Fréttablaðið - 20.09.2018, Page 4

Alþingi Skiptar skoðanir eru
meðal þingmanna í stjórnarand-
stöðu um fyrirhugaðan þjóðarsjóð
sem kominn er til kynningar á vef
Stjórnarráðsins. Hugmyndin er að
komið verði á fót varúðarsjóði til
að mæta fátíðum efnahagslegum
skakkaföllum til dæmis vegna vist-
kerfisbrests og náttúruhamfara
sem valdi ríkissjóði verulegum fjár-
hagslegum skaða. Sjóðurinn verði
fjármagnaður með framlögum úr
ríkissjóði, jafnháum nýjum tekjum
orkuvinnslufyrirtækja í ríkiseigu.
Samþykki Alþingis þurfi til að veita
megi fé úr þjóðarsjóði til ríkissjóðs.
„Við hefðum talið að við núver-
andi aðstæður sé mikilvægast að
greiða niður skuldir vegna þess að
vextir af lánunum eru væntanlega
hærri en ávöxtun af svona sjóði,“
segir Logi Einarsson, formaður
Samfylkingarinnar. Logi segir rétt
að skoða hugmyndina með opnum
huga en hugmyndafræðin að baki
skipti máli og hvaða leið verði
farin.
„Norðmenn eru að greiða í sjóð
arð af auðlind sem er takmörkuð
og mun klárast fyrr eða síðar. Ég
er hins vegar þeirrar skoðunar að
auðlindatekjur af raforku til dæmis,
sem er endurnýjanleg, eigi að fara í
niðurgreiðslu skulda og uppbygg-
ingu á samfélagslegum innviðum.“
Hann segir einnig óljóst hvort
um arðgreiðslur verði að ræða eða
auðlindatekjur eins og í Noregi.
„Ef svo er þá ættu einkafyrirtæki
náttúrulega líka að leggja sitt af
mörkum.“
Björn Leví Gunnarsson, Pírötum,
talar á svipuðum nótum. „Af hverju
eru bara orkuvinnslufyrirtækin
nefnd, af hverju er orkan eina auð-
lindin sem á að fjármagna þennan
sjóð?“ spyr Björn Leví og telur rétt-
ara að heimilin fari að fá einhvern
ávinning af því að búið sé að greiða
niður lán við uppbyggingu orku-
vinnslu. „Af hverju ekki frekar að
lækka aðeins orkugjöld heimilanna
og fá eitthvað inn af auðlindagjöld-
um frá sjávarútveginum á móti til
að tryggja fjármögnun sjóðsins?“
Í kynningunni um sjóðinn kemur
fram að afmarkaðan hluta ráðstöf-
unarfjár sjóðsins eigi að nota til
eflingar nýsköpunar og uppbygg-
ingar hjúkrunarrýma. Þetta gagn-
rýnir Þorsteinn Víglundsson, þing-
maður Viðreisnar. Hann segir þessi
verkefni vissulega mikilvæg en þau
eigi að fjármagna í fjárlögum hvers
árs en ekki úr varasjóðum.
„Við erum í hápunkti hagsveifl-
unnar, tekjur ríkissjóðs að sama
skapi í hápunkti, en engu að síður
þarf ríkisstjórnin að ganga á vara-
sjóð sem þennan. Það verður því
ekki betur séð en að þegar sé búið
að eyða stórum hluta þess fjár-
magns sem ætti að renna í sjóðinn.“
Þorsteinn segir Viðreisn engu
að síður fylgjandi stofnun sjóðsins
enda hugmyndin mjög í anda hug-
mynda síðustu ríkisstjórnar sem
Viðreisn átti hluta að.
adalheidur@frettabladid.is
Gagnrýnir að stjórnin gangi á
varasjóð á toppi hagsveiflunnar
Þorsteinn Víglundsson gagnrýnir að ráðstafa eigi fjármunum fyrir þjóðar-
sjóð í önnur verkefni en styður stofnun sjóðsins. Fréttablaðið/ErNir
Markmið lagasetningar um þjóðarsjóð
l Að byggja upp áfallavörn fyrir þjóðina þegar ríkissjóður verður fyrir
fjárhagslegri ágjöf í tengslum við meiri háttar ófyrirséð áföll á þjóðar-
hag.
l Að milda efnahagssamdrátt í kjölfar áfalls á þjóðarbúið.
l Að fjármunum sjóðsins verði einvörðungu varið til fjárfestinga erlend-
is, sem er til þess fallið að dreifa fjárhagsáhættu þjóðarbúsins.
l Að hafa með tíð og tíma jákvæð áhrif á mat á lánshæfi ríkissjóðs.
l Að tryggja sjálfstæði sjóðsins og armslengd frá stjórnsýslu og pólitísk-
um málefnum líðandi stundar.
l Að aðkoma Alþingis að úthlutunum úr sjóðnum til ríkissjóðs verði
tryggð.
l Að fylgja eftir áformum í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar um
stofnun þjóðarsjóðs og um að hluta af umræddum fjármunum verði
varið tímabundið til uppbyggingar á hjúkrunarrýmum og til að efla
nýsköpunarstarf atvinnuveganna.
