Jökull


Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 3

Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 3
Reviewed research article Early Pleistocene molluscan migration to Iceland – Palaeoceanographic implication Leifur A. Símonarson and Ólöf E. Leifsdóttir Institute of Earth Sciences, University of Iceland, Askja, Sturlugata 7, 101 Reykjavík, Iceland email: leifuras@hi.is Abstract – Four marine molluscan species that migrated to Iceland during the deposition of sedimentary se- quences on the north side of Snæfellsnes, western Iceland, at about 1.1 Ma, are not living in Iceland today. Three of these species are arctic and reached the area during an Early Pleistocene deglaciation. The fourth is thermophilic and arrived during the following interglacial, together with several littoral species now living in Iceland. The arctic species probably migrated to Iceland from the west or northwest due to a southward shift of the cold and euhaline East Greenland Current to the Icelandic west coast. At that time the Polar Front was lying considerably south of Iceland, but then followed a periodic northward shift of the front. The fact that the arctic species did not reach northern Iceland at this time may indicate a rapid shift of the Polar Front across the north coast of Iceland that minimized the influence of the East Icelandic Current during the deglaciation. Several thermophilic littoral species that migrated to western Iceland during the following interglacial did not reach northern Iceland. They came from the south or southeast during strengthening of the warm Irminger Current. However, the current’s influence on the Icelandic north and northeast coasts was probably limited because of mixing with colder water masses with reduced salinity from the East Icelandic Current. Key words: Iceland, Early Pleistocene, molluscs, migration, ocean currents. INTRODUCTION Several marine molluscs living in shallow water have changed their area of distribution, especially during the Neogene. The bivalve taxodont species Portlandia arctica is a well-known example as its fossil occur- rence demonstrates repeated southward expansion of cold Polar Water along the North Atlantic and Pacific coasts during glaciations, as much as 2000 km south of its present southern boundary (Jessen et al., 1910; Símonarson et al., 1998). The migration of marine molluscs mainly takes place during their pelagic lar- val stages as the larvae are transported to new areas by ocean currents. Arctic species usually have a very short, or entirely lack, a pelagic larval stage of devel- opment, which probably slows their migration (Thor- son, 1936). However, it obviously does not prevent their migration, as demonstrated by P. arctica. The main oceanic circulation pattern around Ice- land (Figure 1) was probably established when the closing of the Central American Seaway caused a flow of surface water from the Pacific through the Bering Strait into the Arctic Ocean and induced a major mi- gration of Pacific molluscs to the North Atlantic and Iceland at 3.6 Ma (Backman, 1979; Haug and Tiede- mann 1998; Marincovich, 2000). Furthermore, the closing is supposed to have considerably increased the JÖKULL No. 57 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.