Freyr - 01.09.2006, Blaðsíða 5

Framleiðsla á kjúklingakjöti hefur vaxið
um 9% á ári síðan Finnland gekk í Evrópu-
sambandið. Árið 2005 nam framleiðslan
87 þúsund tonnum, sem er tvöföldun frá
árinu 1994. Framleiðsla á kalkúnakjöti hef-
ur fjórfaldast á undanförnum fjórum árum.
Framleiðsla eggja féll hins vegar um 20% á
síðustu tfu árum.
MIKIL FÆKKUN í
BÆNDASTÉTT OG STÆKKUN BÚA
Finnskur landbúnaður hefur tekið hröðum
breytingum á undanförnum árum. Fyrir
inngönguna í Evrópusambandið voru meira
en 100.000 bú í Finnlandi. Árið 2005 voru
69.000 eftir. Fækkun búa hefur numið 3%
á ári. Fækkunin hefur orðið meiri í sumum
búgreinum en öðrum. Sem dæmi hefur
kúabúum fækkað um nærri 7% á ári, sem
samsvarar helmingsfækkun á tímabilinu,
frá um 30.000 í um 15.000. Samhliða
þessu hafa búin stækkað. Meðalkúabúið
hefur t.d. stækkað úr 12 kúm í 20. Búum
hefur fækkað hraðast í Austur-Finnlandi en
hægast í Norður-Finnlandi.
Framleiðni hefur aukist í framleiðslu kjöts
og mjólkur á tímabilinu en staðið í stað í
-kornframleiðslu. Sama notkun aðfanga gaf
21% meiri mjólk af sér árið 2004 en árið
1995 og 17,5% meira svínakjöt.
Ljósmynd: Raisio
FRAMTÍÐARHORFUR í FINNSKUM
LANDBÚNAÐI FRAM TIL 2020
Ekkert bendir til þess að dragi úr fækkun
búa þegar til lengri tíma er litið. Þvert á
móti hvetur markaðurinn til enn meiri sam-
þjöppunar og aukinnar framleiðni. Haldi
fram sem horfir um fækkun búa munu
um 40.000 bú verða eftir árið 2020 í Finn-
landi. Af þeim munu einungis 6.000 stunda
mjólkurframleiðslu.
Einnig má gera ráð fyrir að landfræðileg
samþjöppun haldi áfram. Meðan ræktað
land mun haldast nær óbreytt í Vestur- og
Suður-Finnlandi munu breytingarnar verða
meiri í Norður- og Austur-Finnlandi.
Samkeppnisstaða finnsks landbúnaðar
kallar á umtalsverðar breytingar og fækkun
búa sem erfitt er að hafa áhrif á með
breytingum á landbúnaðarkerfinu. Tækni-
framfarir einar og sér stuðla að stöðugri
stækkun búa. Ný tækni eykur framleiðni,
lækkar framleiðslukostnað, eykur skilvirkni
og bætir nýtingu vinnuafls.
Stækkun framleiðslueininga að þeim
mörkum sem tæknin leyfir leiðir jafnframt til
vandamála. Breytingarnar valda búseturösk-
un og hafa áhrif á vinnumarkað, sérstaklega
í dreifbýli. Samþjöppun landbúnaðarfram-
leiðslunnar gerir framleiðsluna viðkvæmari
fyrir ófyrirséðum áföllum og getur leitt til
staðbundinna umhverfisvandamála.
Samt sem áður er líklegt að aðgerðir
sem draga úr þessari þróun séu kostnað-
arsamar og á endanum hættulegar fyrir
landbúnaðinn sjálfan, þar sem þær draga
úr samkeppnishæfni hans. Vegna félags-
legs mikilvægis landbúnaðar er nauðsyn-
legt að tryggja samkeppnishæfni hans svo
tilvist hans og þar með félagslegt hlutverk
sé tryggt.
5