Áform um þjóðarsjóð
sem ætlað er að mæta
fátíðum efnahagslegum
áföllum eru í kynningu
á vef Stjórnarráðsins.
Skiptar skoðanir meðal
þingmanna stjórnarand-
stöðunnar. Frekar eigi að
greiða niður skuldir, láta
heimilin njóta sterkrar
stöðu orkufyrirtækja og
sjávarútvegsfyrirtæki
eigi líka að leggja sitt af
mörkum.
KJARAMÁl Miðstjórn ASÍ hefur sent
frá sér ályktun þar sem fjárlagafrum-
varp næsta árs er sagt rýrt innlegg
í komandi kjaraviðræður. Frum-
varpið gefi ekki tilefni til bjartsýni
þrátt fyrir yfirlýsingar stjórnvalda
um aukna áherslu á félagslegan
stöðugleika.
Miðstjórnin bendir á að ASÍ hafi
undanfarin ár gagnrýnt stjórnvöld
fyrir að þyngja skattbyrði þeirra
lægst launuðu á meðan tekjuhærri
einstaklingar hafi notið skatta-
lækkana. Þá er það gagnrýnt að
húsnæðis- og vaxtabætur séu áfram
skertar þrátt fyrir alvarlega stöðu á
húsnæðismarkaði. – sar
Rýrt innlegg í
kjaraviðræður
aSÍ segir frumvarpið rýrt innlegg.
Fréttablaðið/SiGtrYGGUr ari
Alþingi Stjórnskipunar- og eftirlits-
nefnd fékk umboðsmann Alþingis
og fulltrúa velferðarráðuneytisins á
fund sinn í gær til að ræða skerðing-
ar á lífeyrisgreiðslum öryrkja vegna
fyrri búsetu erlendis.
Samkvæmt nýlegu áliti umboðs-
manns hefur verklag Trygginga-
stofnunar við útreikning á bóta-
rétti ekki verið í samræmi við lög
og reglur.
„Ég hef áhyggjur af því, eins og
umboðsmaður hefur verið að benda
á í sínum ársskýrslum, að það sé til-
hneiging í kerfinu að láta á hlutina
reyna. Borgararnir þurfi þannig að
leita réttar síns með tilheyrandi
kostnaði,“ segir Helga Vala Helga-
dóttir, þingmaður Samfylkingar og
formaður stjórnskipunar- og eftir-
litsnefndar. – sar
Bótaskerðingar
ræddar í nefnd
DÓMSMÁl Málflutningur í máli Ástu
Kristínar Andrésdóttur hjúkrunar-
fræðings, sem sýknuð var af ákæru
um manndráp af gáleysi í starfi, gegn
íslenska ríkinu fór fram í Landsrétti
í gær. Ásta krefst fjögurra milljóna
króna í miskabætur vegna brota-
lama í meðferð sakamálsins. Hér-
aðsdómur hefur áður sýknað ríkið
af kröfu Ástu.
Árið 2014 var Ásta ákærð fyrir að
hafa í október 2012 láðst að tæma
loft úr kraga barkaraufarrennu
þegar hún tók sjúkling á gjörgæslu-
deild úr öndunarvél og setti tal ventil
á umrædda rennu. Sjúklingurinn lést
skömmu síðar. Héraðsdómur sýkn-
aði Ástu af ákærunni þar sem rann-
sókn hefði verið ábótavant og að
ósannað hefði verið að henni hefði
láðst að tæma loftið úr kraganum.
Daginn eftir dauðsfallið var Ásta
kölluð á fund yfirmanna sinna og
gaf hún þar skýrslu um atvikið. Lög-
maður hennar nú byggir á því að á
þeim tímapunkti hafi sakamála-
rannsókn í raun hafist enda hafi
aðrar hugsanlegar dánarorsakir ekki
verið rannsakaðar vegna játningar
hennar á fundinum. Ekki hafi verið
gætt að réttindum sakbornings við
þá skýrslutöku. Þá hafi málið ekki
verið rannsakað til sektar eða sýknu
heldur aðeins til sektar.
Lögmaður vísaði þessu á bug og
sagði þetta sjálfstæða og lögmælta
rannsókn Landspítalans. Þá hafi
málið alla tíð verið rannsakað sem
játningarmál hjá lögreglu vegna
skýrslugjafar Ástu en framburður
hennar tók miklum breytingum
fyrir dómi. Málið hefði farið í annan
farveg hefði framburður hennar
verið á annan veg. Þá hefði hún ekki
sætt neinum þvingunarráðstöfunum
meðan á rannsókn stóð. Því væru
skilyrði sakamálalaga til greiðslu
bóta til þess sem borinn hefur verið
sökum ekki uppfyllt. – jóe
Ríkið krefst sýknu af bótakröfu hjúkrunarfræðings
Ásta krefst fjögurra
milljóna króna í miskabætur
2 0 . S e p t e M b e R 2 0 1 8 F i M M t U D A g U R4 F R é t t i R ∙ F R é t t A b l A ð i ð
2
0
-0
9
-2
0
1
8

0
4
:4
8
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
D
F
-3
8
A
C
2
0
D
F
-3
7
7
0
2
0
D
F
-3
6
3
4
2
0
D
F
-3
4
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
6
4
s
_
1
9
_
9
_
2
0
1
8
C
M
Y
K