Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2018, Side 62

62 9. mars 2018
Gunnlaugur Jónsson náði að bóka Jordan Peterson til landsins örfáum vikum áður en
hann sló algjörlega í gegn
F
yrir aðeins tveimur árum
hafði varla nokkur maður
heyrt minnst á kanadíska
sálfræðiprófessorinn Jord­
an Peterson. Nú hefur bók eftir
hann skotist á topp listans yfir
vinsælustu bækur Amazon, millj­
ónir horfa á myndböndin hans á
YouTube á hverjum degi og hann
hefur skapað sér sess sem einn
dáðasti, og um leið umdeildasti,
fræðimaður heims.
Peterson er væntanlegur til
landsins í sumar þar sem hann
mun halda fyrirlestur í tengslum
við bókina 12 rules for life – an
antidote to chaos, en sú er einmitt
á metsölulistanum um þessar
mundir og væntanleg í íslenskri
þýðingu innan skamms.
Í þessari óvanalegu og gríðar­
vinsælu sjálfshjálparbók fjallar
Peterson meðal annars um hvað
taugakerfi venjulegs humars get­
ur sagt okkur um samhengi þess
að rétta úr kútnum og ná árangri
í lífinu. Hann útskýrir hvers vegna
Egyptar til forna vegsömuðu
hæfileika manneskjunnar til að
veita athygli, hvernig fólk villist af
leið þegar það fyllist biturð, hroka
og hefndarþorsta og ástæðu þess
að maður ætti alltaf að klappa ketti
sem maður rekst á úti á götu.
Tengingar Jordans Peterson
sameina á margan hátt forna
visku goðsagna og ævintýra og
nýjustu rannsóknir vísindanna
en hann leitar meðal annars í
kenningar Carls Jung og Josephs
Campbell og er undir áhrifum frá
hugsuðum og heimspekingum
á borð við Friedrich Nietzsche,
Aleksandr Solzhenitsyn og Fyodor
Dostoyevsky.
Býður rétttrúnaðar-
fólkinu Byrginn
Gunnlaugur Jónsson fram­
kvæmdastjóri er meðal þeirra
fjölmörgu sem hafa hrifist af lífs­
speki og kenningum Peterson en
hann skipulagði komu Peterson
til landsins og stendur fyrir við­
burðinum sem fer fram í Silfur­
bergi í Hörpu þann 4. júní. Gunn­
laugur má teljast bæði spáskyggn
og heppinn að hafa náð að bóka
hann í tæka tíð enda hafa vin­
sældir hans aukist með ótrúlegum
hraða. Peterson er bókaður marga
mánuði fram í tímann og slegist er
um viðtöl við hann.
Sjálfur segist Gunnlaugur
hafa uppgötvað fræðimanninn á
YouTube og segist hafa verið fljót­
ur að átta sig á að þarna fór gegn­
heill og góður gáfumaður.
„Ég sá fljótt að hann er alveg
gegnheill og ekta á margan hátt.
Maður sér það á mörgu. Hann
hefur til dæmis ekki kiknað und­
an álaginu sem hefur verið á hon­
um að undanförnu, hann vandar
sig alltaf í viðtölum, hlustar og
ígrundar svörin sín vel og veit hvað
hann er að tala um. Þekkir sitt svið.
Hann talar af mikilli dýpt og sýn­
ir gríðarlegt hugrekki og staðfestu
í því hvernig hann stendur af sér
ósanngjarnar árásir þeirra sem
telja sig vera honum ósammála,“
útskýrir Gunnlaugur og bætir við
að Jordan hafi einna helst verið
umdeildur fyrir að bjóða pólitísk­
um rétttrúnaði byrginn.
