Tíðindi um stjórnarmálefni Íslands - 01.01.1875, Side 663
UM KLAUSTUKJARÐIR í SKAPTAFKLLSSÝSLU.
655
leiguliðum fyrnefnda afgjaldslækknn um 3 ár, ef það verður sann-
að, að jörðin í raun réttri sé svo skemmd, að lækkunin sé sann-
gjörn, og að afgjaldið þá verði álitið hæfilegt og svo mikið, að
eigi verði við því búizt, að nokkur annar leiguliði mundi vilja
gjalda meira; en ef nokkur uppgjöf samkvæmt þessu verður veitt,
mælumst vér til að fá skýrslu yðar um það, bæði vegna annars
og svo vegna þess, að reikningastjórnardeildinni verði skýrt frá
því. í sambandi við þetta verðum vér samt sem áður að geta
þess, að stjórnarráðið hefir furðað sig á því, að þessháttar bænar-
skrár, sem fyrir nokkrum árum komu að eins mjög sjaldan fram,
eru nú orðnar nokkuð tíðar og koma þ\dnær ávallt frá sama
umboðinu. það er nú reyndar satt, að landslaginu er svo háttað
í Skaptafellssýslu, að jarðir þar geta orðið fyrir miklum skemmd-
um og þá sérílagi af sandfoki, en þetta er samt ekki öðruvísi
nú en áður hefir verið, og er því eigi ólíklegt, að leiguliðar síð-
ur kosti kapps um að bæta aptur þann skaða, sem orðið heflr,
með því þeir á seinni tímum hafa átt svo hægt með að fá linun
í afgjaldinu; þetta er þeim mun sennilegra af því, að þeir venju-
lega sækja um, að sú afgjaldslækkun, sem veitt er fyrir nokkur
ár, inegi haldast, en það er eimnitt tilgangurinn, þegar gefið er
nokkuð eptir af afgjaldinu, að jörðin þá verði endurbætt og rækt-
uð, svo hún verði jafngóð aptur. þar sem með svofelldu móti
getur verið nokkur efi á, hvort það sé nauðsynlegt eða jafnvel
hagfellt, að veita afgjaldslækkun, að minnsta kosti svo opt sem
gjört hefír verið í seinni tíð, verður stjórnarráðið að álíta það
hagfellt, að gjörð verði rannsókn í þessu tilliti, og mælumst vér
því til, að þér, herra landshöfðingi, leggið amtmanninum yfir
suðurumdæminu fyrir, að hann sjálfur lífci eptir fyrnefndu klaustur-
gózi yfirhöfuð og sérílagi eptir þeim jörðum, sem sagt er að
svo hafi skemmzt af sandfoki eða öðrum náttúruviðburðum, að
færð hafa verið niður afgjöldin; skal liann gjöra skýrslu um
þetta og lýsing á ástandi jarðanna, og jafnframt ef svo ber
undir gjöra uppástungu um ráðstafanir til þess að bæta þær.
þegar téð skýrsla er komin hingað ásamt með áliti því, sem
þér þykist hafa ástæðu til að bera upp um málið, skal það
Tib. nm stjórnarmál. III. 43.
1873.
13. ágúst.