Morgunblaðið - 07.03.2017, Blaðsíða 6

BAKSVIÐ
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Ekki er mikil ástæða til þess að loka
Heiðmörk fyrir bílaumferð, hvort
heldur er í vetrarríki eins og nú eða
þegar færi er betra. Þetta segir
Helgi Gíslason, framkvæmdastjóri
Skógræktarfélags Reykjavíkur.
Sem kunnugt er valt jeppabifreið á
Heiðmörk fyrir helgina og var tals-
verður viðbúnaður þá vegna hættu á
því að olía gæti borist í jarðveg og
valdið skaða á verndarsvæði vatns-
bóla Reykvíkinga sem þar eru. Bíl-
inn valt nokkuð fyrir neðan vatns-
bólin og segja kunnugir að því hafi í
raun og veru verið lítil hætta á að
olía færi í vatnsbrunnana.
Mengandi efni í jarðlög
Framkvæmdastjórn um vatns-
vernd á höfuðborgarsvæðinu sendi
vegna þessa frá sér tilkynningu þar
sem ökumenn voru beðnir um að
fara ekki akandi inn á vatnsvernd-
arsvæðið enda væri þæfingsfærð í
Heiðmörk. Akstur þar væri vara-
samur, því ef óhapp henti gætu
mengandi efni borist niður í jarðlög
hrauns með ófyrirséðum afleið-
ingum á þessu viðkvæma svæði.
Við þetta má svo bæta að í sjón-
varpsfréttum RÚV á sunnudag
sagði Árný Sigurðardóttir, fram-
kvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits
Reykjavíkur, að mikilvægt væri að
eftirlitið fengi heimild til þess að
loka vegum á Heiðmerkursvæðinu.
Umferð bíla væri ógn við vatns-
öryggi.
„Það er mjög sótt að Heiðmörk-
inni en ég tel mengunarhættuna af
umferð mjög ofmetna,“ segir Helgi
Gíslason. Hann bendir þar á að um-
ferð stærri bíla um svæðið sé lítil
sem engin og minni bílar beri sjald-
an slíkt magn mengandi efna að
vatnsbólum sé ógnað þótt óhöpp
verði. Gróður og skógar sem hafa
verið ræktaðir á svæðinu hafi jafn-
framt þétt moldarjarðveginn sem
sogi í sig og brjóti niður spilliefni.
„Umferðarskipulag og varnir er
leiðin sem á að fara en ekki að banna
og loka. Svo er þýðingarmikið að
vegirnir fái vetrarþjónustu og því
köllum við eftir. Nú nær hún aðeins
upp að Elliðavatnsbæ en þyrfti að ná
um alla Heiðmörk,“ segir Helgi.
Vatnsverndarsvæðið er nyrst á
Heiðmerkursvæðinu og þar skammt
frá liggur fjölfarinn vegur um svæð-
ið. Helgi Gíslason segir að þar mætti
til dæmis leggja dúk undir og við
veginn sem koma myndi í veg fyrir
að olía bærist þar niður. Einnig gæti
komið til greina að loka svæðinu á
nóttinni, en þá er helst á svæðinu sú
glæfraumferð sem vatnsóginni veld-
ur.
Víðfeðmum svæðum sé lokað
„Ef vatnsbólunum er ógnað þarf
að loka miklu víðferðmari svæðum
en Heiðmörk. Suðurlandsvegurinn
er hér rétt hjá, Hólmsheiðin, byggð
við Elliðavatn og fleira. Upptök
grunnvatnsins eru í Bláfjöllum og
þar er m.a. skíðasvæði og aksturs-
íþróttasvæði, með bílaumferð og til-
heyrandi mengunarhættu fyrir
vatnsbólin,“ segir Helgi Gíslason
sem ítrekar að Heiðmörk sé stórt
svæði og þurfi að vera bílfær. Enda
á milli, það er frá Suðurlandsvegi
suður í Vífilsstaðahlíð, séu um 15
kílómetrar og síðan ýmsir aflegg-
arar í lundi og rjóður.
