti einnig verið
hin sama og í dæmisögunum að
framan um bækurnar og vínið.
Kannski er skýringin einfaldlega
sú að símarnir eru tiltækir og ná
því athygli. Nálægðin ýtir undir
notkun þeirra sem getur snúizt
upp í ofnotkun eins og einnig
getur gerzt með bækur og vín o.fl.
Í fréttum um daginn var sagt
frá brýnni þörf fyrir sálfræðimeð-
ferð barna vegna skjáfíknar sem
er nýtt orð í málinu og er ekki enn
skráð í ritmálssafni Orðabókar
Háskólans.
Hver er þá niðurstaðan? Sann-
leikurinn er ekki í símanum, ekki
frekar en í bókum, og ekki einu
sinni í góðum bókum, heldur í
mönnum, sem hafa gott hjartalag
eins og Halldór Laxness segir í
Alþýðubókinni.
Veglegur kaupauki með
nýjum kæli- og frystiskápum.
Öllum nýjum Bosch og Siemens kæli- og frystiskápum fylgir
gjafabréf í Kjötkompaní að verðmæti 30.000 kr.
Komdu og gríptu tækifærið.
Við tökum vel á móti þér.
Gildistími er frá 17. maí til 22. maí.
Opið virka daga frá kl. 8.30 - 18 og á laugardögum frá kl. 11 - 14.
Í öllum Siemens og Bosch kæliskápum er
skúffa sem tryggir lengur ferskleika grænmetis
og ávaxta.
Í sumum skápunum er svokölluð kjötskúffa
þar sem finna má kaldasta svæðið í skápnum.
Hentar fyrir ferskt kjöt, ferskan fisk, drykki og
eldaða rétti.

S k o ð u n ∙ F R É T T a B L a ð i ð 21F i M M T u d a g u R 1 8 . M a Í 2 0 1 7
1
8
-0
5
-2
0
1
7
0
5
:0
0
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
C
E
2
-2
0
C
8
1
C
E
2
-1
F
8
C
1
C
E
2
-1
E
5
0
1
C
E
2
-1
D
1
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
0
7
2
s
_
1
7
_
5
_
2
0
1
7
C
M
Y
K