Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1990, Blaðsíða 31

Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1990, Blaðsíða 31
í dæmi þessu hefur ekki verið tekið tillit til endurmats fastafjármuna samkvæmt íslenskum reikningsskilavenj- um og er það gert til einföldunar þannig að vinnureglur vegna þessara viðskipta komi skýrt fram. í íslenskum reikningsskilum ber að sjálfsögðu að endurmeta við- komandi eignir og afskrifa þær af endurmetnu verði. Hins vegar verður að framkvæma tvöfalt endurmat af þeirri vél sem seld er, annars vegar hjá kaupanda (M hf.) eins og hún hefði verið keypt að utanaðkomandi aðila. Hins vegar verður að endurmeta vélina eins og hún hefði aldrei verið seld og afskrifa að eldri stofni. Pað endurmat sem sá útreikningur gefur er það endur- mat sem samstæðan samþykkir og verður því að bak- færa í samstæðureikningi mismun á endurmati vélarinn- ar. Sama gildir um afskriftir. Bakfæra verður þær af- skriftir sem eru umfram þær afskriftir sem hefðu verið gjaldfærðar ef vélin hefði ekki verið seld. ÍSLENSKAR AÐSTÆÐUR VARÐANDI SAMSTÆÐUREIKNINGSSKIL. Almenn skilgreining. Islenskar reikningsskilaaðferðir eru frábrugðnar er- lendum aðferðum hvað varðar endurmat fastafjármuna og verðbreytingafærslu. Erlendis eru fastafjármunir í flestum tilvikum færðir til eignar á upphaflegu kostnað- arverði, en samkvæmt íslenskum aðferðum eru þeir endurmetnir og er endurmatsbreytingin færð í endur- matsreikning meðal eiginfjárliða í efnahagsreikningi. Verðbreytingafærslan á sér einnig mótbókun á endur- matsreikning. Slíkt endurmat hefur á ýmsan hátt áhrif á samstæðu- reikningsskil, en þarf þó ekki að skapa nein vandamál. Eins og fram hefur komið áður er lagt til að móður- félag færi eignarhluta sinn í dótturfélagi samkvæmt hlutdeildaraðferðinni, en samkvæmt þeirri aðferð á fjárfestingarreikningur móðurfélagsins alltaf að sýna hlutdeild þess í eigin fé dótturfélagsins. Hins vegar breytir endurmat fastafjármuna og verðbreytingar- færsla hjá dótturfélagi endurmatsreikningi þess og gerir um leið fjárfestingarreikning móðurfélagsins rangan. Til þess að leiðrétta fjárfestingarreikning sinn verður móðurfélagið að gera færslu í bókhaldi sínu sem færir upp fjárfestingarreikninginn um hlutdeild þess í endur- matsbreytingu dótturfélagsins. Mótbókun þessarar færslu er gerð á endurmatsreikning móðurfélagsins. Meðferð yfirverðs við kaup. Við kaup á eignarhluta í dótturfélagi er algengt að kaupverð eignarhlutans sé ekki í samræmi við bókfært verðmæti eigin fjár félagsins. í þeim tilfellum myndast yfirverð sem yfirleitt er til komið vegna mismunar á bókfærðu verði fastafjármuna og markaðsverði þeirra, svo og vegna kaupa á viðskiptavild, sem ekki er færð til eignar í bókhaldi viðkomand dótturfélags. Til þess að gæta fyllsta samræmis er eðhlegt að um- rætt yfirverð sé endurmetið í samræmi við annað endur- mat fastafjármuna og síðan afskrifað af endurmetnu verði. Viðskiptavild ber að endurmeta á sama hátt og af- skrifa á ákveðnu tímabili. Óskattlagt eigið fé. Við mat á verðmæti eigin fjár félags verður að taka tillit til óskattlagðs eigin fjár. Hægt er að nefna þrjá valkosti varðandi meðferð á óskattlögðu eigin fé: 1. Telja óskattlagt eigið fé til skuldar, en ekki eigin fjár. 2. Telja óskattlagt eigið fé til eigin fjár að fullu. 3. Skipta óskattlögðu eigin fé upp í skattskuld og eigið fé. Valkostur 1 hefur þann kost að hann er einfaldur í framkvæmd, en er að sama skapi ónákvæmur. Valkostur 2 er einfaldur í framkvæmd líkt og valkost- ur 1, þó er ef til vill of mikið að staðhæfa að óskattlagt eigið fé sé allt eigið fé, þar sem um skattkvöð er að ræða á því og komið getur til skattlagningar þess. Ef fé- lag er hins rekið með tapi á einhverju tímabili leysist óskattlagt eigið fé oft upp án þess að til skattlagningar komi. Einnig eru tilvik þar sem félög eiga veruleg yfir- færanleg skattaleg töp, en færa eigi að síður upp óskatt- lagt eigið fé. í slíkum tilfellum getur verið rétt að telja allt óskattlagt eigið fé til eigin fjár. Valkostur 3 er flóknastur í framkvæmd þar sem skipta þarf óskattlögðu eigin fé upp í skattskuld og eig- ið fé. Fræðilega er þessi aðferð réttust og gefur gleggst- ar niðurstöður um mögulega skattskuld félags og raun- verulegt verðmæti eigin fjár. Ástæða þess að óskattlagt eigið fé er nefnt í sam- bandi við samstæðureikningsskil er sú að nokkrir reikn- ingar innan óskattlagðs eigin fjár eru endurmetnir og er mótbókun þessa endurmats á endurmatsreikning. Af þessu leiðir að endurmat á óskattlögðu eigin fé hefur áhrif á þá færslu sem móðurfélag færir í bókhaldi sínu vegna endurmatsbreytingar dótturfélags. Einnig hefur mat á óskattlögðu eigin fé áh' f á verð- mæti eigin fjár félaga við kaup og taka verc ,r afstöðu til þess hvernig óskattlagt eigið fé skuli metið. í með- fylgjandi dæmi er valinn sá kostur að skipta óskattlögðu eigin fé upp í skattskuld og eigið fé. I þeim útreikningi er gert ráð fyrir 50% skatthlutfalli. Samstæðureikningur skv. íslenskum aðstæðum. Hér á eftir fer dæmi um samstæðureikningsskil sam- kvæmt íslenskum aðstæðum: Hinn 31. desember 1987 keypti M hf. 80% hlutafjár í 31

x

Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda
https://timarit.is/publication/1258

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.