Takmarkanir á göngufólk
„Þetta er vinsæll staður, enda
segja sérfræðingar Háskóla Íslands
að útivistargildi Heiðmerkur megi
virða á 40 milljarða króna. Hingað
kemur um hálf milljón gesta á ári og
mér segir svo hugur um að ef lokað
yrði fyrir bílaumferð myndu frekari
takmarkanir svo sem göngufólk
fylgja í kjölfarið. Með slíku væri úti-
vistar- og skógræktarfólk miklu
svipt.“
Mengunarhættan er ofmetin
 Heilbrigðiseftirlit vill loka Heiðmörk fyrir bílaumferð vegna hættu á vatns-
verndarsvæði  Ekki bönn og lokanir, segir skógræktarmaður  Útivistarsvæði
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Heiðmörk Vatnsverndarsvæðið er nyrst í skóginum og eigi að gæta fyllsta
öryggis þyrfti að loka umferð á mjög stóru svæði, segir Helgi Gíslason.
RAUÐHÓLAR
EL
LI
ÐA
VA
TN
Heiðmörk
Vatnsverndar-
svæði
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. MARS 2017
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Lamba-carpaccio, gerjaður hvít-
laukur, kalabrísk chiliolía, dill-crema
og engisprettur“ – svona hljómaði
þriðji réttur í sjö rétta Food & Fun-
veislu að hætti matreiðslumannsins
Julian Medina frá New York, en
hann sá um matarveislu á veitinga-
staðnum Apótekið við Austurstræti í
miðbæ Reykjavíkur. Áðurnefnd
skordýr voru hins vegar tekin af
matseðlinum að beiðni Heilbrigðis-
eftirlits Reykjavíkur.
„Við fengum tilmæli frá Matvæla-
stofnun um að stöðva þetta þar sem
innflutningur á engisprettum til
manneldis er bannaður,“ segir Óskar
Ísfeld Sigurðsson, deildarstjóri mat-
vælaeftirlits hjá Heilbrigðiseftirliti
Reykjavíkur, í samtali við Morgun-
blaðið, en kokkurinn bandaríski
flutti engispretturnar sjálfur hingað
til lands. „Svona innflutningur er
bara ekki leyfður samkvæmt okkar
löggjöf og því var þetta stoppað.“
Ekki á diskum Evrópubúa
Matvæli á borð við engisprettur
falla undir það sem kallast „nýfæði“
en um er að ræða hugtak yfir mat-
væli sem ekki voru hefðbundin
neysluvara í ríkjum Evrópusam-
bandsins fyrir 15. maí 1997 þegar
reglugerð Evrópuþingsins og -ráðs-
ins (EB) um ný matvæli og ný inni-
haldsefni í matvælum tók gildi.
Reglugerðin var innleidd hér á landi
30. október 2015.
„Til að hægt sé að flytja inn og
selja nýfæði þarf viðkomandi að
sækja um leyfi fyrir því,“ segir Grím-
ur Eggert Ólafsson, fagsviðsstjóri
hjá Matvælastofnun, en mikið hefur
verið fjallað um skordýr sem mat-
væli í ríkjum Evrópu að undanförnu
og þá einkum hvort neysla þeirra sé
örugg fyrir neytendur. Hefur meðal
annars verið rætt um hreinlæti við
framleiðslu skordýranna, hugsan-
legt ofnæmi, skaðleg áhrif óhóflegr-
ar neyslu kítíns og skaðleg eða eitr-
unaráhrif annarra efna sem finnast
náttúrulega í skordýrum.
Vinsælt í suðrænum ríkjum
Matreiðslumaðurinn Sigurður L.
Hall segir engispretturétti vinsæla í
suðrænum ríkjum á borð við Mexíkó.
„Í þessum löndum eru engisprett-
ur borðaðar – rétt eins og við borð-
um rækjur hér heima,“ segir hann
og bendir á að Julian Medina sæki
einkum innblástur sinn við matar-
gerð til uppvaxtaráranna í Mexíkó.
„Julian Medina er einn af stærri
kokkum New-York í mexíkóskri
matargerð og rekur þar mörg vinsæl
veitingahús sem öll eru afar virt,“
segir Sigurður og heldur áfram:
„Af hverju mega Íslendingar,
þjóðin sem borðar hrefnukjöt, hrúts-
punga, sviðakjamma, augu og súr-
mat, ekki smakka svona sérmeti frá
Mexíkó?“
Matarhátíðin Food & Fun var sett
í Hótel- og matvælaskólanum í MK í
Kópavogi 1. mars sl. og lauk henni
sunnudaginn 5. mars.
