Tíðindi um stjórnarmálefni Íslands - 01.01.1875, Side 727
TILSKIPUN UM SPARISJÓÐl.
719
búiö að stoína, mundi hafa mikiö gagn af þeim hlunuindum, sem
hér er verið að ræða um, og mundi hann þá, ef þessi hlunnindi
fengist, geta hækkað vöxtu af því fé, sem iagt er í hann, frá
3x/4 u/o til 3x/2 %.
þarsem nú alþingi eigi imfði borið upp neina uppástungu
um, að slík tilskipun, er veitti opinberum sjóðum og stofnunum
þau hlunnindi, sem getið er um í 3. lið frumvarpsins, kæmi út,
heldur að eins látið í Ijósi þá von, að stjórnin sæi svo um, að
eiunig aðrir sjóðir, en sparisjóðir, yrði aðnjótandi þessara hluuu-
inda, fannst stjórnarráðinu það gagnstætt því, sem segir í 4. gr.
í tilsk. 28. maí 1831, að láta slíka tilskipun koma út án þess
að frnmvarp til hennar áður væri lagt fyrir alþingi, enda væri
þessi aðferð með öllu ósamkvæm þeirri reglu, sem áður liefir
verið fylgt, og bæri álitsskjal alþingis með sér, að alþingi alls ekki
hafi búizt við, að tilskipun, er veitti opinberum sjóðum liin um-
getnu hlunnindi, kæmi út um leið og frumvarpið yrði gjört að
lögum. það atriði, sem hér kemur til yfirvegunar, er þá, hvort
nú skyldi fresta að veita sparisjóðunum hlunnindi þessi, þangað
til opinberir sjóðir gæti orðið þeirra aðnjótandi. Að áliti stjóru-
arráðsins verður að gæta þess, að það er öðru máli að gegna
um sparisjóði, en um opinbera sjóði og stofnanir, með því spari-
sjóðirnir ávallt verða að hafa peninga til fyrir höndum, til þess
þeir geti fengið lán, sem æskja þess, en þetta verður eigi heimt-
að af opinberum sjóðum, enda er það í sjálfu sér mjög efasamt,
hvort það sé rétt, að veita opinberum sjóðum, t. a. m. jafnaðar-
sjóðum amtanna og hjálparsjóðnum, sem beinlínis liggur undir
umsjón stjórnarinnar, heimild til þess að taka hærri vöxtu af
lánum, en lög leyfa einstökum mönuum. Með svofelldu inóti
virðist ekki vera næg ástæða til að fresta því, að veita spari-
sjóðum hin umgetnu hlunnindi, og það því síður, sem þau eru
mikilsvarðandi fyrir þá; stjórnarráðið varö því að álíta, að eigi
væri ástæða til að taka þessa uppástungu alþingis til greina, og
liið sama var og um hina uppástunguna, að fella úr niður-
iagið á fruinvarpinu; um þá uppástungu gat kouungsfulltrúi þess,
að hún væri sprottiu af þeirri ósk, seni alþing við umræð-
urnar um stjórnarbótarmálið áður liafði látið í ljósi, að hin æðsta
1874.
5. janúar.