Morgunblaðið - 10.10.2017, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. OKTÓBER 2017
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Bob Corker, einn af atkvæðamestu
þingmönnum repúblikana í öldunga-
deild Bandaríkjaþings, hefur gagn-
rýnt Donald Trump forseta og sagt
að glannalegar hótanir hans við önn-
ur ríki geti skapað hættu á „þriðju
heimsstyrjöldinni“.
Corker, sem er formaður utan-
ríkismálanefndar öldungadeildar-
innar, gagnrýndi framgöngu
Trumps í Hvíta húsinu í viðtali við
The New York Times og sagði að
engu væri líkara en forsetinn teldi
sig vera að stjórna raunveruleika-
þætti í sjónvarpi. „Hann veldur mér
áhyggjum,“ hefur blaðið eftir þing-
manninum. „Hann hlýtur að vera
áhyggjuefni fyrir þá sem bera um-
hyggju fyrir landi sínu.“
Mjög sjaldgæft er að svo atkvæða-
mikill þingmaður Repúblikana-
flokksins gagnrýni forseta úr röðum
repúblikana svo harkalega í fjölmiðl-
um.
Sakar forsetann um ósannindi
Orðasenna flokksbræðranna
tveggja hófst á sunnudagsmorgun
þegar Trump veittist að þingmann-
inum með tísti á samskiptamiðlinum
Twitter. Corker hafði ákveðið að
gefa ekki kost á sér til endurkjörs í
þingkosningunum á næsta ári og
Trump tísti á Twitter að ástæðan
væri sú að þingmaðurinn hefði ekki
„hugrekki til að bjóða sig fram“ án
stuðnings forsetans. „Bob Corker
sárbað mig um að styðja sig til
endurkjörs í Tennessee. Ég neitaði
því og hann hætti við framboð (sagð-
ist ekki geta sigrað án stuðnings
míns).“
Forsetinn skrifaði einnig að Cork-
er hefði sóst eftir því að verða utan-
ríkisráðherra áður en ríkisstjórnin
var mynduð en kvaðst hafa neitað að
tilnefna hann í embættið. Trump
sagðist þess vegna vera fyllilega
viðbúinn því að þingmaðurinn hefði
neikvæð viðhorf til stefnu stjórnar-
innar.
Corker svaraði þessu skömmu síð-
ar á Twitter og sakaði forsetann um
lygar. „Ég veit ekki hvers vegna for-
setinn fer með ósannindi á Twitter,“
tísti Corker. „Það er synd að Hvíta
húsið skuli vera orðið að fullorðins-
dagheimili. Greinilegt er að einhver
missti af vaktinni sinni,“ sagði þing-
maðurinn og gaf til kynna að nán-
ustu samstarfsmenn forsetans í
Hvíta húsinu þyrftu að skiptast á um
að gæta þess að hann gerði ekkert af
sér.
Áður hafði Corker látið í ljós
stuðning við þrjá embættismenn
sem hann telur að hafi komið í veg
fyrir „glundroða“ í Bandaríkjunum í
forsetatíð Trumps, þá Rex Tillerson
utanríkisráðherra, James Mattis
varnarmálaráðherra og John Kelly,
skrifstofustjóra Hvíta hússins.
Corker studdi Trump í kosninga-
baráttunni á síðasta ári en hermt er
að samskipti þeirra hafi tekið að
versna í ágúst þegar þingmaðurinn
gagnrýndi ummæli forsetans um of-
beldi hvítra kynþáttahatara, þeirra á
meðal nýnasista, í Charlottesville í
Virginíuríki. Repúblikanar eru með
nauman meirihluta í öldungadeild-
inni og líklegt er að Trump þurfi á
stuðningi Corkers að halda í vetur,
einkum þegar tekist verður á um til-
lögur repúblikana um skattalækkan-
ir. Corker hefur sagt að hann greiði
ekki atkvæði með neinum skatta-
breytingum sem verði til þess að
fjárlagahallinn aukist.
Óttast að
Trump valdi
heimsstyrjöld
 Atkvæðamikill repúblikani í öldunga-
deildinni gagnrýnir forsetann harkalega
Keppnisbíll Tokai-háskóla í Japan þeysist í áttina að
Tennants Creek í Ástralíu í kappakstri bíla sem knúnir
eru sólarorku. Bílunum er ekið alls 3.000 kílómetra í
kappakstrinum sem hófst í borginni Darwin á sunnu-
dag. Keppnin var fyrst haldin árið 1987 og síðast fyrir
tveimur árum þegar bíll frá Hollandi sigraði. Alls tekur
41 bíll þátt í kappakstrinum að þessu sinni á vegum há-
skóla og fyrirtækja víða um heim.
AFP
Sólarknúnir bílar í kappakstri
Nathalie Loiseau, Evrópumálaráð-
herra Frakklands, sagði í gær að
landið myndi ekki viðurkenna sjálf-
stæði Katalóníu ef héraðið lýsti yfir
aðskilnaði frá Spáni.
