Jökull - 01.01.2009, Qupperneq 119

Ferðir í Fjöll Suðursveitar
á stað í hamrabeltinu þar sem við töldum að fært væri
að komast upp. Hamrabeltið var samsett úr nokkrum
rákum og skriðum á milli, en efst var 15–20 metra
hátt klettabelti sem alls ekki var fært nema ef til vill á
einum stað. Við sáum að ef við kæmumst ekki þarna
upp þyrftum við að ganga fyrir endann á klettinum
og myndi það tefja okkur drjúga stund, hálfa til eina
klukkustund. Okkur tókt að klifra upp hamrabeltið og
létti okkur mikið að þurfa ekki að lengja leiðina með
því að fara inn allan dalinn til að komast upp úr hon-
um. Ofar tóku við snarbrattar skriður allt upp í hamra-
beltið sem var í egginni sjálfri, þá var komið í meira
en 1000 metra hæð.
Við slógum okkur fram skriðurnar meðan við
hækkuðumokkur og þegar við áttum eftir um hundrað
metra upp í eggina vorum við komnir austur að flug-
bröttu hamrastáli sem skilur að Mávatorfu og Leyni-
dal. Nokkru ofar sáum við að rák lá austur efst í flug-
inu og töldum ekki útilokað að við kæmumst hana yfir
í hnausana ofan viðMávatorfuna. Ef það tækist myndi
það spara okkur mikinn tíma og erfiði, komið var fram
yfir hádegi, við vorum tvisvar búnir að brölta í um
þúsund metra hæð í lausum skriðum og töldum okkur
ekki vera hálfnaða með leiðina sem fara þyrfti þennan
dag.
Það var eins og hundurinn skildi hvað við vorum
að tala um, hann fór rakleiðis upp að rákinni og skokk-
aði hana til austurs eins langt og við sáum. Það stóð
á endum að þegar við komum upp að rákinni þá er
hundurinn að koma til baka og er glaðlegur á svip. Það
merkti í mínum huga af fenginni reynslu að rákin væri
fær fyrir menn. Ég hafði oft notað hann til að kanna
leiðir í klettum og fjöllum og eins hafði ég notað hann
til að sýna fólki hvaða leið það átti að fara í klettum ef
ég þurfti að fara aðra leið sem ég treysti ekki óvönum
að fara. Við fórum eftir rákinni, hundurinn hafði rétt
fyrir sér, hér var ágætt að fara, en það var svolítið sér-
stök tilfinning að brölta örmjóa klettarák í um 1000
metra hæð og horfa niður þverhnípt hengiflugið 600
metra niður, steinn skrapp undan fótum og stuttu síð-
ar skall hann í jökulvatninu, langt langt niður í botni
dalsins.
Í Mávatorfu
Við komum eftir skamma göngu í skriðuhnausana of-
an viðMávatorfu og fórum þaðan nánast beint niður í
Torfuna sjálfa. Að vera kominn í Mávatorfu var ólýs-
anleg tilfinning. Hér hafði enginn maður stigið fæti
sínum í meira en hálfa öld, þetta var næstum því eins
og maður hefði sigrað í stórstyrjöld eða hér um bil
eins og maður hefði komist til tunglsins. Munurinn
á tunglinu og Mávatorfu var samt nokkur, umhverfið
gróðurvana og hrikalegt hefði vel getað verið á tungl-
inu, en Torfan sjálf gat vel verið af enn öðrum hnetti,
svo algjörlega var hún ólík öllu öðru sem ég hafði aug-
um litið.
Mávatorfa er í brattri fjallshlíð, vísar móti suðri,
hæð yfir sjávarmáli er u. þ. b. frá 450 metrum og að
600 metrum. Jaðrar torfunnar eru allvel grónir, en um
miðbik er torfan gróin betur en bestu tún í byggð. Flat-
armál þess hluta torfunnar sem best er gróinn áætl-
uðum við 1,5 hektara, en sjá mátti að gróður hefur
teygt sig nokkuð út frá jöðrum torfunnar, einkum til
vesturs. Eins hefur gróið nokkuð upp neðan við að-
altorfuna, heildar flatarmál gæti verið 3–4 hektarar.
Gróður var ótrúlega fjölbreyttur og gróskumikill, blá-
berjarunnarnir voru þaktir berjum og tóku þeir athygli
okkar í byrjun. Þegar rann af okkur mesta berjaæðið
þá fóru menn að dreifa sér um svæðið og kanna betur
gróðurfar og eins hvort ekki væri að finna einhverjar
vísbendingar um hvað orðið hafði um féð frá vetrin-
um áður. Við fundum fljótlega svæði miðja vegu í
torfunni austur við hamraflugið þar sem greinilegt var
að féð hafði haldið sig um veturinn. Áberandi bæli
og kindaskítur var á nokkru svæði, en ekki var hægt
að sjá að féð hefði barist við hagleysi því landið var
ekkert skemmt eins og venja er þegar fé heldur sig á
litlum bletti yfir veturinn. Engar vísbendingar fund-
um við um afdrif kindanna og hundurinn sýndi eng-
in viðbrögð sem gæfu til kynna að lifandi sauðkind
væri í nágrenninu. Hann var mjög næmur á slíkt og
hafði oft vísað til kinda í eftirgöngum, stöku sinnum
úr margra kílómetra fjarlægð. Hann hafði vanist því
að vera sendur til að kanna fjöll eða dali, var fljótur að
því og vísbending sem hann gaf um hvort kind væri á
svæðinu var að hann neitaði að fara heim þegar hann
kom úr slíkri leit. Jafnvel þó ég sneri heim á leið, þá
fór hann í öfuga átt og varð þrjóskulegur á svipinn,
þetta brást aldrei.
Nú var komin lítilsháttar vindkæla. Við fundum
okkur því þægilegan stað í dálítilli dæld, komum okk-
JÖKULL No. 59, 2009 119