Jökull


Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 18

Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 18
Símonarson and Leifsdóttir decades cold polar water from the East Greenland Current occasionally reaches the northwest Icelandic shelf (Stefánsson, 1994). If the conclusion is cor- rect that these species did not reach northern Iceland when the contemporaneous Máná Formation was de- posited, this might indicate that the East Icelandic Current did not transport them to the area. This cur- rent pattern indicates a considerable strengthening of the North Atlantic Current during marine isotope stage 31 and more intensified and faster formation of North Atlantic Deep Water (NADW) than during former deglaciation periods (cf. Jansen et al., 1990, Jansen and Sjøholm, 1991). This is reflected in a rapid shift of the Polar Front across the north coast of Iceland during the periodical shift of the front across the island into the Norwegian-Greenland Seas. When the sediments of the Höfði Member of the Búlandshöfði Formation were deposited, during the interglacial period that followed the glacial at 1.1 Ma, the marine gastropod thermophilic species Littorina littorea and Nucella lapillus reached West Iceland, but they have not been recorded from the contem- poraneous Máná Formation on Tjörnes, North Ice- land. These species obviously came from the south or southeast when the clockwise warm Irminger Current along the south and west coast of Iceland was at least strong enough to keep the East Greenland Current from the coast. It was able to transport these species to western Iceland together with several other ther- mophilic littoral species such as the gastropodOnoba aculeus and the cirriped Semibalanus balanoides. Ap- parently, the current was not strong enough to carry them to the eastern part of northern Iceland, except for the tolerant bivalve Mytilus edulis. During the se- vere years of 1965-1971 the Irminger Current north of Iceland became mixed with colder water masses with reduced salinity from the East Icelandic Current (Stefánsson, 1994). This diminished the influence of the Irminger Current eastward along the north coast of Iceland and consequently it had almost completely lost its strength off the northeast and east coasts, and at the same time the sea temperatures decreased con- siderably. During the deposition of the Máná Forma- tion the conditions might have been similar to those in 1880-1920 before N. lapillus and the bivalve Zir- faea crispata reached northern Iceland but were liv- ing along the west coast (cf. Áskelsson, 1935). Then the sea surface temperatures off northern Iceland were about 1.5!C lower than during the period 1920-1941, when the average annual sea temperature (10 years cycles) was 5!C (Stefánsson, 1969). In this context it should be borne in mind that long periods of abnor- mally high or low temperature in the atmosphere on a global scale will cause profound changes in the ocean and cannot be regarded merely as longer versions of short-lived local temperature anomalies. However, this migrational pattern indicates a further strength- ening of the North Atlantic Current during the initial stages of the interglacial period at 1.1 Ma (MIS 31). GLOBAL AND SPATIAL SIGNALS IRD record from ODP site 907 on the Iceland Plateau shows a considerable decrease in ice-rafted mate- rial reflecting decreasing ice volume from isotope stage 32 to stage 31 (Jansen et al., 2000). The ben- thic foraminiferal oxygen isotope record from East- ern Equatorial Pacific site 849 further indicates a con- siderably increasing sea water temperature (Mix et al., 1995). From sedimentological and geochemical proxy records of sediment cores from the eastern Ice- landic Plateau, Helmke et al. (2003) concluded that the Matuyama Chron interglaciations MIS 17, 19, 27, and 31 reveal rather short full-interglacial episodes lasting only about 1-2 ka. Furthermore, they expe- rienced during certain intervals, such as MIS 11, 27, and 31, similar-surface temperatures that were equiv- alent to the recent surface water conditions. The carbonate data indicated enhanced surface water bio- productivity during these interglaciations, but in the Nordic seas such conditions are generally attributed to intervals with high potential heat transport via strengthening of the Norwegian Atlantic current (Fig- ure 1). It has been proposed (Broecker et al., 1985) that the oceanic circulation pattern has two stable states corresponding to interglacial conditions, contrasting with intensified and glacial conditions with a reduced production of North Atlantic Deep Water (NADW). The hypothesis of Broecker et al. has been somewhat modifiedwith addition of the third state, the “switched 16 JÖKULL No. 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.