Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2017, Blaðsíða 11

12 Helgarblað 8. september 2017fréttir
Fíklum greitt Fyrir
að próFa nýja leiki
Þ
etta er eins og dópsali sem
væri með nýtt dóp sem
aldrei hefði komið á mark­
að hér á landi. Hann myndi
boða dópistana í hópum heim
til sín og greiða þeim smáræði
fyrir að prófa nýja stöffið og fá álit
þeirra á því. Um leið myndu þeir
ánetjast og halda áfram að fylla
veski hans af peningum.“
Þannig komst viðmælandi
DV að orði eftir að honum var
boðið að prófa sjö nýja spila­
kassa hjá Íslandsspilum. Starfs­
menn Gallup heimsóttu níu spila­
sali yfir nokkurra daga tímabil til
að freista fólks, fá það til að prófa
nýja spilakassa sem Íslandsspil
hyggjast markaðssetja hér á landi
fyrir þeim sem stunda spilakassa
grimmt. Íslandsspil eru í eigu
Rauða krossins, Landsbjargar og
SÁÁ en þess ber að geta að SÁÁ
tekur að sér að „afeitra“ spilafíkla.
Ekki var auglýst opinberlega eftir
þátttakendum. Þátttakendur voru
fundnir með því að heimsækja
spilasali víðs vegar á höfuðborgar­
svæðinu „yfir marga daga“. Til að
verða gjaldgengur var nauðsynlegt
að spila grimmt fyrir háar fjárhæð­
ir en Gallup bauð fólki sem leggur
vanalega undir tugi eða hundruð
þúsunda í viku til að prófa sjö nýja
spilakassa. Þátttakendur fengu
fimmtán þúsund króna gjafabréf
í Smáralind fyrir að segja álit sitt
á spilakössunum eftir klukkutím­
ana tvo.
Þetta kemur fram á upptöku
sem DV hefur undir höndum.
Spilakassarnir eru geymdir í höfuð­
stöðvum Gallup í Glæsibæ og voru
þátttakendur boðaðir þangað eftir
að hafa svarað hversu mikla fjár­
hæð þeir leggja undir og hversu
oft þeir spila í kössum Íslands­
spila í viku hverri. Í ómerktum
höfuðstöðvum Gallup spilar fólk­
ið í hópum í rúman einn og hálfan
klukkutíma og segir svo álit sitt á
þessum nýju leikjum. Þannig fékk
hver og einn þátttakandi möppu
í hönd þar sem teknir voru fram
hinir nýju sjö leikir. Við hvern og
einn leik var síðan einkunnargjöf
þar sem þátttakendur voru beðnir
um að gefa leikjunum stig, frá einu
upp í fimm, og var til að mynda
spurt um hversu góðan bónusleik
hver og einn leikur bauð upp á,
hvernig hann kom þátttakendum
fyrir sjónir og hvernig tónlistin var
í umræddum leikjum. Mikið var
lagt upp úr því að ræða við þátt­
takendur um hvern og einn leik en
á meðan þeir spiluðu í kössunum
þá fylgdust framleiðendur leikj­
anna, sem komu meðal annars
frá Bandaríkjunum og Bretlandi,
með hverjum og einum í hljóði og
mynd úr öðru herbergi í höfuð­
stöðvum Gallup.
Spilafíkn hefur farið vaxandi á
síðustu árum en spilafíklar hafa
á síðustu árum stigið fram í fjöl­
miðlum og sagt að veikasta fólk
þjóðfélagsins sé á bak við gríðar­
legan hagnað Íslandsspila. Guð­
laugur Jakob Karlsson, spilafíkill
til fjörutíu ára, sagði í samtali við
Vísi í fyrra að 95 prósent þeirra
sem stunduðu kassana væru langt
leiddir spilafíklar og þeir væru um
átta þúsund. Vandinn væri falinn
og fólk skammaðist sín fyrir fíknina.
„Þetta veit ég eftir fjörutíu ára
reynslu af spilamennsku. Spilað
er fyrir rúma milljón á klukku­
tíma, velta er 25 milljónir á dag.