„Hann hefur verið sakaður um
þröngsýni, karlrembu og kreddu­
skap en ekkert af því stemmir við
það sem hann hefur raunveru­
lega fram að færa. Hins vegar hef­
ur hann ögrað rétttrúnaðarstefnu í
skoðunum mjög mikið enda segir
hann fyrirbærið stórhættulegt og
tengir meðal annars við alræðis­
hyggju sem getur haft mjög alvar­
legar neikvæðar afleiðingar í för
með sér. Svo tel ég líka að hann
sé umdeildur, einfaldlega af því
hann er mjög áhrifaríkur. Fólk tel­
ur sig kannski vera honum mjög
ósammála en um leið og það
hlustar á hann sjálft, án milliliða,
þá heyrir það strax að hann er alls
ekki þröngsýnn kreddukarl heldur
auðmjúkur og áhugasamur um að
láta gott af sér leiða. Hann er jafn­
framt mjög athugull hlustandi og
hikar ekki við að skipta um skoðun
ef hann telur að fólk hafi einhvern
sannleika fram að færa. Þegar fólk
finnur að það hafi kannski haft al­
veg rangt fyrir sér með hann, þá
verður það stundum reitt enda
verður hver sannleikanum sár­
reiðastur.“
Með yfir eina Milljón
fylgjenda á youtuBe
Eins og áður segir uppgötvaði
akademísk rokkstjarna Þessi 55 ára
gamli sálfræðiprófessor frá Kanada er talinn
vera sá sem hefur komist næst því að vera
akademísk rokkstjarna á internetinu.
gunnlaugur jónsson
Heillaðist af lífsspeki og
kenningum Jordans Pet-
erson og skipulagði komu
hans til landsins. [mynd:
Eva Björk fyrir VB]
Sálfræðiprófessor sem býður
pólitískum rétttrúnaði byrginn
Margrét H. gústavsdóttir
margret@dv.is
„Ein af hans
allra frægustu
setningum segir mönn-
um að taka til í her-
berginu sínu og eins og
það hljómar nú hvers-
dagslega og leiðinlega
þá virðist sá boðskap-
ur; að axla ábyrgð á
lífi sínu og koma því í
reglu, eiga mikið erindi
við fólk í dag.
Gunnlaugur Jordan Peterson á
YouTube. Hann byrjaði á að horfa
á eitt stutt myndband en síðan
segist hann vera kominn upp í
meira en hundrað klukkustundir
af efni; fyrirlestra, viðtöl, samtöl,
kúrsa og erindi.
„Maps of meaning eru til
dæmis frábærar upptökur úr fyrir­
lestrum sem Peterson hélt við há­
skólann í Toronto og þær taka
marga klukkutíma. Í þessum kúrs­
um fjallar hann meðal annars
um erkitýpur Jungs og tengir þær
við nýlegri rannsóknir um mark­
miðasetningar, persónuleikasál­
fræði og fleira. Hann kemur einnig
inn á alræðishugsun af ýmsu tagi
og tengir þar meðal annars við
Disney­myndina um Gosa. Í raun
er þetta svo umfangsmikið að það
er ekki hægt að orða það í stuttu
máli og því um að gera fyrir áhuga­
sama að kíkja sjálfir á YouTube.
Hópurinn sem fylgir honum þar
hefur stækkað mjög hratt upp á
síðkastið og nú er hann með um
eina milljón áskrifendur sem er á
við ríkissjónvarpsstöðvar í mörg­
um löndum,“ segir Gunnlaugur og
bætir við að Peterson hafi afsann­
að allar kenningar um að mynd­
bönd á YouTube þurfi nauðsyn­
lega að vera stutt til að fólk haldi
athyglinni.
„Hann er yfirleitt að tala í svona
einn til tvo klukkutíma í þessum
myndböndum og fólk virkilega
hlustar enda höfðar efnið mjög
sterkt til margra. Sjálfur segir hann
að honum hafi komið skemmti­
lega á óvart hvað fólk leggur mik­
ið við hlustir þegar hann fer að tala
um persónulega ábyrgð, – en það
fyrirbæri er í raun rauði þráðurinn
í metsölubókinni um lífsreglurnar
12. Ein af hans allra frægustu setn­
ingum segir mönnum að taka til
í herberginu sínu og eins og það
hljómar nú hversdagslega og
leiðinlega þá virðist sá boðskapur;
að axla ábyrgð á lífi sínu og koma
því í reglu, eiga mikið erindi við
fólk í dag.“