Angela Merkel, kanslari Þýska-
lands, ræddi málið í síma við for-
sætisráðherra Spánar, áréttaði
stuðning sinn við einingu landsins og
hvatti til samningaviðræðna sem
samræmdust spænsku stjórnar-
skránni.
Carles Puigdemont, forseti hér-
aðsstjórnar Katalóníu, áréttaði að
niðurstaða atkvæðagreiðslu, sem
fram fór 1. okóber, réttlætti yfirlýs-
ingu um sjálfstæði héraðsins þótt
stjórnlagadómstóll Spánar hefði úr-
skurðað að hún væri brot á stjórnar-
skrá landsins. Puigdemont gaf til
kynna á sunnudag að hann myndi
lýsa yfir sjálfstæði héraðsins ef ríkis-
stjórn Spánar hafnaði samningavið-
ræðum við leiðtoga héraðsins.
Mariano Rajoy, forsætisráðherra
Spánar, hefur hafnað samningavið-
ræðum nema leiðtogar Katalóníu
falli frá kröfunni um sjálfstæði.
Rajoy sagði á sunnudag að hann léði
máls á því að svipta Katalóníu sjálf-
stjórnarréttindum ef leiðtogar hér-
aðsins lýstu yfir sjálfstæði. Aðskiln-
aðarsinnar segja að það myndi auka
stuðninginn meðal Katalóna við
sjálfstæðisyfirlýsingu. Fréttaskýr-
endur telja að ef spænska stjórnin
leysir upp þing og héraðsstjórn
Katalóníu leiði það til fjöldamótmæla
og hugsanlega óeirða í héraðinu.
Um 90% þeirra sem tóku þátt í at-
kvæðagreiðslunni studdu sjálfstæði
og kjörsóknin var 43%. bogi@mbl.is
Myndi ekki viðurkenna
sjálfstæði Katalóníu
 Frakkar og Þjóðverjar árétta stuðning við einingu Spánar
Bandaríski hagfræðingurinn Richard Thaler, prófessor
við Chicagoháskóla, hlýtur Nóbelsverðlaunin í hagfræði í
ár fyrir framlag sitt til atferlishagfræði. Hann hefur verið
brautryðjandi í greininni og skrifað fjölda bóka um efnið.
Í tilkynningu á heimasíðu Nóbelsverðlaunanna segir að
Thaler hafi gegnt mikilvægu hlutverki í því að brúa bilið
milli hagfræði og sálfræði. „Með því að kanna afleiðingar
takmarkaðrar skynsemi, félagslegrar mismununar og
skorts á sjálfstjórn hefur hann sýnt fram á hvernig þessir
eðlisþættir hafa áhrif á ákvarðanir einstaklinga og þróun-
ina á mörkuðum,“ sagði í yfirlýsingu frá dómnefndinni.
„Niðurstöður rannsókna hans og fræðilegar kenningar hans hafa átt ríkan
þátt í að skapa hina nýju og sívaxandi grein atferlishagfræðinnar sem hefur
haft djúpstæð áhrif á mörg svið hagfræðilegra rannsókna og efnahags-
stefnu.“
BRAUTRYÐJANDI Í ATFERLISHAGFRÆÐI HEIÐRAÐUR
Richard Thaler fær Nóbelinn í hagfræði
Richard Thaler
Saksóknarar í Tyrklandi hafa skipað tyrkneskum starfs-
manni skrifstofu ræðismanns Bandaríkjanna í Istanbúl
að mæta til yfirheyrslu vegna meintra tengsla hans við
klerkinn Fethullah Gülen sem er í útlegð í Bandaríkj-
unum. Tyrkir hafa krafist þess að Gülen verði fram-
seldur til Tyrklands vegna ásakana þeirra um að hann
hafi staðið fyrir valdaránstilraun í landinu í fyrra.
Tyrkneskir fjölmiðlar sögðu í gær að handtöku-
tilskipun hefði verið gefin út á hendur starfsmanni
ræðismannsins. Eiginkona og barn hans hefðu verið
handtekin vegna gruns um að þau væru félagar í sam-
tökum Gülens. Nokkrum dögum áður var annar tyrkneskur starfsmaður
ræðismannsins dæmdur í gæsluvarðhald vegna ásakana um að hann tengd-
ist Gülen. Handtaka hans varð til þess að bandaríska sendiráðið í Ankara
hætti að gefa út vegabréfsáritanir um óákveðinn tíma til tyrkneskra ríkis-
borgara sem vilja ferðast til Bandaríkjanna. Ríkisstjórn Tyrklands svaraði
með því að stöðva útgáfu vegabréfsáritana til bandarískra ríkisborgara.
ÞJARMAÐ AÐ STARFSMÖNNUM RÆÐISMANNS Í ISTANBÚL
Grunaðir um tengsl við Fethullah Gülen
Fethullah Gülen