Jökull


Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 19

Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 19
Early Pleistocene molluscan migration to Iceland off” mode, with practically no deep water formation in the North Atlantic (Ramstorf, 2000). The carbon- ate record and IRD record from the Vøring Plateau have been used by Jansen et al. (1990) and Jansen and Sjøholm (1991) to access the record of glaciations in Scandinavia and the extent of NADW formation, and they have pointed out that the biogenetic carbonate productivity at present is related to the influx of warm Atlantic water into the Norwegian Sea. The North Atlantic Current carries warm, saline sea water past Iceland on its way to the Norwegian-Greenland Seas where it sinks and forms the NADW, which then flows back across the ocean ridges between Greenland and Scotland (Figure 1). Deep sea cores from the North Atlantic reveal a record of changes in ! 18O, !13C, and CaCO3 concentrations indicating linkage between ice volumes and shifting fronts between sea water masses and deep water formation (Ruddiman and MacIntyre, 1973; Raymo et al., 1990; Jansen and Sjøholm, 1991). According to Helmke et al. (2003), the western Ice- land Plateau shows moderate high IRD during certain late Matuyama interglaciations indicating that at this time the interglacial Polar Front was located closer to the Iceland Plateau than today and was even located over the Plateau. Then the Iceland Plateau was un- der influence of polar waters, which is in good ac- cordance with the conditions in northern Iceland dur- ing MIS 31 as described elsewhere in this paper. It has been concluded that the Polar Front between the surface water mass of the Labrador and Greenland- Norwegian Seas on the one hand and the warm At- lantic water on the other shifted northward during the Weichselian deglaciation (Ruddiman and MacIntyre, 1973). Furthermore, Eiríksson et al. (1993) have shown that the front shifted northward across Iceland into the Norwegian-Greenland Seas at 1.5 Ma during the deposition of the Svarthamar Member unit of the Breiðavík Group on the Tjörnes Peninsula, North Ice- land. The Polar Front was obviously shifted northward across Iceland into the Norwegian-Greenland Seas during deglaciation in Late Matuyama time, indicat- ing that the Greenland-Scotland Ridge did not form barriers for the North Atlantic Current at 1.1 Ma, as was the case at 1.5 Ma (cf. Eiríksson et al., 1993). It is considered that the shift was so rapid when the front passed northern Iceland that the cold water masses of the East Icelandic Current were not given the time to transport arctic species to North Iceland at the junc- tion of isotope stages 32 and 31. CONCLUSIONS During the Neogene the circulation pattern around Iceland changed repeatedly. New palaeontological data add to the sporadic record of Early Pleistocene climatic events preserved in sedimentary deposits of the Búlandshöfði Formation on the north side of the Snæfellsnes Peninsula, western Iceland and the Máná Formation of the Breiðavík Group on Tjörnes in northern Iceland. The sedimentation on Snæfellsnes took place in a sedimentary basin that was gradually filled up with sediments and volcanics from the east and southeast. The sediments of the Máná Formation were also deposited in a sedimentary basin. These two basins were contemporaneous for a while during the Early Pleistocene. Faunal assemblages in these sedi- ments, K/Ar dated to about 1.1 Ma, include serpulids, barnacles, gastropods, bivalves, and echinoids. Early Pleistocene migration of arctic molluscs to Iceland during the uppermost part of marine isotope stage 32 strongly indicates an eastward shift of the East Greenland Current to the Icelandic west coast while the Polar Front lay considerably south of Ice- land. Apparently the arctic species Tachyrhynchus erosus, Portlandia arctica, and Tridonta placenta did not reach northern Iceland at this time, probably be- cause of a rapid shift of the Polar Front across the Ice- landic north coast when the front passed the island. Therefore the cold water masses of the East Icelandic Current were not able to transport arctic species to the coasts of North Iceland at the junction of isotope stages 32 and 31. During the initial stages of the following inter- glacial (MIS 31) more thermophilic species migrated to western Iceland, and among them were the lit- toral gastropods Littorina littorea and Nucella lapil- lus. Most of these species did not reach northern Ice- land. They obviously came to the south and west coasts of Iceland during strengthening of the warm Irminger Current. However, its influence on the Ice- JÖKULL No. 57 17
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.