Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2018, Síða 8

8 9. mars 2018fréttir
Á
Hellisheiði, á stað sem heitir
Flengingabrekka í Hvera­
dal, stóð lítið hrörlegt hús
sem sett var saman úr
kassatimbri og torfi og laust við öll
nútímaþægindi. Þar bjuggu hjón á
sjötugsaldri, Blómey Stefánsdóttir
og Óskar Magnússon, á árunum
1973 til 1984 og ófu myndir af þjóð­
skáldum og stjórnmálamönnum.
Saga þeirra er um margt dæmigerð
fyrir íslenskt samfélag framan af 20.
öldinni. Þau komu úr stórum syst­
kinahópi, ólust upp við fátækt og
lifðu í henni alla ævi. En þegar að
er gáð er saga þessara alþýðulista­
manna langt frá því hefðbundin.
Ásdís Halla Bragadóttir, barnabarn
Blómeyjar og stjúpbarnabarn Ósk­
ars, ræddi við DV.
„Að fara í heimsókn til þeirra
sem barn var líkt því að fara aftur í
tímann. En ég áttaði mig ekki strax á
því að þetta var rosalega óvenjulegt.
Ég hélt að sumir byggju bara svona.
Þarna var ekkert rafmagn, rennandi
vatn, klósett, sími eða neitt. Þau áttu
eina kolaeldavél, það var tæknin.
Þarna voru nokkur heimasmíðuð
húsgögn eins og einn ruggustóll
umvafinn teppum sem þau höfðu
ofið. Rúmin voru einhverjar spýtur
sem afi klastraði saman með skinni
af geitum sem þau höfðu slátrað.“
„Viltu koma með mér
og verða stúlkan mín?“
Blómey, gjarnan kölluð Lóa, var
fædd árið 1914 inn í fjórtán syst­
kina hóp á Austfjörðum. Lengst
af bjó fjölskyldan á Reyðarfirði en
þaðan flutti Blómey ung því henni
fannst þrengslin of mikil, bæði
á heimilinu og firðinum. Hana
dreymdi um að verða pipar mey,
laus við ofríki karlmanna og eng­
um háð. Þetta sagði hún við vin­
konur sínar sem voru sama sinnis.
En Blómey fór til Siglufjarðar þar
sem hún eignaðist dótturina Sig­
ríði, kölluð Bebba, með manni sem
bjó í sama húsi árið 1939. Þá flutti
einstæð móðirin til Kópaskers þar
sem hún tók að sér heimilishjálp
hjá lækni staðarins.
Óskar fæddist í Þistilfirði í
Norður­Þingeyjarsýslu árið 1915,
eitt af fjölmörgum óskilgetnum
börnum alræmds flagara sem kall­
aður var Merar Mangi. Hann nam
búfræði við Hvanneyri og vildi
hefja búskap en kreppan gaf ekk­
ert rými fyrir það. Óskar var vetur­
maður á bæ í Þingeyjarsýslu þegar
hann kynntist Blómey á dansleik á
Kópaskeri.
„Viltu koma með mér og verða
stúlkan mín?“ spurði Óskar og brá
Blómey við þessa hispurslausu
bón. Hún neitaði en hann gekk á
eftir henni næstu daga. Fór svo að
í eitt skiptið bauð hún honum upp
í rúm til sín á læknisheimilinu.
Uppi var fótur og fit þegar læknis­
hjónin komu að og sáu Óskar nak­
inn. Sagði Óskar þá að Blómey væri
stúlkan sín og myndi ljúka vistinni
þá þegar. Blómey neitaði því ekki
og hófst þá sambúð þeirra sem átti
eftir að vara í meira en hálfa öld.
Ofbeldissamband
Blómey og Óskar giftu sig í Dóm­
kirkjunni í kyrrþey að viðstöddum
Bjuggu í kofa á Hellis-
Heiði frá 1973 til 1984
n Ofbeldissamband í hálfa öld n Engin nútímaþægindi n Skapofsaköst afa
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is „Þá sat amma í
baðkarinu, kapp-
klædd, með skrúbb og
var að þvo fötin utan
á sér. Hún hafði aldrei
farið í bað og vissi ekkert
hvernig ætti að gera það.
6. júlí 1975
„Ég óskaði mér
fjallgöngu í
afmælisgjöf og
amma og afi létu
það eftir mér.“
Mynd Úr einKasafni
Ásdís Halla
Bragadóttir
„Á þessum
tíma var engin
umræða um
ofbeldissam-
bönd, ekkert
kvennaathvarf
eða stuðningur.“