Engisprettur af matseðli
 Matreiðslumanninum Julian Medina bannað að bjóða upp á engisprettur á há-
tíðinni Food & Fun  Af hverju má ekki smakka sérmeti? spyr Sigurður L. Hall
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Opnunarhátíð Food & Fun var sett við hátíðlega athöfn 1. mars síðastliðinn í Menntaskólanum í Kópavogi.
Lostæti? Íslendingar verða að
sætta sig við skordýralausan mat.
„Það hefur verið fín veiði í dag,
þetta er stór og góð loðna og meira
af henni heldur en undanfarin ár,“
sagði Grétar Rögnvarsson, skip-
stjóri á Jóni Kjartanssyni SU, er
rætt var við hann síðdegis í gær.
Loðnuskipin voru þá að veiðum
norðvestan við Snæfellsnes og sagði
Grétar að eftir að birti í gærmorg-
un hefði loðnan þétt sig.
Þeir voru komnir með um 1.800
tonn í þremur köstum og voru að
dæla afla úr nót Álseyjar. Grétar
reiknaði með að sigla af stað heim
til Eskifjarðar í gærkvöldi, en álíka
langt var þangað hvort sem siglt
var norður eða suður fyrir land.
Hann sagðist reikna með að þessi
ganga ætti eftir um viku í hrygn-
ingu, en sagðist gera sér vonir um
vestangöngu miðað við hvað norsku
skipstjórarnir hefðu séð mikið af
loðnu fyrir norðan land, meðan
verkfall var á íslenska flotanum.
Öll áhersla er lögð á hrogna-
vinnslu, en mest verðmæti fást fyrir
fryst loðnuhrogn. Fulltrúar jap-
anskra kaupenda fylgjast með
framleiðslunni. aij@mbl.is
Morgunblaðið/Börkur Kjartansson
Vertíð Jón Kjartansson frá Eski-
firði, myndin er frá síðasta ári.
Fín veiði
og stór og
góð loðna
 Skipin norðvestur
af Snæfellsnesi
Stöðugildi fyrir flugvernd á Kefla-
víkurflugvelli, þar sem vopnaleit er
stærsti hlutinn, hafa næstum þre-
faldast frá árinu 2011. Í mannafla-
spá fyrir þetta ár er reiknað með
382 stöðugildum en árið 2011 voru
þau 142,9.
Að sögn Guðna Sigurðssonar,
upplýsingafulltrúa Isavia, sinna
þeir sem starfa við flugvernd eft-
irliti á flugvallarsvæðinu og
öryggisgæslu. Bæði er um að ræða
vopnaleit á farþegum og starfsfólki,
þar á meðal við öll hlið inn á flug-
völlinn sem m.a. verktakar nota.
Guðni telur að stöðugildin í ár eigi
að duga til sinna flugvernd á Kefla-
víkurflugvelli. Hann nefnir einnig
að aukin tækni með hraðari vélum
hjálpi til, þar á meðal vopnaleit-
arvélum með bökkum sem koma
sjálfkrafa til baka. Því þarf ekki
jafnmarga starfsmenn og áður til að
manna hverja línu.
Hann segir að Isavia gangi vel að
ráða fólk í flugvernd. „Við höfum
fengið fjölda umsókna. Þetta eru
góðar umsóknir og það gengur vel
að ráða,“ segir Guðni og bætir við
að það sé áskorun að fá nógu margt
starfsfólk vegna þeirrar fjölgunar
ferðamanna sem er spáð á næstu ár-
um. Mest eru það Íslendingar sem
eru ráðnir í flugvernd enda er gerð
þar krafa um íslenskukunnáttu.
Eruð þið að finna eitthvað af
vopnum? „Það er alltaf eitthvað en
þetta eru aðallega vasahnífar og
þess háttar.“ freyr@mbl.is
Þrefalt
fleiri við
vopnaleit
 Aukin tækni og
hraðari vélar