Jökull


Jökull - 01.01.2009, Síða 81

Jökull - 01.01.2009, Síða 81
Deglacial and Holocene sediment distribution in Hestvatn, South Iceland ronment and delivery paths to the lake. The multiple ridges between the north and south basins form possi- ble pinning points for the calving glacier terminating in the paleobay west of Hestfjall. This position of the glacier terminus explains the thick glacio-marine sed- iments only found in the south basin of the lake. In the southwestern part of the south basin a platform extends into the lake from the shore, possibly related to the delta on the south shore of the lake (Figure 1b). The delta probably formed in front of a glacier tongue that curved around Hestfjall into the paleoma- rine environment during the accumulation of seismic sub-unit IIa. The fan-like structure at the mouth of Krákulækur, is the only profound deltaic feature in the north basin. This correlates with the thickness distri- bution of seismic sub-unit IIIa, which axis of maxi- mum thickness points to a source around the inlet of Krákulækur. This may possibly have been the main inflow for the sediment-laden water forming the tur- bidites of seismic sub-unit IIIa. DISCUSSION A dynamic environment from a marine to a lacus- trine sedimentation The sediment record preserved in Hestvatn reflects a dynamic environment, which suggests a balance between glacial, marine and fluvial processes. The isopach maps of the seismic units demonstrate a shift of the main sediment pathways to the lake basin. Dif- ferences in the seismic units’ spatial distribution re- flect changes in the sediment source, mainly affected by deglaciation and the subsequent isostatic rebound, isolating the lake basin from the sea. The new sedi- ment cores reveal a succession of turbidites (seismic unit IIIa, hitherto unrecovered from Hestvatn), which allow re-interpretation of the seismic data. The asso- ciated seismic unit has a clear lower boundary - an erosional surface, and was deposited during an inter- val of only 600 years (Hannesdóttir, 2006). The seismic survey and the isopach maps of seis- mic units I and II demonstrate an environment domi- nated by a tidewater glacier that was pinned between the two sub-basins. Although the tidewater glacier in the north basin delivered substantial sediment to the southern basin, a sandy-gravelly ice-contact marine delta at the south end of the lake graded to 50 m a. s. l. suggests that some of the gravelly layers of seis- mic unit II in the south basin may have been sourced from another glacier tongue that curved around the east side of Hestfjall. This interpretation is supported by the platform in the southwest part of the south basin on the multibeam map. Longshore drift may have also contributed a substantial volume of sedi- ment to the south basin prior to isolation from the sea. Changes within seismic unit II indicate retreat of the glacier and subsequent isolation of Hestvatn as it changed into a lacustrine environment. A shift in sediment source is evident from the isopach maps, with the primary locus of sedimentation shifting from the south basin to the north basin as deglaciation pro- gressed (Figures 5 and 6). A succession of thick, distinctly graded sedimentary units interbedded with finely laminated sediment reflects the episodic input of turbidites associated with failures of ice dams up stream of Hestvatn. The timing of these turbidites co- incides with the retreat of the main Iceland Ice Sheet from the Kjölur highland area !80 km north of the Hestvatn basin (Figure 1a) and suggests their origin to be the results of repeated release of ice-dammed lakes (Kjartansson, 1964; Tómasson, 1993; Kaldal and Víkingsson, 1990). The turbidites were deposited as jökulhlaups in the newly established lake, and are not observed in the marine section of the sedimentary record. However, the preservation potential of flood deposits entering the sea is not high for modern day jökulhlaups (e.g. Maria et al., 2000), and jökulhlaups prior to isolation of Hestvatn may not be apparent. Isolation of the lake basin provides information on glacial rebound during last deglaciation. The rapid change in diatom flora from marine to freshwater as- semblages, recorded in the sediment cores (Hannes- dóttir, 2006), indicate rapid uplift, in accordance with the sensitivity of the Icelandic crust to glacial load- ing and unloading (Sigmundsson, 2006). According to lithological and diatom analysis the Hestvatn basin became isolated around 10.6 ka, hence sea level was at that time 50 m a. s. l. This data point adds to a set of a few dated sea level stands in south Iceland (Hjart- arson, 1988; Hjartarson and Ingólfsson, 1988; Geirs- JÖKULL No. 59 81
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.