Það sem kemur í kassana. Þetta
er tap spilafíklanna. Þetta er
þungur baggi fyrir ekki fleiri að
bera. Þetta er allt okkar veikasta
fólk. Rónarnir niðrí bæ, ég þekki
þá persónulega, sem hafa komið
fram í viðtölum um áfengisvanda
sinn … þeirra vandi er fyrst og
fremst spilamennskan. Ekki vímu­
efnaneyslan. Þeir deyfa sársauk­
ann með áfengi.“
Falin myndavél í
höfuðstöðvum Gallup
Tveir blaðamenn DV höfðu sam­
band við Gallup undir fölsku flaggi
og kynntu sig sem áhugamenn
um spilakassa. Þeir sögðust spila
fyrir tugi þúsunda á dag fjórum
til fimm sinnum í viku og að þeir
eyddu frá þremur tímum upp í tólf
tíma í spilasalnum. Starfsmenn
Gallup vissu ekki að um blaða­
menn DV var að ræða. Tilgangur­
inn var að fá boð um að fá að taka
þátt í að prófa spilakassana og
fara með falda myndavél í höfuð­
stöðvar Gallup. Ein af spurningum
sem þurfti að svara var hvort þeir
eða einhver í fjölskyldunni starfaði
við fjölmiðla. Þá hefur DV einnig
undir höndum upptöku frá ónafn­
greindum heimildarmanni sem
óskaði eftir að prófa kassana.
„Það voru níu staðir sem voru
heimsóttir í marga daga, þannig
að ég þyrfti bara að kanna það.
Það er ekki eins og algjörlega öll­
um hafi verið náð. Við fórum á alla
staði þar sem Íslandsspil voru,“
sagði starfsmaður Gallup í sam­
tali við heimildarmann DV þegar
hann óskaði eftir að fá að taka þátt
í að prófa sjö nýja spilakassa sem
Íslandsspil stefna á að kynna fyr­
ir Íslendingum á næstunni. Ís­
landsspil er eins og áður segir í
eigu Landsbjargar, SÁÁ og Rauða
krossins. Hagnaður Íslandsspila er
mörg hundruð milljónir ár hvert.
Sögu spilakassa Íslandsspila má
rekja til ársins 1972 þegar Rauði
krossinn fékk leyfi til að reka svo­
kallaða tíkallakassa. Síðan þá
hefur mikið vatn runnið til sjávar
og spilakassar eru ein helsta tekju­
lind þessara félaga. Samhliða því
hefur fjöldi þeirra sem ánetjast
spilafíkn aukist en mörg þúsund
manns eiga við verulegan spila­
vanda að stríða. Í umfjöllun DV
frá árinu 2012 kom fram að rekja
mætti nokkur sjálfsvíg til spilafíkn­
ar. Fíkn í fjárhættuspil er misjöfn
en flestir fíklarnir spila í spilaköss­
um og eiga það sameiginlegt að
leggja undir stórar fjárhæðir.
Í umfjöllun DV frá því sama ári
var einnig rætt við Sigurjón Skær­
ingsson sem sagði reynslusögu af
spilafíkn og hvernig fikt við kass­
ana varð til þess að hann stal pen­
ingum úr bauk dóttur sinnar.
„Hún átti engar stórar upphæð­
ir í bauknum, en bara að ég hafi
gert það sýnir hvað ég gekk langt til
að ná í pening. Þarna var ég lagður
af stað í þessa vegferð sem endaði
með útskúfun alls staðar. Það end­
ar með því að allir hætta að taka
mark á þér og það vill enginn taka
mark á þér vegna þess að orðum
þínum er ekki treystandi,“ sagði
Sigurjón í samtali við DV en hann
ákvað að segja sögu sína því hann
vildi skilja skömmina eftir. „Það
er ekki skömm að þessu sjúkdóm.
Þetta er banvænn sjúkdómur
n Spilafíklar tilraunadýr hjá Rauða krossinum, Landsbjörg og SÁÁ
n Framleiðendur fylgdust með í hljóði og mynd n „Þetta er algjört helvíti“
Atli Már Gylfason
Kristjón Kormákur
skrifa
„Ég þyrfti að fá að
vita hve sirka oft
þú spilar þú í viku eða
mánuði. Spurningalisti
sem þarf að fara í gegn-
um. Okkur langar að vita
hvað þér finnst gott við
leikina. Við erum með sjö
nýja leiki sem við erum að
testa,“ sagði starfsmaður
Gallup.