Breiðfirðingur - 01.04.2016, Qupperneq 79

BREIÐFIRÐINGUR 79
strandarhreppi. Vegir lágu úr öllum áttum að Barðaströnd, landleiðina
og sjóleiðina og síðar einnig loftleiðina. Það má segja að frá örófi alda
hafi fólk átt landtöku á Barðaströnd eða farið héðan í skip eða báta til
siglingar annars staðar á landinu eða erlendis. Margar af Íslendingasög­
unum vitna um að skip lágu uppi í Vaðli, sem nú nefnist Hagavaðall, og
fóru út þaðan. Um Vaðal lá alfaraleið. Þaðan lágu síðan leiðir fólks til
vesturs í útvíkur, norður á Vestfirði og austur í sýslur. Það má velta fyrir
sér hvers vegna Vaðall varð fyrir valinu og þá kemur helst upp í hugann
að skipalægi er þar gott bæði í Vaðlinum sjálfum og í Skipavogi þar sem
talið er að skip hafi komið að og er góð lending, líkt og heiti vogsins ber
vitni um. Einnig kann hér að skipta töluverðu máli að Breiðafjörðurinn
er ekkert lamb að leika sér við sé maður ókunnugur, en út frá Vaðlinum
er lítið um sker sem skip geta steytt á. Að lokum má nefna legu Barða­
strandar og Vaðalinn sem er um miðja Ströndina. Gott skipalægi, hrein
sigling og landfræðileg afstaða til annarra staða hefur því hjálpast að
við val á þeirri miðstöð sem Vaðallinn var fyrr á tímum. Með djúpsigld­
ari skipum færðist skipalægið út á Hagabótina, líklega á miðöldum við
það að Íslandsverslunin fluttist frá Björgvin í Noregi og til Þýskalands
með Hansakaupmönnum. Fornt siglingarmerki gæti varpað ljósi á þá
sögu sem þarfnast frekari yfirlegu og rannsókna.
Leiðir lágu víða og sú augljósasta er alfaraleiðin um Barðaströndina
sjálfa. Þar reið fólk sandana mjúka eftir strandlengjunni líkt og heiti
Reiðskarðanna gefur til kynna. En það eru skörð í berggang sem gengur
fram í Breiðafjörðinn vestan Rauðsdals. Á fjöru var farið um skörðin
en á flóði þurfti að fara upp á þau og var gerður reiðvegur þar um. Á
nokkrum öðrum stöðum þurfti að fara upp í landið til að komast styst a
leið á milli bæja og urðu til vegir sem unnið var í nær á hverju ári
fram til dagsins í dag. Hluti útsvars fór í vegagerðargjöld og karlmenn
frá tví tugu til sextugs voru skuldbundnir til að vinna að vegabótum.
Árið 1874 voru sextíu vinnufærir menn á þessu aldursbili á Barðaströnd
einn i og eru þá ótaldir þeir sem sinntu alfaraleiðunum þeim megin frá
sem þær lágu frá Barðaströnd. Oftast voru þetta áhlaupaverk og ekki
endilega sömu mennirnir sem komu að þeim öllum, heldur skiptust
menn niður og unnu t.d. átján manns í tvo daga 36 dagsverk við að
V STU BYG Ð